Quy tắc 5s mẹ Việt ở Nhật dạy con: Rất đáng được tham khảo

[PinaColada]

Từ hướng dẫn của mẹ, 4 tuổi bé Tuệ Nhi biết đi siêu thị mua thức ăn, 6 tuổi tự làm bento mang đi ăn trưa ở trường và nấu cơm tối cho cả gia đình.

Giờ ở tuổi lên 10, Tuệ Nhi, sống tại Tokyo còn hướng dẫn em gái 7 tuổi thực hiện mọi công việc theo quy tắc 5S gồm Sàng lọc là phân loại, loại bỏ những thứ không dùng đến giúp định lượng đủ theo nhu cầu sử dụng; Sắp xếp là xếp những vật dụng gọn gàng, khoa học và tiện lợi; Sạch sẽ là giữ gìn nhà cửa và thiết bị nhằm hạn chế bừa bãi, mang đến tinh thần thoải mái khi làm việc; Săn sóc là đưa ra thời gian biểu và thông tin hướng dẫn giữ gìn vệ sinh bằng cách phân chia trách nhiệm cho từng cá nhân, đảm bảo tính hiệu quả; Sẵn sàng là mọi thành viên trong gia đình thực hiện theo những quy tắc đã đề ra, hình thành thói quen mỗi ngày.

"Bí quyết gây dựng và phát triển trong nguyên tắc 5S chính là sự tự nguyện", chị Quỳnh Hoa, mẹ Tuệ Nhi chia sẻ.


Hai bé Tuệ Nhi (10 tuổi) và Tuệ Nhiên (7 tuổi) vào bếp nấu ăn tối cho cả gia đình, tháng 7/2023. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Chị Hoa, 38 tuổi, biên tập viên website, đưa cả gia đình sang Nhật làm việc 7 năm trước. Từ khi ở Việt Nam chị đã giáo dục con theo cách của người Nhật bởi rèn cho trẻ tính tự lập, tự chịu trách nhiệm cũng như khả năng sắp xếp công việc hiệu quả.

Ngay từ khi hai tuổi, các con chị được hướng dẫn cầm dao thái cắt hoa quả mềm. Ba tuổi đã cắt thành thạo củ quả cứng như cà rốt hay su hào mà chưa lần nào đứt tay. Cũng ở lứa tuổi này, hai bé được mẹ hướng dẫn cách nấu cơm bằng nồi điện.

Theo người mẹ, gia đình chị không có quy tắc, lằn ranh nào về sự nguy hiểm hay những việc cấm. Chị Hoa cho rằng, giới hạn và định kiến do người lớn tạo ra cho trẻ như không được cầm dao, cắm điện vô tình giam hãm tính sáng tạo, tư duy độc lập, giải quyết khó khăn. Bởi vậy việc dạy con cách sử dụng gas, điện, nước từ khi có nhận thức cũng chính là cách giúp trẻ bảo vệ bản thân. Tuệ Nhi và Tuệ Nhiên ngay từ nhỏ vì thế đã không tha lôi đồ điện hay các loại thuốc tẩy rửa độc hại ra chơi, không đưa lên miệng ăn uống tùy hứng.

"Đây chính là tinh thần sẵn sàng cũng như cách giải quyết và đối diện với những vấn đề khó", người mẹ chia sẻ.

Khi các con 1,5 tuổi, mỗi khi ăn xong, hai bé được mẹ hướng dẫn để khay vào bồn, đến hai tuổi đã tự rửa bát của mình. Lớn hơn, mỗi ngày đi học về, hai chị em đều tự giặt đồ, phơi gấp quần áo, chuẩn bị đồ cho hôm sau đi học, lau dọn phòng. Thấy cửa kính, bàn ăn hay bếp bẩn, hai bé đều tự giác cầm khăn lau.

Chị Hoa thường nhắc hai con về vai trò, trách nhiệm xây dựng và giữ gìn ngôi nhà đang sống. Người mẹ đưa ra quy tắc không để bát bẩn qua đêm, không đi ngủ khi nhà cửa chưa lau dọn sạch sẽ, đồ đạc chưa đặt đúng vị trí. Đây chính là tiêu chuẩn sạch sẽ, sắp xếp trong quy tắc 5S.

Để trẻ có tinh thần tự giác như người lớn, chị Hoa cho biết phải xuất phát từ quá trình dạy con công việc hàng ngày như một thói quen từ nhỏ. Mỗi độ tuổi, trẻ cần được dạy và được động viên trên tinh thần tin tưởng, từ đó con sẽ biết làm những công việc sinh hoạt tối thiểu, hình thành tính tự lập, gọn gàng, sạch sẽ.

Từ tinh thần này, hai bé làm việc nhà như một niềm vui. Hàng tuần, trong nhà có bảng phân công việc mỗi ngày. Ai chọn làm gì, ngày nào chỉ cần đăng ký vào bảng trên tinh thần tự giác và tôn trọng lẫn nhau. Bố mẹ được phân chia công việc giống các con. Làm ít hay làm nhiều tùy sức, không có phần thưởng nhưng đã đăng ký phải có trách nhiệm hoàn thành. Đây chính là tinh thần săn sóc.

Người mẹ kể, năm Tuệ Nhi 3,5 tuổi chị đã bắt đầu hướng dẫn con nấu ăn. Món đơn giản nhất là salat kiểu Nhật gồm trứng, khoai tây, dưa chuột được luộc chín rồi nghiền nát, trộn với mayonnaise. Ban đầu trứng, khoai tây Nhi luộc còn sống, nghiền không đủ nhỏ nên khi ăn cảm giác lổn nhổn. Phải đến lần thứ 10, cô bé mới thành công giống món mẫu của mẹ. Những lần trước đó, lúc món ăn rất mặn, lúc thì nguyên liệu chưa được nghiền kỹ nhưng bố mẹ luôn ăn hết.

"Bài học lớn nhất của một người thành công chính là tập luyện chăm chỉ. Trong mọi công việc chỉ cần rèn luyện đủ 10.000 giờ sẽ lành nghề", chị Hoa nói.

Tay nghề nấu nướng của bé Nhi tiến bộ rất nhanh. Lên 6 tuổi bé đã tự nấu cơm hộp mang đi học rồi nấu bữa tối cho cả gia đình.

Bữa cơm tối gia đình được bé Tuệ Nhi (10 tuổi) nấu vào tháng 7/2023 gồm trứng cuộn, thịt bọc nấm giả sườn xào chua ngọt, cánh gà kho trứng và củ cải, canh rau củ với đậu hũ non, ngồng cải luộc. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Vì Nhi thích nấu nướng nên khi 4 tuổi, chị Hoa đã cho con tiền đi siêu thị, mua thực phẩm cho bữa ăn hàng ngày. Với số tiền mẹ đưa, cô bé tự cân đối chi tiêu. Mỗi ngày hai mẹ con cùng lên thực đơn, Nhi sẽ ước lượng nên mua gì trước, mua gì sau cùng với số lượng bao nhiêu.

"Có những hôm thiếu tiền, con xin thêm, nhưng tôi hỏi nếu mua thêm bữa này, bữa sau có giảm được không. Vì chi phí chỉ có vậy, nên cân đối chi tiêu", người mẹ chia sẻ cách dạy con tiêu tiền. Bởi vậy, mỗi lần đi siêu thị, Nhi sẽ chọn mua nguyên liệu cho món chính đầu tiên. Nếu những món sau kinh phí không đủ, sẽ mua ít lại hoặc chọn nguyên liệu rẻ hơn, nhằm cân đối chi tiêu trong đúng khoản tiền mẹ đã giao. Theo chị Hoa, đây chính là tinh thần sàng lọc.

Với tiền thừa, người mẹ cho con tùy ý sử dụng. Nhi thường bỏ lợn, cuối năm quyên góp cho các bạn vùng cao ở Việt Nam hoặc mua bút và giấy vẽ, những thứ hai chị em yêu thích.

Ngoài quy tắc 5S, người mẹ này còn dạy con cách vượt khó. Cuối tuần, dù bận rộn thế nào hai vợ chồng cũng dành thời gian đưa con đi cắm trại để hòa nhập với thiên nhiên, học cách giải quyết những tình huống phát sinh như trời mưa, tuyết lạnh, như muốn nướng thịt phải học cách đi nhặt củi, nhóm lửa...

Gia đình chị Hoa luôn thay đổi cách di chuyển mỗi lần đi dã ngoại. Tuệ Nhi và Tuệ Nhiên vì thế phải tự xách đồ và bảo quản đồ của bản thân, di chuyển trên những đoạn đường khó, đi bộ nhiều. Nhờ vậy bọn trẻ cứng cỏi, khỏe mạnh, ít ốm đau, ít kêu than, ăn uống không kén chọn cũng như thích nghi nhanh với hoàn cảnh.

Bảng phân công việc nhà mỗi ngày tháng 6/2023 của gia đình chị Quỳnh Hoa, bé Tuệ Nhi (Dâu) và bé Tuệ Nhiên (Dừa). Ảnh: Nhân vật cung cấp

Ở nhà, hai bé không có nhiều đồ chơi, cũng không có nhiều quần áo, giày dép. Mỗi mùa, mẹ chỉ mua cho các con năm bộ quần áo, giày chỉ có hai đôi. Chính vì vậy sau những chuyến đi, hai chị em phải giặt sạch, biết bảo quản đồ cá nhân vì để bẩn sẽ không có đồ để dùng. Hai bé cũng biết khâu vá lại những chiếc quần bị bục chỉ, những chiếc áo bị tụt khuy.

Theo chị Hoa, dạy con quan trọng nhất là sự kiên nhẫn và tôn trọng trẻ. Bởi vậy chị chưa bao giờ đánh mắng con bởi cho rằng đòn roi là sự bất lực của bố mẹ.

"Người xưa có câu: Nhìn cây sửa đất, nhìn con sửa mình. Tôi luôn nghĩ tập luyện cùng con cũng chính là tập luyện và phát triển cho chính bản thân mình", người mẹ nói.

VietBF@ sưu tập