Tại sao hay bị chuột rút trong lúc ngủ?

[june04]

Bị chuột rút khi ngủ vào ban đêm tuy không nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều khó chịu, bất tiện, khiến bệnh nhân mất ngủ về đêm.

Đối tượng hay bị chuột rút khi ngủ

Chuột rút khi ngủ thường xảy ra ở người cao tuổi. Có khoảng 1/3 những người trên 60 tuổi và gần 50% số người già từ 80 tuổi trở lên bị chuột rút vào ban đêm. Trong số đó, có khoảng 40% bệnh nhân bị chuột rút khi ngủ với tần suất khoảng 3 lần/tuần, thậm chí một số trường hợp có thể bị mỗi ngày.

Biểu hiện chuột rút khi ngủ là sự co thắt cơ đột ngột không tự ý, đa số các trường hợp xảy ra ở cơ bắp chân, thỉnh thoảng tình trạng này gặp ở cơ đùi và cơ bàn chân. Hiện tượng chuột rút lúc ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường có xu hướng gia tăng dần theo độ tuổi. Đối với người bình thường khỏe mạnh, đôi khi cũng gặp phải chuột rút vào bất cứ thời điểm nào đó trong ngày. Tuy nhiên, nếu tình trạng chuột rút khi ngủ tái phát nhiều lần thì bệnh nhân cần đi khám và chẩn đoán chính xác vì rất có thể đó là dấu hiệu tiềm ẩn của một bệnh lý nào đó.

Nguyên nhân gây chuột rút lúc ngủ

Những nguyên nhân có thể gây chuột rút vào ban đêm, bao gồm:

Lạnh chân

Người bị chuột rút vào ban đêm có thể do gió từ quạt hoặc từ bên ngoài trời thổi vào chân. Thường vào mùa hè, luồng gió từ quạt hoặc máy điều hòa thổi trực tiếp vào chân. Vào đêm đông, trời trở lạnh, khí trời luồn vào phòng, cơ thể không đắp chăn.

Vận động quá sức

Vào ban ngày, cơ thể vận động quá sức, khiến cơ bắp mỏi mệt hoặc chấn thương. Quá trình vận động sẽ làm tiêu hao lượng đường ở gan, nếu tiêu hao quá mức mà không kịp bổ sung calo cho cơ thể, sẽ khiến chân dễ bị chuột rút về đêm.

Thiếu nước và mất cân bằng chất điện giải

Cơ thể thường xuyên bị thiếu nước, bổ sung nước không đủ lượng cần thiết trong ngày là nguyên nhân dẫn đến chuột rút vào ban đêm.

Vận động quá mức, phơi nắng lâu, hoạt động ngoài trời thường gây đổ nhiều mồ hôi, khiến cho cơ thể bị mất rất nhiều nước và chất điện giải. Nếu không được bổ sung đầy đủ nước và điện giải, ban đêm sẽ dễ bị chuột rút khi ngủ. Ngoài ra, thói quen uống trà lợi tiểu, uống cà phê cũng sẽ khiến cơ thể bị thiếu nước và mất cân bằng chất điện giải.

Tuần hoàn máu kém

Ngồi lâu, đứng lâu sẽ tạo ra áp lực lên các cơ bắp và mạch máu, dẫn đến tuần hoàn máu kém, đặc biệt là ở chân. Ngoài ra, nhiều người khi ngủ thường xuyên để cong chân, co gập chân, khiến cho các cơ bắp ở chân co lại khá lâu và không được duỗi ra. Nếu duy trì tư thế ngủ này trong đêm, khi cử động nhẹ có thể gây ra chuột rút. Ngoài ra, đối với phụ nữ mang giày cao gót cả ngày, do mũi giày nhọn ép lên các ngón chân, khiến cho máu lưu thông khó khăn, cũng là nguyên nhân khiến cho các ngón chân lần lượt bị chuột rút.

Thiếu hụt các chất dinh dưỡng

Chế độ ăn uống mất cân đối, không hợp lý dẫn đến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng như canxi, magie, kali,... Việc thiếu đi các khoáng chất thiết yếu sẽ gây mất cân bằng chất điện giải, dẫn đến tình trạng chuột rút lúc ngủ.

Phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai là đối tượng có tỷ lệ bị chuột rút khá cao do cơ thể tăng tích trữ nước và mất cân bằng chất điện giải, kèm theo đó là sức nặng của thai nhi, khiến cho tuần hoàn máu ở chân kém đi. Ngoài ra, sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể dẫn đến hạ canxi máu, cũng là nguyên nhân làm cho thai phụ bị chuột rút vào ban đêm.

Mắc các bệnh lý về thận

Những bệnh nhân bị suy thận, phải thường xuyên lọc thận sẽ không thể chuyển hóa các chất dư thừa trong cơ thể một cách hiệu quả. Đối với cơ thể bình thường, quá trình chuyển hóa này thường diễn ra trong vòng 24 giờ, nhưng với bệnh nhân lọc thận sẽ phải mất từ 2 đến 3 ngày. Các chất điện giải trong cơ thể bệnh nhân thay đổi liên tục trong quá trình lọc thận có thể gây ra chuột rút.

Tình trạng rối loạn nội tiết, rối loạn chức năng tuyến giáp xảy ra ở bệnh nhân suy giảm chức năng thận dẫn đến rối loạn chuyển hóa chất điện giải. Những người mắc bệnh về tim mạch, tăng huyết áp, mỡ máu cao, đái tháo đường đều là những đối tượng dễ bị rối loạn tuần hoàn máu và gây ra chuột rút khi ngủ. Bên cạnh đó, các bệnh lý về thần kinh như đau thần kinh tọa, đau thần kinh cột sống cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới chuột rút về đêm.

Tâm trạng căng thẳng, lo lắng

Những người thường bị áp lực, căng thẳng quá độ sẽ dễ bị chuột rút khi ngủ, vì tình trạng căng thẳng có thể khiến cho các hormon trong cơ thể bị mất cân bằng, nhịp tim nhanh, huyết áp cao.

Cần làm gì để phòng chống chuột rút vào ban đêm?

Để hạn chế xảy ra chuột rút vào ban đêm, mọi người nên tích cực vận động, tập thể dục đều đặn, thường xuyên để giúp lưu thông khí huyết. Buổi tối trước khi đi ngủ, nên vận động cơ bắp nhẹ nhàng hoặc tập kéo căng cơ bắp chân vài phút trước khi vào giấc ngủ. Ban ngày, mọi người có thể đi bộ, chạy bộ, bơi lội, tập đạp xe để vận động cho đôi chân. Không nên tắm khi nước quá lạnh, nhất là tắm nước biển, nước trong bể bơi.

Mỗi khi làm việc nặng, ra mồ hôi nhiều, cần chú ý bổ sung nước có pha muối ăn để cân bằng lại điện giải và tránh mất nước (nên dùng dung dịch oresol). Uống đủ lượng nước cần thiết trong một ngày (khoảng 1,5 - 2 lít). Đối với chế độ ăn uống, nên ăn nhiều rau trong các bữa chính, sau mỗi bữa ăn nên bổ sung thêm các loại trái cây như chuối, nho, đậu, cam, mơ, đu đủ, xoài, sầu riêng, lựu, lê...

Nếu có bệnh kèm theo, chẳng hạn như đái tháo đường, huyết áp, tim mạch, loãng xương, thiếu máu, bệnh tuyến giáp, rối loạn chuyển hóa, bệnh về thần kinh thì nên điều trị và giải quyết các triệu chứng. Nếu tình trạng chuột rút khi ngủ không thể cải thiện, lặp lại nhiều lần, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bệnh nhân nên sớm thăm khám để xác định chính xác nguyên nhân và được điều trị phù hợp.