Giới chủ nhân và nhân viên sẽ có sự "chạm trán lớn" trong cuộc bầu cử vào tháng Mười Một?

[trungthuc]

SACRAMENTO, California

Các phe đối lập đang đua nhau đưa ra nhiều kết quả nghiên cứu về dự luật "Private Attorneys General Act", gọi tắt là PAGA, một dự luật mà ít có ai biết rằng, đây là một vấn đề nổi cộm trong cuộc bầu cử tháng Mười Một sắp tới. Dự luật này muốn bãi bỏ luật trước đây cho phép nhân viên nộp đơn kiện tập thể một số trường hợp vi phạm luật lao động, theo báo mạng CalMatters cho biết hôm 15/2/24.

Như vậy, giới chủ nhân và nhân viên đang chuẩn bị cho cuộc chạm trán nẩy lửa để tranh lá phiếu bầu của các cử tri California trong một cuộc trưng cầu dân ý, lần này là về đạo luật lao động của tiểu bang đã có từ 20 năm trước đây.

Nếu hai phe không dàn xếp với nhau được, cử tri California sẽ phải bỏ phiếu quyết định một đạo luật lao động khá phức tạp. (Hình minh họa: Andrea Renault/AFP via Getty Images)

Hai bên đã cho công bố ra các bản báo cáo đối nghịch, bên thì ca ngợi ưu điểm, bên thì vạch trần các sai lầm của PAGA, mà giới nhóm chủ nhân lớn như Phòng Thương Mại California đang vận động để bãi bỏ thông qua cuộc bỏ phiếu vào tháng Mười Một sắp tới này.

Luật này và một loạt các quyết định gần đây của tòa án vẫn chưa thật sự rõ ràng, nhưng ý chính ở đây là: Nhân viên muốn tố cáo các vi phạm về luật lao động, như bị ăn chận tiền lương, có thể yêu cầu Văn Phòng Bộ Trưởng Lao Động California cho điều tra và xử phạt hoặc đưa cơ sở kinh doanh ra tòa.

Dự luật PAGA có đưa ra một lựa chọn khác, cho phép tiểu bang thuê luật sư tư khởi kiện, với phe công nhân là nguyên đơn. Nếu phe công nhân thắng thì án lệnh sẽ được sử dụng để đòi lại tiền cho họ và đồng nghiệp (giống như vụ kiện do chính phủ đứng ra là nguyên đơn).

Tiểu bang sẽ tiết kiệm được rất nhiều, bởi vì giới nhân viên đang sử dụng luật này để kiện đòi tiểu bang phải bồi thường.

Tội ăn chận tiền lương (wage theft) gồm trả thiếu lương, không trả tiền làm thêm giờ phụ trội, không cho nghỉ giải lao… (Hình minh họa: Mohd Rasfan/AFP via Getty Images)

Các nhóm nghiệp đoàn lao động sẽ thích luật này vì nó giúp tăng cường sức mạnh cho Văn Phòng Bộ Trưởng Lao Động California. Các luật sư đại diện người lao động khởi kiện cũng thích vì sẽ có tiền để ra tranh cãi.

Giới chủ nhân lại ghét luật này, cho rằng chỉ làm giàu cho phía luật sư và khiến cho phe chủ nhân sẽ tốn kém hơn do đã sơ ý vi phạm (?).

Một liên minh các nhóm chủ nhân hội đủ điều kiện đưa ra một biện pháp bỏ phiếu cách đây hai năm nhằm bãi bỏ đạo luật này. Nhóm này cho biết đã nhận được 15 triệu USD vào tháng trước để tiến hành vận động.

Hôm thứ Tư, 14/2 vừa qua, họ cho công bố một bản báo cáo do ba cựu giới chức lao động của tiểu bang soạn thảo, phát hiện ra rằng công nhân tham gia vụ kiện tư nhân nhận được ít tiền hơn so với nhân viên tham gia vào cuộc điều tra của tiểu bang. Báo cáo này cũng cho biết nhân viên phải chờ lâu hơn mới có được tiền bồi thường.

Để đáp lại, Trung Tâm Lao Động của trường đại học UCLA và hai nhóm vận động khác nhau đã đưa ra bản báo cáo riêng, nói rằng nếu không có các luật sư tư, Văn Phòng Bộ Trưởng Lao Động California sẽ không có khả năng tiếp nhận hàng ngàn khiếu nại mới về hành vi ăn chặn bớt tiền lương.

Và một số nhân viên không có sự lựa chọn nào khác vì nhiều người phải tuân theo các thỏa thuận trong đó họ phải từ bỏ quyền trực tiếp kiện chủ nhân, bản báo cáo này cho biết thêm.

Hai bên có thể đi đến sự thỏa hiệp và yêu cầu cơ quan lập pháp thông qua dự luật thực hiện các thay đổi đối với dự luật, thay vì chỉ rút lại biện pháp bãi bỏ khỏi lá phiếu, như đại diện của giới chủ nhân và nhân viên đã làm hồi năm ngoái khi đồng ý về mức lương tối thiểu mới nhất cho các nhân viên trong hệ thống "fast food".

Phe chủ nhân nói rằng, khiếu nại do tiểu bang đứng ra giải quyết sẽ nhanh hơn và không đòi tốn nhiều tiền như từ luật sư tư nhân. Phe này đã chi hơn 800,000 USD để vận động hành lang ở Quốc Hội California trong ba tháng cuối năm 2023.

Một sự thỏa thuận sẽ phải đạt được trước cuối tháng Sáu này để kịp dỡ bỏ các biện pháp ra khỏi cuộc bỏ phiếu của tháng Mười Một. Nếu không, vấn đề rắc rối này sẽ do lá phiếu cử tri quyết định sau cùng.