Đối với cộng đồng người Việt tại Little Saigon, ngày bầu cử sơ bộ Super Tuesday đáng chú ư ở những cuộc đua có người Việt tham gia, đặc biệt là cuộc tranh cử Giám Sát Viên Địa Hạt 1 và Dân Biểu Tiểu Bang Địa Hạt 72. Kết quả sơ khởi cuộc bầu cử sơ bộ tối Thứ Ba, 3 Tháng Ba, cho thấy bà Janet Nguyễn đang dẫn trước ông Tyler Diệp khoảng 4,000 phiếu trong tổng số 48,000 phiếu.
Kết quả sơ khởi cuộc bầu cử sơ bộ tối Thứ Ba, 3 Tháng Ba, bà Janet Nguyễn (trái) đang dẫn trước ông Tyler Diệp (giữa) khi tranh chức dân biểu California, Địa Hạt 72. Riêng ông Andrew Đỗ có thể sẽ tái đắc cử chức giám sát viên lần bầu cử sơ bộ này. (H́nh: Người Việt)
Theo kết quả của Cơ Quan Bầu Cử Orange County (ROV) vào lúc 8 giờ tối, bà Janet Nguyễn (Cộng Ḥa), cựu thượng nghị sĩ California, được 18,173 phiếu, trong khi ông Tyler Diệp (Cộng Ḥa), dân biểu đương nhiệm Địa Hạt 72, được 13,953 phiếu.
Ngoài ra, bà Diedre Thu Hà Nguyễn (Dân Chủ), nghị viên Garden Grove, được 10,074 phiếu.
Người về hạng tư là ông Bijan Mohseni (Dân Chủ) được 5,899 phiếu.
Cả bốn người nêu trên đang tranh chức dân biểu Địa Hạt 72, bao gồm các thành phố Fountain Valley, Westminster, Los Alamitos, Seal Beach, và các cộng đồng Rossmoor và Midway City, và một phần hai thành phố Huntington Beach và Garden Grove.
Kết quả tối Thứ Ba chỉ là sơ khởi v́ có thể có thay đổi trong những ngày tới v́ ROV vẫn c̣n đếm những lá phiếu gởi vào trong ngày.
Theo luật hiện hành, hai người được nhiều phiếu nhất – bất kể được bao nhiêu phiếu cũng như thuộc đảng nào – sẽ vào tranh ṿng cuối cùng vào ngày Thứ Ba, 3 Tháng Mười Một. Lúc đó, ai được nhiều phiếu hơn người đó sẽ chiến thắng.
Như vậy, nếu thứ hạng không thay đổi, bà Janet và ông Tyler sẽ tranh nhau vào Tháng Mười Một.
Trong khi đó, ông Andrew Đỗ, giám sát viên Địa Hạt 1 của Orange County, đang dẫn đầu cuộc đua này, và có thể thắng chức này luôn, không cần bầu cử ṿng hai.
Kết quả tối Thứ Ba cho thấy, ông Andrew được 18,661 phiếu (50.07%).
Về nh́ là ông Sergio Contreras, nghị viên Westminster, được 6,715 phiếu (18.02%).
Về ba là ông Miguel Pulido, thị trưởng Santa Ana, được 6,573 phiếu (17.64%).
Hạng tư là cô Kim Bernice Nguyễn, nghị viên Garden Grove, được 5,320 phiếu (14.27%).
Theo luật hiện hành, trong cuộc bầu cử quận hạt, nếu ứng cử nào thắng hơn 50% số phiếu, người đó sẽ thắng, không cần phải ứng cử vào Tháng Mười Một nữa. Tuy nhiên, nếu không ai thắng hơn 50% số phiếu, hai người nhiều phiếu nhất sẽ tranh cử vào cuối năm.
Như vậy, nếu kết quả này không thay đổi, ông Andrew Đỗ sẽ tái đắc cử chức giám sát viên lần bầu cử sơ bộ này.
Địa Hạt 1 bao gồm một phần hoặc toàn bộ các thành phố Fountain Valley, Garden Grove, Midway City, Santa Ana, và Westminster.
Trong cuộc bầu cử tranh chức dân biểu liên bang Địa Hạt 47, bao gồm một phần hoặc phần lớn các thành phố Westminster, Garden Grove, Stanton, Midway City, Rossmoor… và Long Beach, thuộc Los Angeles County, có tổng cộng sáu người tranh cử lần này.
Kết quả tối Thứ Ba cho thấy, cô Amy Phan West (Cộng Ḥa) đứng hạng ba, sau Dân Biểu Alan Lowenthal (Dân Chủ, đương nhiệm) và ông John Briscoe (Cộng Ḥa).
Nếu kết quả này không thay đổi, ông Lowenthal và ông Briscoe sẽ tranh nhau vào Tháng Mười Một.
Sáu ứng cử viên gốc Việt, từ trái, cô Amy Phan West, Dân Biểu Tyler Diệp, bà Janet Nguyễn, Nghị Viên Diedre Thu Hà Nguyễn, Giám Sát Viên Andrew Đỗ, Nghị Viên Kim Bernice Nguyễn. (H́nh: Người Việt)
Chân dung các ứng cử viên gốc Việt
1-Cô Amy Phan West là người Việt, có chồng Mỹ là một thương gia, và có ba đứa con trai.
Trong phần nói về ḿnh trên trang web tranh cử, cô cho biết, gia đ́nh cô trốn khỏi chế độ Cộng Sản Việt Nam bằng thuyền vào năm 1985, được một tàu dầu của Đức vớt, đưa vào Thái Lan, rồi sau đó đến Philippines, trước khi đến Mỹ tị nạn tại Huntington Beach năm 1987.
Sau khi tốt nghiệp trung học, cô học đại học cộng đồng, rồi tốt nghiệp cử nhân tại đại học Cal State Long Beach.
Năm 2009 cô lập gia đ́nh với ông Jeremy West, và hiện có ba con trai 3, 5, và 7 tuổi.
Cô Amy Phan West từng ứng cử nghị viên Westminster hồi năm 2018. Đây là lần đầu tiên cô ứng cử dân biểu liên bang.
2-Ông Tyler Diệp thắng cử chức dân biểu tiểu bang California, Địa Hạt 72, lần đầu tiên hồi năm 2018 với nhiệm kỳ hai năm.
Trước đó, ông đắc cử chức nghị viên Westminster lần đầu năm 2008. Năm 2012 ông ứng cử lần nữa nhưng không thành công. Hai năm sau, ông ứng cử lại, và đắc cử.
Năm 2006, ông được bầu vào chức ủy viên Đặc Khu Vệ Sinh Midway City, và tái đắc cử năm 2010 và năm 2014.
Trước đó, năm 2005, ông là phụ tá của Luật Sư Trần Thái Văn, dân biểu tiểu bang California, và sau đó là phụ tá cho bà Michelle Steel, ủy viên Hội Đồng Thuế California.
Hồi năm 2012, ông cũng ứng cử chức dân biểu Địa Hạt 72, nhưng rút lui trước ngày bầu cử sơ bộ “v́ chiến lược không c̣n thuận lợi nữa.”
Ông Tyler từng là nhân viên Hội Đồng Thuế California; là cố vấn cho bà Michelle Steel, giám sát viên Orange County; và là giám đốc chính trị cho đài truyền h́nh Viet Face, Fountain Valley.
Dân Biểu Tyler Diệp tốt nghiệp cử nhân hành chánh công quyền đại học San Diego State University.
3-Bà Janet từng thắng chức thượng nghị sĩ tiểu bang California, Địa Hạt 34, hồi năm 2016, với nhiệm kỳ bốn năm, trở thành phụ nữ đầu tiên đại diện địa hạt này, và là người Việt Nam đầu tiên trong lịch sử được bầu vào Thượng Viện một tiểu bang ở Mỹ.
Trước đó, bà cũng là người Việt Nam và là người gốc Châu Á đầu tiên được bầu vào Hội Đồng Giám Sát Orange County, và cũng từng là phụ nữ Việt Nam đầu tiên làm nghị viên Garden Grove.
Bà Janet Nguyễn tốt nghiệp cử nhân khoa học chính trị tại đại học UC Irvine, và từng là phó chủ tịch Pḥng Thương Mại Long Beach.
Bà hiện cư ngụ tại Fountain Valley với chồng và hai con trai.
4-Bà Diedre Thu Hà Nguyễn cho biết từng làm việc rất nhiều năm với các hội đoàn trẻ trong cộng đồng, như Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam Nam California, Đoàn Thanh Niên Cao Đài, Đoàn Thanh Niên Cờ Vàng… Năm 2004, bà Thu Hà Nguyễn chính thức thành lập nhóm “Vietnamese Young Marines” để sát cánh cùng các đoàn thể cựu quân nhân VNCH.
Bà tốt nghiệp cử nhân sinh học tại đại học UC Irvine, và tốt nghiệp cao học khoa học tại đại học Cal State Dominguez Hills ở Carson, California, trong khi làm việc toàn thời gian với vai tṛ khoa học gia nghiên cứu tại Quest Diagnostics.
Nghị Viên Diedre Thu Hà Nguyễn cư ngụ tại Garden Grove cùng chồng và ba người con.
5-Luật Sư Andrew Đỗ đắc cử nghị viên Garden Grove lần đầu năm 2008, nhưng từ chức một năm trước khi măn nhiệm. Trước đó, ông là phó biện lư Orange County và sau này làm chánh văn pḥng cho bà Janet Nguyễn khi bà là giám sát viên Orange County, Địa Hạt 1.
Ông Andrew Đỗ tốt nghiệp cử nhân đại học UC Davis và bằng luật tại trường Hastings thuộc hệ thống đại học University of California. Ông cũng từng là giáo sư thỉnh giảng tại đại học Cal State Fullerton. Trong cuộc bầu cử đặc biệt ngày 27 Tháng Giêng, 2015, ông đắc cử chức giám sát viên Orange County, thay thế bà Janet Nguyễn, vừa đắc cử chức thượng nghị sĩ California.
Năm 2016, ông tái đắc cử chức vụ này với nhiệm kỳ bốn năm.
Ông Andrew Đỗ là phu quân của Luật Sư Cherri Phạm, chánh án Ṭa Thượng Thẩm California ở Orange County. Hai ông bà có hai người con gái.
6-Trong cuộc bầu cử năm 2016, cô Kim Bernice Nguyễn thắng đối thủ Rickk Montoya, người nộp đơn kiện Garden Grove dựa trên Đạo Luật Quyền Bầu Cử California, dẫn đến việc thành phố phải chia làm sáu địa hạt để bầu ra sáu nghị viên.
Cô chính là tác giả vẽ các địa hạt này, và được hội đồng thành phố chấp thuận.
Nữ nghị viên này là con gái của một người tị nạn Việt Nam, có mẹ là di dân gốc Mexico.
Cô cũng là người đầu tiên trong gia đ́nh tốt nghiệp trung học và đại học, sau khi hoàn tất cử nhân khoa học chính trị tại đại học UC Santa Cruz.
Hiện nay, cô đang làm việc cho CalOptima, một cơ quan lo về bảo hiểm y tế cho cư dân Orange County.
Trước đó, cô từng là một thực tập sinh t́nh nguyện cho ông Lou Correa khi ông là thượng nghị sĩ tiểu bang California. (Đ.D.)