Ai cũng coi mướp là 1 loại rau nhưng nếu ăn đúng cách th́ lại trở thành 'thần dược'. Mướp không chỉ là món ăn mà c̣n là vị thuốc chữa được nhiều bệnh. Các bộ phận của mướp đều có thể dùng làm vị thuốc chữa bệnh rẻ, hiệu quả mà không có bất ḱ tác dụng phụ nào.
Quả mướp không những có khả năng chống viêm, chống các nếp nhăn và làm đẹp dung nhan, mà c̣n có tác dụng hỗ trợ trong điều trị các chứng đau họng, ho, hen xuyễn, viêm tuyến má, ho bách nhật, đau răng, đau lưng, đậu không bay, tắc sữa, đau bụng kinh, kinh nguyệt quá nhiều, viêm bàng quang.
Phụ nữ kinh nguyệt quá nhiều nên ăn mướp xào với tôm (cả vỏ). Món ăn này vừa trị bệnh, vừa khỏe người, làm đẹp da.
Quả mướp nấu canh ăn hàng ngày có tác dụng nhuận tràng và làm dịu đau (chính là do chất nhày chứa với hàm lượng cao trong quả). Quả mướp non ninh với chân gị hoặc móng gị lợn là thuốc tăng tiết sữa và làm máu lưu thông; xơ mướp được dùng trong y học cổ truyền với tên thuốc là ty qua lạc, có vị ngọt dịu, tính b́nh, có tác dụng cầm máu, thông kinh lạc, chống co thắt, thúc sởi, lợi tiểu. Thân cây mướp: Lấy từ mặt đất trở lên độ 1m, chặt nhỏ, đốt tồn tính, tán mịn, uống mỗi lần 10g với ít rượu chữa viêm xoang mũi, chảy nước mũi và có mùi hôi.
Tăng cường sức khỏe cho mắt
Quả mướp rất giàu Vitamin A, tốt cho thị lực, tính toàn vẹn của da và màng nhẩy. Thiếu Vitamin A, mắt sẽ yếu hơn, thị lực kém và mù đêm, da và màng nhầy dễ bị kích ứng, tổn thương.
Theo nghiên cứu được thực hiện bởi Viện mắt quốc gia, những người dùng vitamin A, vitamin C, vitamin E, đồng và kẽm đă giảm 25% nguy cơ thoái hóa điểm vàng trong 6 năm.
Giúp da sáng mịn
Nguồn Vitamin C dồi dào có trong quả mướp có tác dụng chống lại sự lăo hóa cho làn da. Có thể nói đây là công cụ đắc lực giúp loại bỏ nét nhăn, giữ lại nét thanh xuân cho bạn.
Quả, lá, dây mướp đều có tác dụng chống nhăn da. Lấy quả mướp, là non hoặc giây mướp thật non, giă nát rồi vắt lấy nước. Nước này bôi mặt ngày vài lần, không những có thể giữ cho da đẹp mà c̣n giúp trị các bệnh như da tàn nhang, viêm lỗ chân lông, mũi đỏ do uống nhiều rượu.
Cung cấp hàm lượng chất xơ dồi dào
Quả mướp rất giàu chất xơ, giúp cơ thể làm sạch hệ tiêu hóa, loại bỏ các chất có hại như độc tố và các gốc tự do gây ra các bệnh như tim và ung thư.
Chất xơ cũng làm giảm lượng lipoprotein mật độ thấp, cholesterol xấu trong máu; ngăn ngừa các rối loạn tiêu hóa như táo bón, bệnh trĩ. Ngoài ra, chất xơ giúp tăng tốc độ tiêu hóa và trao đổi chất. Để làm sạch hệ thống và ngăn ngừa béo ph́ và bệnh tim, người ta có thể xem xét thêm mướp vào chế độ ăn uống.
Làm sạch mạch máu
Không chỉ giúp thải độc và các gốc tự do khỏi cơ thể, quả mướp và cả lá mướp đều có tác dụng làm sạch hệ thống tuần hoàn, dọn sạch mạch máu. Người ta c̣n dùng nước sắc lá cây mướp để cải thiện t́nh trạng không có kinh nguyệt và ure huyết tăng cao tích tụ chất thải nitơ trong máu.
Một số bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ mướp
Chữa viêm họng: lá mướp hương rửa sạch, giă nhỏ với ít muối, thêm nước, gạn uống làm một lần.
Chữa ho, hen kéo dài: lá mướp hương 15g nấu nước uống hoặc chế biến dưới dạng cao lỏng 1/1, mỗi lần uống 0,5ml.
Trị viêm xoang: lấy mướp đem phơi khô sau đó đem bỏ vào nồi rang cho mướp teo lại và đem nghiền thành bột mịn. Mỗi lần người bị viêm xoang nên uống 6g, ngày một lần vào buổi sáng khi vừa ngủ dậy, bụng chưa có ǵ. Kiên tŕ thực hiện trong 8 ngày, chứng viêm xoang sẽ biến mất.
Chữa viêm xoang mũi, chảy nước mũi và có mùi hôi: thân cây mướp: lấy từ mặt đất trở lên độ 1m, chặt nhỏ, đốt tồn tính, tán mịn, uống mỗi lần 10g với ít rượu.
Trị đại tiện ra máu do trĩ: về chứng đi đại tiện khó khăn đến mức chảy cả máu, có thể dùng hoa mướp nấu nước uống hoặc đơn giản và phổ biến hơn, dùng mướp nấu canh ăn hàng ngày sẽ có tác dụng nhuận tràng. Nếu dùng hoa mướp, người bị trĩ chỉ cần dùng 30g hoa mướp nấu thành nước uống, uống mỗi ngày 1 lần. Hoặc người bị trĩ có thể dùng mướp tươi nấu canh cùng thịt lợn nạc ăn hàng ngày.
Trị đau nhức thần kinh: lấy nước mướp hâm nóng xong uống, lượng dùng tùy triệu chứng nặng nhẹ để định đoạt, mỗi ngày khoảng 100ml hoặc dùng lá mướp xay nhuyễn thành nước bôi lên chỗ đau cũng có hiệu nghiệm.
Chữa sốt cao, đau đầu: hoa mướp 20g, hạt đậu xanh để cả vỏ 100g, ninh nhừ lấy 400ml nước cốt. Vớt xác đậu xanh ra, cho hoa mướp đă thái nhỏ vào, đun sôi trong 5 - 10 phút. Để nguội, chắt lấy nước uống 2 - 3 lần trong ngày.
Chữa đau nửa đầu: dùng 15 - 30g rễ mướp sắc uống mỗi ngày, có tác dụng thông lạc, chữa viêm mũi, viêm xoang, ho và đau lưng.
Trị mề đay: lá mướp tươi 1 nắm, nghiền nát thành nước, thêm vào một chút băng phiến, bôi lên vết lở, nổi.
Chữa tắc tia sữa: xơ mướp 1 cái, gai bồ kết 10 cái, hành tươi hoặc hành khô 1 củ. Tất cả băm nhỏ, sắc với 400ml nước c̣n 100ml, uống làm 2 lần trong ngày. Dùng trong 2 - 3 ngày. Kết hợp xoa nắn vú cho thông tia sữa.
Làm thông sữa: lượng mướp vừa phải, nướng tồn tính, nghiền vụn, uống 3 - 6g với chút rượu. Sau khi uống, lấy chăn đắp lên người, cho toàn thân ra chút mồ hôi là được. Tất cả những phụ nữ sau khi sinh con bị tắc ống dẫn sữa không uống nước sữa, đều có thể thông sữa bằng cách này.
Chữa viêm khí quản, bị ho có đờm đặc mủ vàng trẻ con bị ho gà: mướp tươi để cả vỏ rửa sạch, giă nát lấy 40ml nước, ḥa trộn với 10ml mật ong, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 20 - 30ml.
Chữa bệnh thở kḥ khè: mướp tươi non 250g, thái đoạn nhỏ, luộc lấy nước, ăn cả nước lẫn cái như món ăn trong bữa cơm thường ngày.
Chữa tiểu tiện ra máu, cảm nhiễm đường niệu: quả mướp 250g, dùng cả cuống và vỏ, bổ ra, cho nước nấu thành 400ml nước, để nguội, cho lượng mật ong vừa phải vào uống thay nước giải khát trong ngày.
Điều ḥa kinh nguyệt: dùng 1 quả mướp khô đốt tồn tính, tán bột, uống ngày 10g vào sáng sớm lúc đói bụng có tác dụng điều ḥa kinh nguyệt. Mỗi liệu tŕnh 10 ngày. Cũng cách này để thông kinh, hoạt lạc, trừ phong thấp, lợi tiểu, giải độc uống ngày 2 - 3 lần, mỗi lần uống 8 - 10g.
Chữa đau tức sườn ngực, đau cơ: xơ mướp đem sao đen, sao tới khi toàn bộ phía ngoài có màu đen, bên trong vẫn c̣n màu vàng (sao tồn tính), tán thành bột mịn, uống với nước ấm, ngày 2 - 3 lần, mỗi lần 4 - 8g, Cách này có tác dụng cầm máu, giảm đau nên c̣n dùng trị trĩ ra máu, đại tiện ra máu, xuất huyết tử cung…
Chữa nước ăn chân: lá mướp hương để tươi, giă nát, lấy nước hoặc đem nướng lá, rồi giă đem xát vào chỗ bị thương chữa được nước ăn chân, mụn nhọt, lở ngứa.
Bổ gân xương, chữa tê mỏi: 1 nắm hạt mướp, 2 nắm gạo, vài bộ chân gà to bậm (gà ta). Nấu nhừ cháo ăn. Dùng tốt cho người già, con trẻ yếu chân đi không vững.
Chữa phế nhiệt gây viêm mũi, ho đờm, chảy máu cam, mụn nhọt (trong uống ngoài đắp): lấy 10g hoa vào cốc hăm nước thật sôi già 10 - 15.
Chắt nước cho mật ong hoặc đường phèn quấy đều. Uống nóng. Bă đắp nhọt đầu đinh.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp: Mướp tươi 300g, táo ta 200g, chanh 50g, đường phèn lượng vừa đủ. Mướp và táo gọt vỏ, rửa sạch, thái vụn, ép lấy nước, ḥa với nước chanh và đường phèn, dùng làm nước giải khát trong ngày. Mỗi liệu tŕnh 10 ngày.
Mướp và công dụng làm đẹp da: Quả, lá, dây mướp đều có tác dụng chống nhăn da. Lấy quả mướp, hoặc lá hoặc giây mướp thật non, giă nát rồi vắt lấy nước. Nước mướp này bôi mặt ngày vài lần, không những có thể giữ cho da đẹp mà c̣n giúp trị các bệnh như da tàn nhang, viêm lỗ chân lông, mũi đỏ do uống nhiều rượu.
Giải nhiệt ngày hè: Mướp: 500g rửa sạch, cắt nhỏ, ép lấy nước (dùng máy ép là tốt nhất) rồi ḥa với đường trắng, dùng làm nước giải khát trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt hóa đàm, tiêu viêm, chỉ khát.
Trị nổi mề đay: Lá mướp tươi 1 nắm, nghiền nát thành nước, thêm vào một chút băng phiến, bôi lên vết lở, nổi.
Trị mồ hôi chân quá nhiều: Lấy mướp già đốt thành tro, tản rắc ở trong giày, chân trần không tất đi vào giày liên tục 15 ngày.