Trung Quốc đại lục hiện nay không quá tự mãn để bắt đầu cuộc chiến khó khăn này.
Tờ Diplomat (Nhật Bản) cho rằng, những đồn đoán về một cuộc chiến tranh sắp xảy ra ở eo biển Đài Loan khi chính quyền Trung Quốc đại lục tấn công hòn đảo này, đã bị thổi phồng quá mức. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là Đài Loan có thể tự mãn.
Lo ngại về việc Trung Quốc sẽ sớm mở một cuộc tấn công quân sự nhằm vào Đài Loan đã tăng vọt trong suốt thời gian qua. Theo các chuyên gia quân sự, có 3 nguyên nhân làm bùng nổ những đồn đoán này.
3 nguyên nhân gây nên đồn đoán
Đầu tiên là đánh giá của nhiều chuyên gia nói rằng, Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), bao gồm hải quân, không quân và kho vũ khí tên lửa chiến lược của Trung Quốc, đã đạt hoặc gần đạt đến mức có đủ sức mạnh để “thu” Đài Loan về một mối.
Trong một tuyên bố mạnh mẽ trước Ủy ban Thượng viện hồi tháng 2, Đô đốc Philip Davidson, Tư lệnh Bộ chỉ huy Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của quân đội Mỹ cho rằng, Bắc Kinh có thể cố gắng tấn công Đài Loan bằng các biện pháp quân sự “trong 6 năm tới”. Vào đầu năm 2021, Tiến sĩ Oriana Skylar Mastro của Đại học Stanford và Viện Doanh nghiệp Mỹ gây chú ý khi nói rằng: “Các nhà lãnh đạo quân sự Trung Quốc đã nói với tôi rằng họ sẽ sẵn sàng trong vòng 1 năm”.
Yếu tố thứ hai làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tranh xuyên eo biển là những áp lực quân sự gia tăng gần đây của PLA đối với Đài Loan. Theo Global Times, chiến đấu cơ của Trung Quốc bay gần vùng lãnh thổ Đài Loan gần như hàng ngày trong năm 2020. Có đến 37 máy bay PLA cùng lúc bay qua đường trung tuyến eo biển. Mối đe dọa này tiếp tục kéo dài đến năm 2021. Hồi tháng 1 mới đây, 13 máy bay quân sự Trung Quốc đã bay qua vùng nhận dạng phòng không của đảo Đài Loan. Theo Cơ quan phòng vệ Đài Loan, Trung Quốc đại lục điều 8 oanh tạc cơ, 4 chiến đấu cơ và một máy bay săn ngầm tiến vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Cơ quan này cũng công bố bản đồ cho thấy 8 oanh tạc cơ H-6K có khả năng mang theo bom hạt nhân, 4 chiến đấu cơ J-16 và một máy bay săn ngầm Y-8 của Trung Quốc tiến vào góc tây nam của vùng nhận dạng phòng không của hòn đảo. Các máy bay Trung Quốc xuất hiện tại cùng địa điểm không quân Trung Quốc triển khai hoạt động gần đây, nhưng vẫn cách xa đảo Đài Loan. Cùng với đó, truyền thông Trung Quốc cho biết, cuộc tập trận quân sự của PLA gần eo biển Đài Loan vào tháng 9-2020 “không phải là một lời cảnh báo, mà là một cuộc diễn tập cho việc tiếp quản Đài Loan”.
Binh lính Đài Loan diễn tập. Ảnh: AP
Yếu tố thứ ba là nhận thức về những chính sách đối ngoại cứng rắn hơn của Bắc Kinh. Các nhà quan sát cho rằng, cuộc đụng độ bạo lực ở biên giới của Trung Quốc với Ấn Độ, khiến Bắc Kinh có những động thái bất hợp pháp gây chỉ trích ở Biển Đông và sự trỗi dậy của ngoại giao “chiến lang”. Nhưng nhiều nhà quan sát đặc biệt tin rằng, chính sách của Trung Quốc với Đặc khu Hồng Kông có ảnh hưởng ngay lập tức đến Đài Loan. Một lập luận khác cho rằng, Hồng Kông là dấu hiệu báo trước cho tương lai của Đài Loan.
Trung Quốc lâu nay vẫn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để thực hiện. Kể từ tháng 1, Bắc Kinh đẩy mạnh hoạt động quân sự ở eo biển Đài Loan. Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 28-1 không ngần ngại cảnh báo “Đài Loan độc lập đồng nghĩa chiến tranh” và quân đội Trung Quốc sẽ thực hiện “tất cả biện pháp cần thiết để kiên quyết ngăn chặn bất kỳ nỗ lực đòi độc lập của những thế lực muốn ly khai ở Đài Loan”.
Tuy nhiên, đối với Đài Loan và các đồng minh (như Mỹ), tình hình không đến nỗi nghiêm trọng như những lời cảnh báo rằng, Bắc Kinh sẽ sớm lựa chọn chiến tranh ngay cả khi không có hành động khiêu khích lớn từ Đài Loan.
Bắc Kinh khó thống nhất Đài Loan trong tương lai gần
Với tình hình hiện nay trên đại lục, Bắc Kinh khó có khả năng lao vào cuộc chiến thống nhất Đài Loan trong tương lai gần, ít nhất là năm 2022. Vì nhiều lý do.
Thứ nhất, vào tháng 2-2022, Bắc Kinh là chủ nhà của Thế vận hội Mùa đông, và đây là cơ hội tốt nhất để họ thể hiện mình trước một lượng lớn khán giả quốc tế, sự kiện mà chính phủ Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều. Vì vậy, nếu để bùng nổ cuộc chiến tranh xuyên eo biển, chính nó sẽ hủy hoại bữa tiệc vui này.
Lý do thứ hai là vào tháng 10-2022, ĐCSTQ sẽ tổ chức Đại hội đảng toàn quốc lần thứ 20. Chủ tịch Tập Cận Bình được dự đoán sẽ tiếp tục tại nhiệm, ở nhiệm kỳ thứ ba. Giới quan sát cho rằng, trong điều kiện này, ông Tập sẽ không mạo hiểm để mở màn một cuộc chiến chưa thực sự cần thiết trước khi ông tái cử vì mối lo gây bất ổn kinh tế và thậm chí cả chính trị bởi điều này rõ ràng sẽ huỷ hoại hình ảnh của bản thân ông.
Đài Loan tuyên bố rất cứng: Thích thì chiều, TQ đại lục muốn đánh bao lâu cũng chiều!
Ngay cả khi năng lực PLA được cải thiện rõ ràng, một hành động quân sự nhằm vào Đài Loan là một đề xuất cực kỳ rủi ro đối với Trung Quốc đại lục. Vì đây sẽ là cuộc đổ bộ lớn nhất và phức tạp nhất trong lịch sử Trung Quốc. Theo các chuyên gia, chính quyền Bắc Kinh có thể tự tin hơn khi giành được một trong những đảo nhỏ hơn hoặc áp đặt phong tỏa các cảng chính của Đài Loan, nhưng cả hai cách tiếp cận này đều khó có thể khiến Đài Bắc tự nguyện buông tay.
Tờ Diplomat dẫn lời nhà phân tích Trung Quốc Cui Lei, làm việc tại Viện Quan hệ Quốc tế Trung Quốc gần đây cho rằng, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cảm thấy buộc phải duy trì hình ảnh cứng rắn đối với Đài Loan, nhưng không có ý định phát động một cuộc tấn công quân sự trong tương lai gần.
Chuyên gia này cho rằng, việc phát động chiến tranh là rất khó khăn vì người dân đảo Đài Loan chưa sẵn sàng chấp nhận; đó là chưa kể việc Mỹ có thể sẽ vào cuộc giúp Đài Loan vì lo lắng cho vai trò lãnh đạo trong khu vực. Ngoài ra, sức mạnh quân sự của Trung Quốc không thể sánh bằng Mỹ và chiến tranh sẽ gây ra bất bình ở Trung Quốc, phản ứng dữ dội của cộng đồng quốc tế sẽ làm chệch hướng tiến trình hiện đại hóa của Trung Quốc.
Cũng giống như những người tiền nhiệm, ông Tập Cận Bình luôn đặt mục tiêu và cam kết thống nhất đất nước. Nhưng con đường để đi đến thành quả đó như thế nào thì vẫn còn là một bài toán khó và đầy bí ẩn.
Việc đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng trong quan hệ đối ngoại có thể sẽ khiến Bắc Kinh “tạm yên ắng” hơn là bắt đầu một cuộc khủng hoảng lớn hơn.
Và hiện Trung Quốc cũng không quá tự mãn để bắt đầu cuộc chiến khó khăn này. Trong nhiều thập kỷ, Đài Loan đã có khả năng phòng thủ dưới mức tối ưu. Nhưng hòn đảo này đang dần củng cố sức mạnh quân sự với sự giúp sức của Mỹ. Trên thực tế, đội quân của Đài Loan có gặp phải một số vấn đề nghiêm trọng nhưng có thể khắc phục được.
Hiện nay, với việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực hạn chế, chính sách quân sự của Đài Loan vẫn đủ khiến Bắc Kinh chần chừ lo ngại khi muốn phát động chiến tranh. Lo sợ chiến tranh, hơn là chiến tranh thực tế, vẫn là chính sách tối ưu của Bắc Kinh. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể coi đây là cơ hội “giành chiến thắng mà không cần chiến đấu”, và muốn chứng minh với người dân trong nước và các đối thủ chính trị tiềm năng rằng, chính quyền Bắc Kinh đang nỗ lực “làm điều gì đó” để thúc đẩy Đài Bắc tiến tới đàm phán thống nhất.
Nhưng vấn đề đặt ra ở đây là ngay cả khi nguy cơ chiến tranh thấp, tranh chấp dai dẳng từ ngày này qua ngày khác là điều khiến người dân hai bờ eo biển cảm thấy căng thẳng và lo ngại.
VietBF @ Sưu tầm
