Trái tim của con người tài hoa nhạc sĩ Phú Quang đă ngừng đập vào lúc 8h45 ngày 8/12/2021, sau hai năm chống chọi với bệnh tật, ông đă măi măi ra đi để lại cho đời những tác phẩm bất hủ với thời gian, với những tuyệt tác t́nh ca đi vào ḷng người và ngưng đọng ở đấy. Nhất là những nhạc phẩm viết về Hà Nội thân yêu. Những "bóng hồng" là nguồn cảm hứng đi vào tác phẩm của ông được nhạc sĩ kể lại qua lời ghi của tác giả Trần Hoàng Thiên Kim:
"Một lần, trong câu chuyện với anh, Phú Quang nói rằng, Hà Nội là nơi mà mỗi khi cần sự vấn an của tâm hồn th́ anh chạy về như một chốn nương thân, dù có lúc thể xác của anh không ở trên mảnh đất ấy, nhưng tâm hồn anh th́ gửi trọn cả ở từng góc phố, hàng cây nơi ghi dấu ấn tuổi ấu thơ, nơi anh trưởng thành.
Ở Hà Nội có mẹ, có những mối t́nh và có cả những khổ đau, mất mát, thăng trầm đầu đời. Tôi có hỏi Phú Quang, nếu được chọn ba người đàn bà trong đời ḿnh, anh sẽ chọn những ai ? Phú Quang im lặng một hồi khá lâu như thể cố lục t́m trong trí nhớ, rồi anh bảo: “Ba người thôi th́… ít quá, tôi không biết chọn ai, bỏ ai. Hăy cho tôi chọn ba kiểu đàn bà và những ảnh hưởng của họ trong đời tôi th́ chắc chắn sẽ dễ dàng hơn: Mẹ, những người t́nh và các con gái !”.
Người đầu tiên rơ ràng là mẹ. Phú Quang nhắc lại lời của bài hát phổ thơ của nhà thơ Hồng Thanh Quang mà dường như bao giờ anh cũng nhắc đến v́ nhà thơ đă nói hộ ḷng nhạc sĩ: “Mẹ là người đàn bà đầu tiên, người đàn bà sau cuối, không bao giờ phản bội...”
Mẹ là người phụ nữ đầu tiên trong đời đă cho Phú Quang niềm tin và sức mạnh để vượt qua những chặng đường gian khó. Phú Quang bảo rằng, không hiểu sao, hồi đó, mẹ anh lại có thể là một người phụ nữ mạnh mẽ như thế. Trước nỗi đau khổ của con, bà không im lặng mà cũng không nói những lời cưng nựng, bà chỉ đúng cái hay cái dở của việc bại thành mà khuyên con ḿnh hăy tiếp tục đứng dậy. Phú Quang cũng không thể ngờ rằng, cách giáo dục của mẹ anh lại có thể ảnh hưởng đến tính cách và lối sống của anh sau này nhiều đến thế.
Tôi hỏi về những người t́nh để lại những dấu ấn sâu đậm trong đời Phú Quang. V́ ai quen biết với Phú Quang cũng biết rằng, đàn bà mê anh th́ nhiều vô kể. Người ta mê anh v́ thứ nhạc đầy mê dụ, mê anh v́ anh khá điển trai và hào hoa, mê anh v́ anh ăn nói có duyên và có thể sẻ chia được nhiều câu chuyện trong cuộc sống... Phú Quang cho rằng, mối t́nh sâu đậm là mối t́nh đă làm cho ḿnh đau. Bởi thế có lần anh viết: “Chỉ c̣n hơi ấm mối t́nh đau” (dù nhiều ca sĩ hát sai thanh “chỉ c̣n hơi ấm mối t́nh đầu”).
Chỉ có mối t́nh đau mới làm người ta nhớ lâu. Và trong đời Phú Quang, có một mối t́nh đau như thế với một hoa khôi của trường Nguyễn Bá Ṭng (TP Hồ Chí Minh). Cô gái đă làm cho anh có một vết thương khó lành dù đến nay đă đi hết quá nửa cuộc đời. Phú Quang kể lại:
“Mối t́nh bắt đầu khi tôi vừa bước chân vào Sài G̣n sau ngày giải phóng. Khi yêu cô, tôi gặp sự phản đối từ gia đ́nh cô ấy, dù mẹ cô là một người miền Bắc di cư vào Nam. Nhưng trước t́nh yêu đầy mănh liệt, si mê của chúng tôi, bà không c̣n ngăn cản nữa, thậm chí sau này, khi gia đ́nh cô sang định cư tại Mỹ, bà c̣n nói sẽ bảo lănh cho tôi đi cùng nếu tôi thích.
Nhưng tôi không thể ra đi. Việt Nam mới là mảnh đất để tôi cắm rễ sâu và uống suối nguồn tươi mát của ḍng cảm xúc. Tôi nhớ, cách một thời gian trước khi chuyển đi, cô gái dẫn tôi cùng vào nhà thờ và nói, em chỉ có Chúa trời và anh, nếu anh không đi được th́ em gửi ḿnh cho Chúa.
Rồi cô đi tu. Ngày cô rời khỏi Việt Nam là ngày tâm hồn tôi trống rỗng. Nỗi mất mát thật khó tả. Cũng thật khó có thể nghĩ đến một lúc nào đó tâm hồn ḿnh lại cô đơn đến vậy, tôi trút hết cả vào âm nhạc. Tôi viết tặng cô 13 ca khúc “13 chuyện b́nh thường”. Trong đó, chuyện b́nh thường thứ 3 chính là ca khúc “Đâu phải bởi mùa thu” (phổ thơ của Giáng Vân). Thời điểm ấy, tôi nhận được bức thư của cô ấy nói về chuyện cô ấy rất ân hận v́ đă rời xa tôi, cô ấy cảm thấy rất có lỗi...
Tôi cũng đă viết lại một bức thư và đại ư nói rằng, giữa câu chuyện của chúng tôi, không ai có lỗi cả, khuyên cô đừng day dứt mà làm ǵ. Cũng như lá trút rơi nhiều đâu phải bởi mùa thu. Đó chỉ là chuyện của số phận.
Sau này, gặp lại người em gái của cô ấy, tôi biết rằng, khi nhận được bức thư của tôi, cô ấy đă đi dưới mưa cả một đêm ṛng và về ốm mất một tháng. Cô ấy cứ kể đi kể lại lần đi chơi cùng tôi về gặp mưa, chúng tôi trú dưới hiên nhà thờ và tôi lấy áo che cho cô, cô bảo rằng, bây giờ mưa gió thế này em nấp vào ṿng tay anh nhưng biết ngày mai trong mưa gió cuộc đời em có được nấp vào ṿng tay anh.
Sau 13 năm kể từ ngày xa nhau, cô lấy chồng. Cô đă xin phép chồng được đeo trên tay hai chiếc nhẫn, một chiếc là nhẫn cưới của cô và một chiếc nhẫn là của tôi tặng cô ngày chia tay. Tôi đă viết chuyện b́nh thường cuối cùng để khép lại một đời yêu xa xót:
Có những khi về qua phố
Phố quá đông không thấy mặt người
Chợt gặp ḿnh cười như đá ngây ngô
Một sớm mai nào thấy ḿnh trong gương, tóc mờ như sương
Có những khi về trong gió
Gió xót xa thương mối t́nh hờ
Có những khi chiều nghe nhớ, nỗi nhớ xưa nay vẫn nhạt mờ
Chợt gặp niềm đau vẫn như đợi chờ...
Tôi cho rằng, ai cũng có thể có một cuộc t́nh để nhớ. Và bản thân tôi, sau rất nhiều cuộc t́nh, sau rất nhiều đổ vỡ, th́ tôi cho rằng, mối t́nh với cô hoa khôi trường Nguyễn Bá Ṭng ấy là một mối t́nh đẹp khiến tôi nhớ lâu và viết được nhiều ca khúc cho sự đau khổ, chia ly ấy”.
Bây giờ th́ Phú Quang đă có một tổ ấm yên ổn sau rất nhiều bất an của t́nh yêu, hạnh phúc, chia tay. Người vợ Anh Thư đă vượt ra khỏi những ranh giới của tuổi tác, những định kiến của thiên hạ về mối t́nh của nghệ sĩ, chị chịu đựng được những cái hay cái dở của Phú Quang để đến với anh. Ngược lại, Phú Quang cũng là một điểm tựa vững chắc để chị dựa vào và chia sẻ những ngọt bùi, bởi v́, số phận chị cũng đă một lần tan vỡ.
T́m được nhau đă khó rồi, nhưng giữ được nhau mới thực sự đ̣i hỏi một tấm ḷng chân t́nh cho nhau một nghệ thuật sống v́ nhau, lo cho nhau. Điều Phú Quang mừng nhất là khi kết hôn với Anh Thư, anh đă có thêm một cô con gái thứ 3 sau hai người con gái ruột với hai người vợ trước của ḿnh.
Trong một bài văn mới nhất ở trường, cô giáo rất xúc động báo với gia đ́nh rằng, cô bé đă viết về mẹ Anh Thư của ḿnh, trong đó có đoạn cô bé chia sẻ tâm trạng buồn bă khi bố mẹ chia tay nhau và sống trong sự thiếu thốn, mất mát của t́nh cảm người cha. Khi mẹ kết hôn cùng nhạc sĩ Phú Quang, th́ cô bé đă có thêm một người cha thực sự. Phú Quang cho rằng, 10 tuổi, hẳn cô bé không thể “làm văn”, càng không biết nói dối, cái quan trọng là anh đă đối xử với cô bé như con ḿnh. Trẻ con chẳng bao giờ có lỗi trong những câu chuyện của người lớn cả.
Nếu hỏi nhạc sĩ Phú Quang, giờ đây điều ham mê nhất của anh là ǵ, ắt hẳn anh khó trả lời v́ thực tế th́ ngày nào Phú Quang cũng sống đầy gấp gáp, đầy bận rộn. Vẫn là những dự định âm nhạc, ra album và cố gắng để làm nhiều bài mới (dù anh hưởng lộc từ những bài hát cũ cũng đă đủ sống rồi).
Tuy thế, song nh́n cách mà Phú Quang làm việc, kư tá, đóng dấu các hợp đồng biểu diễn, thu âm, ra album, bán lịch nhạc th́ đủ thấy anh đang sống gấp gáp từng ngày, tận dụng từng ngày để tên tuổi ḿnh không trở nên cũ đi với số đông khán giả. Có thể nói, ở cùng lứa với những người thuộc thế hệ ḿnh, Phú Quang là người lắm “tṛ” nhất trong cuộc yêu, cuộc chơi âm nhạc. Anh cũng là một trong những nhạc sĩ trường vốn nhất v́ mỗi năm đều tự bỏ tiền ra và thu được một khoản lăi không nhỏ từ những đêm nhạc của riêng ḿnh. Dù trong ngoài giới có người cho rằng, nhạc của anh chỉ là ḍng nhạc của số đông, sến… nhưng bỏ ngoài tai mọi thứ, Phú Quang vẫn tiếp tục sống, hưởng lợi từ âm nhạc giá cao, lúc nào cũng hết sạch vé trước mỗi đêm diễn.
Dù là thế nào đi chăng nữa, tôi cho rằng, nhạc của Phú Quang đă neo vào được ḷng người là v́ anh đă sống cho cả hai giới: Nỗi ḷng của những người đàn ông và sự nặng trĩu của tâm trạng những người đàn bà đă đến rồi đi trong cuộc đời nhạc sĩ...".
VietBF@sưu tập