Thông thường trong bữa cơm hàng ngày, hầu hết mọi người kể cả những người bị tiểu đường sẽ ăn cơm trước và canh sau. Nhưng theo chuyên gia, nguyên tắc đó hoàn toàn sai lầm.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, những người mắc bệnh tiểu đường nên tuân thủ nguyên tắc dinh dưỡng, ăn sạch, uống sạch để giúp bệnh không bị tiến triển nặng.
Theo đó, chế độ ăn uống "hoàn hảo" dành cho những người mắc bệnh tiểu đường là hạn chế gluxit (chất bột đường) để tránh tăng đường huyết sau khi ăn và hạn chế vừa phải chất béo, nhất là các axit béo bão hoà để tránh rối loạn chuyển hoá. Chế độ ăn của người bệnh phải đảm bảo cung cấp cho cơ thể người bệnh một lượng đường tương đối ổn định, quan trọng nhất là phải điều độ, hợp lý về giờ giấc và số lượng thức ăn trong các bữa chính và phụ.
Bệnh nhân tiểu đường cũng có nhu cầu năng lượng giống như người bình thường. Nhu cầu tăng hay giảm và thay đổi khác nhau tuỳ thuộc tình trạng của mỗi người. Nhưng nhìn chung, người bệnh tiểu đường cần tuân thủ nguyên tắc chung sau đây:
- Ăn các loại gạo có nhiều chất xơ, người bình thường có thể ăn gạo trắng, nhưng người tiểu đường có thể ăn gạo lứt, gạo lật nẩy mầm, gạo xát rối, vì những loại gạo này có nhiều chất xơ.
- Bớt cơm, ăn khoai: Thay vì ăn cơm thì người mắc tiểu đường có thể ăn khoai lang, khoai sọ để tránh việc tăng đường máu sau ăn.
- Ăn nhiều rau xanh, chia thành các bữa nhỏ trong các bữa ăn. Đặc biệt trước khi ăn cơm, người mắc tiểu đường nên ăn canh, rau trước để tránh đường máu lên nhanh. Trong rau xanh có những chất xơ sẽ cản trở lượng đường từ những thực phẩm nạp vào sau đó. Hoa quả thì nên ăn dạng miếng thay vì dạng ép hay xay sinh tố.
- Chất đạm nên đạt 0,8g/kg/ngày với người lớn. Nếu khẩu phần ăn có quá nhiều đạm sẽ không tốt, nhất là đối với bệnh nhân có bệnh lý thận sớm. Trong chế độ dinh dưỡng của người tiểu đường, tỷ lệ năng lượng do protein nên đạt 15-20% năng lượng khẩu phần.
- Đối với chất béo, nên ăn chất béo vừa phải và giảm chất béo động vật vì có nhiều axit béo bão hoà. Các chất béo, đặc biệt là các chất axit béo bão hoà, dễ gây xơ vữa động mạch. Nhưng mặt khác, chất béo lại cung cấp năng lượng (bù lại phần năng lượng do gluxit cung cấp) vì vậy nên ăn các axit béo chưa bão hoà có nhiều trong các loại dầu thực vật như dầu mè (vừng), dầu đậu nành, dầu hướng dương... Tỷ lệ năng lượng do chất béo nên là 25% tổng số năng lượng khẩu phần và không nên vượt quá 30%. Việc kiểm soát chất béo trong khẩu phần còn giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
- Trong bệnh tiểu đường, đường huyết có chiều hướng tăng vọt sau khi ăn nhưng lại không chuyển hoá được để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Vì thế, chế độ ăn phải hạn chế gluxit (chất bột đường). Nên sử dụng các loại gluxit phức hợp dưới dạng các hạt và khoai củ. Hết sức hạn chế các loại đường đơn và các loại thức ăn có hàm lượng đường cao (bánh, kẹo, nước ngọt...). Tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp nên đạt 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần.
- Với người bị tiểu đường nên chia làm nhiều bữa nhỏ để tránh tăng đường huyết nhiều sau khi ăn. Có thể chia làm 4-6 bữa nhỏ trong ngày. Với bệnh nhân điều trị bằng insulin tác dụng chậm có thể bị hạ đường huyết trong đêm, do vậy nên cho ăn thêm bữa phụ trước khi đi ngủ.
VietBF @ Sưu tầm