Thế giới bị ảnh hưởng như thế nào khi có lệnh trừng phạt Nga?

[sunshine1104]

Các biện pháp trừng phạt phương Tây được cho là sẽ giáng đòn mạnh mẽ vào nền kinh tế Nga, tuy nhiên, tác động của nó tới thế giới cũng không nhỏ.

Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho biết Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ đã phát động một "cuộc chiến kinh tế" chống lại Nga, đề cập đến các biện pháp trừng phạt của phương Tây khiến nước này bị cắt đứt khỏi thị trường tài chính quốc tế.

Người phụ nữ đi qua bảng điện hiển thị tỷ giá hối đoái giữa đồng USD và euro với đồng rouble của Nga ngày 22/2 ở Moskva. Ảnh: AFP.

Các biện pháp trừng phạt đang khiến Nga đối mặt một cuộc khủng hoảng tài chính khi giá trị đồng rouble lao dốc xuống mức thấp kỷ lục so với USD, khiến người dân Nga ngay lập tức đổ xô tới các cây ATM để rút tiền mặt vì lo sợ sẽ gặp khó khăn trong giao dịch.

Tuy nhiên, Nga không phải bên duy nhất chịu những tổn thương từ các biện pháp trừng phạt, vốn được tung ra nhằm phản ứng với chiến dịch quân sự mà chính quyền Tổng thống Vladimir Putin phát động ở Ukraine. Giới chuyên gia dự đoán chúng có thể ảnh hưởng tới hàng loạt quốc gia trên toàn cầu, đặc biệt là những nước vốn phụ thuộc nhiều vào lúa mỳ hay khí đốt của Ukraine và Nga.

Giá năng lượng tăng

Giá dầu và khí đốt tự nhiên đã tăng vọt sau một đợt trừng phạt khác của phương Tây nhằm vào Nga vào cuối tuần qua khi các nhà buôn vội vàng tích trữ nhằm chuẩn bị cho tương lai nguồn cung bị gián đoạn. Nga là một trong những nhà xuất khẩu dầu khí lớn nhất thế giới và Ukraine là quốc gia trung chuyển khí đốt chính của Nga.

Đến nay, các lệnh trừng phạt chưa nhắm trực tiếp vào lĩnh vực năng lượng, nhưng giới chuyên gia lo ngại Moskva có thể trả đũa bằng cách hạn chế xuất khẩu dầu và khí đốt sang châu Âu. Mặt khác, các lệnh trừng phạt của phương Tây cuối cùng cũng có thể được mở rộng để gây tổn hại trực tiếp tới ngành năng lượng Nga, "con ngỗng đẻ trứng vàng" của nước này.

"Nguồn cung năng lượng từ Nga đang chịu rất nhiều rủi ro, chúng có nguy cơ bị Nga giữ lại làm vũ khí hoặc bị loại khỏi thị trường do các lệnh trừng phạt", Louise Dickson, nhà phân tích thị trường dầu mỏ tại công ty Rystad Energy, trụ sở ở Oslo, Na Uy, nhận định.

Cũng có những mối lo âu rằng việc loại một số ngân hàng lớn của Nga khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT có thể khiến việc mua dầu và khí đốt từ Nga trở nên khó khăn hơn.

Viễn cảnh trên đang khiến không ít người ở châu Âu, nơi nhập khẩu hơn 1/3 lượng khí đốt và 1/4 lượng dầu mỏ từ Nga, cảm thấy bất an. Bất kỳ gián đoạn nào về nguồn cung khí đốt cũng sẽ khiến vô số người dân châu Âu rơi vào tình cảnh thiếu nhiên liệu để sưởi ấm ngôi nhà của họ. Bên cạnh đó, hóa đơn điện cũng có nguy cơ tăng cao khi nhiên liệu sản xuất điện trở nên khan hiếm.

"Cho đến nay các lệnh trừng phạt dường như đang né lĩnh vực năng lượng nên tác động lan tỏa còn chưa nghiêm trọng", Jim Reid, nhà phân tích từ Deutsche Bank, cho hay.

Giá thực phẩm tăng

Cuộc khủng hoảng cũng làm dấy lên quan ngại về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung ngũ cốc như lúa mỳ, ngô hay hạt có dầu. Giá lúa mỳ kỳ hạn tại Chicago đã tăng mạnh sau khi chạm mức cao nhất 13-1/2 năm vào thứ sáu, trong khi giá ngô cũng đang giao dịch ở mức cao.

Nga và Ukraine cùng nhau chiếm khoảng 30% lượng xuất khẩu lúa mỳ toàn cầu, gần 1/5 lượng ngô thương mại và khoảng 80% lượng xuất khẩu dầu hướng dương. Cả hai đều là những nhà cung cấp lúa mỳ chính cho Trung Đông và châu Âu. Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập là những nước nhập khẩu lúa mỳ lớn nhất từ Nga.

Các chuyên gia dự đoán hoạt động quân sự của Nga sẽ làm tăng giá lương thực ở các nước như Libya, Yemen hay Lebanon, làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng lương thực ở những quốc gia này.

Xung đột đã làm gián đoạn xuất khẩu từ các cảng trên Biển Đen, nơi được sử dụng để vận chuyển ngũ cốc đến châu Á, châu Phi và EU. Hôm 28/2, Ai Cập buộc phải hủy một cuộc đấu thầu thu mua lúa mỳ do chỉ nhận được vài lời đề nghị với giá rất cao.

Lạm phát tiếp diễn

Đối với hầu hết người dân trên khắp thế giới, tác động kinh tế của cuộc khủng hoảng Ukraine và các lệnh trừng phạt đối với Nga sẽ được cảm nhận khi lạm phát tăng cao bắt nguồn từ việc giá kim loại, năng lượng và thực phẩm tăng.

Giá nhôm đã tăng lên mức cao kỷ lục, vượt qua mức đỉnh hồi năm 2008 trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Các nhà buôn lo ngại rằng các lệnh trừng phạt chống lại Nga và các biện pháp trả đũa từ Moskva có thể làm gián đoạn nguồn cung nhôm toàn cầu. Nga sản xuất khoảng 6% lượng nhôm thế giới.

Nguồn cung những kim loại sử dụng nhiều năng lượng cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi giá năng lượng cao hơn và tình trạng thiếu điện có thể khiến không ít nhà máy phải đóng cửa.

"Gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu là rủi ro chính và ít nhất, giá của những hàng hóa này có thể sẽ vẫn giữ ở mức cao trong khoảng một thời gian nữa, khiến lạm phát toàn cầu tăng", Jason Tuvey từ công ty nghiên cứu và tư vấn thị trường Capital Economics, trụ sở ở London, Anh, đánh giá.