Theo Hiệp hội đái tháo đường thế giới (IDF), cứ 11 người th́ có 1 người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, tỷ lệ này ở Nhật Bản lại thấp hơn nhiều. Ngoài lối sống th́ chế độ dinh dưỡng là 1 phần rất quan trọng.
Dữ liệu Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố trong năm 2021 chỉ ra rằng Nhật Bản đang dẫn đầu thế giới về tuổi thọ trung b́nh với con số 85,03. T́nh h́nh sức khỏe của người Nhật cũng được đánh giá cao, với tỷ lệ mắc các bệnh măn tính như tiểu đường thấp hơn so với các quốc gia khác.
Các cuộc khảo sát cho thấy chế độ ăn uống của người Nhật được coi là vô cùng lành mạnh và khoa học. Trong đó, một món ăn phổ biến là ḿ kiều mạch thường xuyên xuất hiện trong thực đơn của họ.
Kiều mạch thuộc nhóm thực phẩm được gọi là Pseudocereals (giả ngũ cốc), bên cạnh các loại giả ngũ cốc phổ biến khác như diêm mạch, hạt Amaranth. Mặc dù có tên là kiều mạch (Buckwheat) nhưng nó lại không liên quan đến lúa ḿ và không chứa gluten - một chất có thể gây các tác dụng phụ như mệt mỏi, sưng phù, tiêu chảy và táo bón luân phiên, giảm cân bất thường, hỏng đường ruột) ở một số trường hợp nhất định.
So với các loại ngũ cốc khác, giá trị dinh dưỡng của kiều mạch vượt trội hơn hẳn. Hơn nữa, ḿ kiều mạch không chỉ đơn thuần là một món ăn mà c̣n là "insulin tự nhiên", có khả năng pḥng ngừa và hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
Với các đặc tính của ḿnh, kiều mạch chính là "siêu thực phẩm" trong chế độ ăn lư tưởng cho người tiểu đường.
1. Chỉ số đường huyết thấp
Chỉ số đường huyết (GI) là chỉ số đặc trưng cho tốc độ phân hủy và chuyển hóa carbohydrate thành glucose, tốc độ tăng lượng đường trong máu tương ứng với quá tŕnh sản xuất insulin.
Trên thang chỉ số đường huyết (GI) (đánh giá mức độ tăng lượng đường trong máu sau bữa ăn của một số loại thực phẩm), kiều mạch có điểm số từ thấp đến trung b́nh, chứng tỏ không gây tăng đường huyết đột ngột.
Cụ thể, GI của kiều mạch đun sôi trong nước bằng 40 đơn vị. Thông thường, nấu chín thức ăn và xử lư nhiệt kéo dài sẽ làm tăng GI của chúng. Đối với kiều mạch th́ ngược lại, chỉ số carbohydrate giảm trong quá tŕnh nấu, điều này liên quan đến khả năng hấp thụ nước của ngũ cốc.
Tuy nhiên, nước không chỉ làm giảm GI mà c̣n làm giảm lượng hợp chất hữu ích cho cơ thể. Để giữ được tối đa thành phần hóa học tự nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo không nên nấu kiều mạch mà nên hấp với nước sôi qua đêm theo tỷ lệ 1: 2.
2. Có khả năng làm giảm đường huyết
Nguyên tắc cơ bản về chế độ ăn của bệnh nhân tiểu đường là hạn chế gluxit (chất bột đường) để tránh tăng đường huyết sau khi ăn và hạn chế vừa phải chất béo nhất là các axit béo băo hoà để tránh rối loạn chuyển hoá.
Chế độ ăn của người bệnh phải xây dựng sao cho cung cấp cho cơ thể người bệnh một lượng đường tương đối ổn định và quan trọng nhất là phải điều độ và hợp lư về giờ giấc và số lượng thức ăn trong các bữa chính và phụ.
Trong các loại thực phẩm, kiều mạch có hàm lượng fagopyritol và D-chiro-inositol cao nhất - hoạt chất đă được chứng minh là giúp cân bằng lượng đường trong máu sau bữa ăn nhờ khả năng khiến cho các tế bào nhạy cảm hơn với insulin (hormone khiến các tế bào hấp thụ đường từ máu). Một số nghiên cứu trên động vật c̣n cho thấy kiều mạch c̣n hỗ trợ giảm lượng đường trong máu từ 12-19%.
Ngoài ra, trong kiều mạch c̣n một lượng lớn Rutin. Chất này có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, chống khối u, chống kết tập tiểu cầu, có tác dụng bảo vệ thận, niêm mạc đường tiêu hóa, giảm tổn thương cơ quan do thiếu máu cục bộ ở bệnh tiểu đường.
Kiều mạch là thực phẩm thay thế hoàn hảo, bổ sung trong chế độ ăn của những người bệnh tiểu đường để hỗ trợ cho quá tŕnh điều trị ổn định đường huyết.
3. Nhiều dưỡng chất quư giá cho cơ thể
Trong kiều mạch c̣n chứa các nguyên tố vi lượng: như magiê, sắt, đồng, selen, kali và các nguyên tố có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch khác.
Đặc biệt, kiều mạch có hàm lượng flavonoid cao. Các thí nghiệm đă cho thấy, ngoài tác dụng làm giảm đường huyết, các hoạt chất có trong kiều mạch có thể hạ lipid máu, làm sạch các gốc tự do và tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Với hàm lượng dinh dưỡng cao, cho cảm giác no lâu, ḿ kiều mạch c̣n là thực phẩm hoàn hảo cho bệnh nhân cao huyết áp, mỡ máu.
VietBF@sưu tập