Nếu trước đây, bệnh thận chỉ xuất hiện ở nhóm người trên 60 tuổi, th́ nay tỷ lệ người trẻ được chẩn đoán suy thận ngày càng nhiều hơn.
Bệnh nhân chạy thận nhân tạo tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Ảnh: Duy Hiệu.
Tại Việt Nam, có khoảng trên dưới 5 triệu người đang bị suy thận, khoảng 26.000 người bị suy thận mạn tính giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo và 8.000 ca mắc mới mỗi năm.
Theo bác sĩ chuyên khoa II Bùi Thị Thu Hằng, Trưởng khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (Hải Pḥng), điều đáng lo ngại là trong những năm trở lại đây, tỷ lệ người bệnh trẻ tuổi mắc bệnh và phải lọc máu chu kỳ tăng 5-10%, trở thành gánh nặng cho y tế, gia đ́nh và xă hội.
Căn bệnh âm thầm, khó phát hiện
Theo bác sĩ Hằng, ttrạng người bệnh suy thận mạn đang ngày càng trẻ hóa, số người cần phải lọc máu tiếp tục có xu hướng tăng là thách thức không nhỏ đối với ngành y tế.
Bệnh thận thường diễn tiến âm thầm, rất khó phát hiện và người bệnh đến bệnh viện điều trị đều đă ở giai đoạn nặng.
"Khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp, đang điều trị cho 56 người bệnh suy thận giai đoạn cuối phải lọc máu chu kỳ, trong đó có 20 người bệnh 18-35 tuổi. Đây là con số không hề nhỏ, một vài năm trở lại đây số lượng người bệnh có xu hướng trẻ hóa", bác sĩ Hằng nói.
Bác sĩ Hằng thông tin thêm đa số người trẻ thường không có biểu hiện ǵ, chỉ phát hiện ra bệnh thận khi t́nh cờ đi khám sức khỏe định kỳ, khám nghĩa vụ quân sự hay khám tiền hôn nhân.
Tuy nhiên, điều đáng lo là người trẻ tuổi phát hiện bệnh đă ở giai đoạn cuối nhưng đa số có tâm lư chủ quan hoặc chán nản, không tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị. Điều này không chỉ gây khó khăn trong quá tŕnh điều trị, mà c̣n làm tăng nguy cơ xảy ra các biến chứng, suy giảm sức khỏe nặng nề và trở thành gánh nặng cho gia đ́nh.
Ê-kíp đang thăm khám cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo. Ảnh: BVCC.
Triệu chứng của bệnh suy thận thường mơ hồ, không có các biểu hiện rơ ràng. V́ vậy, khi cơ thể có biểu hiện bất thường, người trẻ rất dễ bỏ qua.
Bên cạnh những nguyên nhân dẫn tới bệnh thận mạn giai đoạn cuối như di truyền, thận đa nang, nhiễm khuẩn, bệnh tự miễn… Thói quen sinh hoạt không lành mạnh như ăn uống thừa năng lượng, thức ăn chế biến sẵn nhiều hóa chất bảo quản, lạm dụng các loại đồ uống, ít vận động cũng là nguyên nhân dẫn tới trẻ hóa suy thận mạn.
Căn bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn
Theo TS.BS Nguyễn Hữu Dũng, Trưởng khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), tại đơn vị này có những bệnh nhân c̣n rất trẻ chưa lập gia đ́nh, sinh viên cũng phải gắn chặt với máy chạy thận nhân tạo để duy tŕ sự sống.
Bác sĩ Dũng cho biết đa số bệnh nhân đều đi khám ở các giai đoạn muộn như khi mệt mỏi, sốt, phù thũng bệnh nhân mới đến khám bệnh th́ bệnh đă chuyển sang giai đoạn muộn. V́ khó phát hiện, nên bệnh này diễn tiến nặng âm thầm.
Các bác sĩ Bệnh viện TP Thủ Đức (TP.HCM) cũng cho hay người bệnh được chẩn đoán suy thận mạn không thể điều trị khỏi được. Việc điều trị được duy tŕ bằng thuốc, cải thiện chế độ ăn để làm chậm quá tŕnh tiến triển đến giai đoạn cuối.
Chia sẻ thông tin trên báo Tiền Phong, TS Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch Hội Lọc máu Việt Nam, cho biết cả nước có 350 đơn vị chạy thận nhân tạo với nguồn nhân lực 3.500 nhân viên y tế. Số máy chạy thận nhân tạo là hơn 5.500 máy, nhưng đang thực hiện lọc máu cho khoảng 33.000 bệnh nhân.
Suy thận mạn tính có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và giới tính, bác sĩ Thu Hằng khuyến cáo để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, mỗi người cần duy tŕ chế độ ăn uống lành mạnh.
Mọi người cần tăng cường bổ sung các loại rau củ, uống nhiều nước, giảm lượng muối trong khẩu phần ăn, thường xuyên tập luyện thể thao để nâng cao sức khỏe, sử dụng các loại thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ…
Đối với những người bệnh mắc các bệnh lư nguy cơ như viêm cầu thận mạn, thận đa nang, viêm thận bể thận mạn do sỏi, lupus, đái tháo đường, tăng huyết áp… phải theo dơi và điều trị để pḥng biến chứng dẫn đến suy thận.
Điều quan trọng là chúng ta nên xây dựng thói quen khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện các dấu hiệu bất thường và điều trị kịp thời, tránh để các bệnh lư về thận diễn biến nặng dẫn tới suy thận mạn tính.