Hay quên do suy giảm nhận thức có thể là kết quả của những thay đổi trong năo liên quan đến bệnh Alzheimer giai đoạn đầu.
Suy giảm nhận thức nhẹ (Mild Cognitive Impairment - MCI) là giai đoạn đầu của mất trí nhớ hoặc giảm chức năng nhận thức khác như khả năng suy nghĩ, kỹ năng ngôn ngữ, mức độ tập trung nhưng không quá nghiêm trọng.
Theo Hiệp hội Alzheimer Mỹ, ở một số người, các triệu chứng của MCI có thể do bệnh Alzheimer giai đoạn đầu hoặc các t́nh trạng khác gây mất trí nhớ (suy giảm nhận thức tiến triển kèm theo suy giảm chức năng).
Đặc trưng của MCI là hay quên, thường không phải do lăo hóa. Đăng trí hoặc khó suy nghĩ nhiều hơn b́nh thường cũng cảnh báo t́nh trạng này. Các triệu chứng phổ biến khác là làm mất đồ đạc; đặt câu hỏi lặp đi lặp lại; không thể theo dơi câu chuyện trong sách, chương tŕnh, phim hoặc cuộc tṛ chuyện.
Triệu chứng MCI có thể tiến triển thành bệnh mất trí nhớ theo thời gian. Cụ thể là tần suất mất đồ thường xuyên hơn, quên đi sự kiện quan trọng trong đời hoặc người thân, khó tṛ chuyện, gặp rắc rối khi đọc và viết, bị lạc ở nơi quen thuộc...
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người bị MCI sẽ tiếp tục mất chức năng nhận thức và mắc bệnh Alzheimer hoặc một loại bệnh mất trí nhớ khác. Theo Viện Lăo hóa Quốc gia Mỹ, 10-20% người từ 65 tuổi trở lên gặp t́nh trạng này phát triển thành chứng mất trí nhớ. Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng không tiến triển nặng hơn hoặc thậm chí được cải thiện.
Người già có nhiều khả năng suy giảm nhận thức nhẹ và nguy cơ này cao hơn nếu mang biến thể di truyền liên quan đến bệnh Alzheimer. Tỷ lệ này ở người 60-64 tuổi trở lên gần 7% và tăng lên gần 15% đối với người 75-79 tuổi và khoảng 25% ở người 80-84 tuổi.
Người già có khả năng suy giảm nhận thức cao hơn. Ảnh: Freepik
Nguy cơ suy giảm nhận thức nhẹ có thể cao hơn ở người bệnh tiểu đường, huyết áp và cholesterol cao, trầm cảm. Các yếu tố khác có thể đóng vai tṛ trong sự phát triển suy giảm nhận thức nhẹ gồm rối loạn giấc ngủ, thiếu hoạt động thể chất, ít tham gia các hoạt động xă hội. Người có tiền sử gia đ́nh mắc bệnh Alzheimer hoặc một loại chứng mất trí khác cũng tăng khả năng suy giảm nhận thức.
Uống rượu không làm tăng rơ ràng nguy cơ phát triển MCI. Tuy nhiên, người mắc MCI uống nhiều rượu hơn có khả năng bị suy giảm nhận thức nặng hơn. Trường Đại học Washington, Mỹ và một số đơn vị, đă theo dơi hơn 3.000 người từ 72 tuổi trong 6 năm. Kết quả công bố năm 2019 cho thấy người mắc MCI uống hơn 14 ly rượu mỗi tuần có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn 72% so với người uống ít hơn một ly mỗi tuần.
Lối sống lành mạnh giúp làm chậm suy giảm nhận thức ở người mắc MCI như tập thể dục thường xuyên, ăn nhiều rau củ quả tươi, hạn chế chất béo không lành mạnh, bổ sung axit béo omega-3 từ cá béo và các loại hạt, không uống rượu.
Các hoạt động tốt cho cho năo như đọc sách, giải bài tập rèn luyện trí nhớ. Thường xuyên tham gia hoạt động xă hội cũng hạn chế khả năng suy giảm nhận thức.
VietBF@sưu tập