Tại sao một số người có thể ngủ trong tiếng ồn ào, trong khi những người khác lại bị đánh thức bởi một âm thanh nhỏ nhất?

[june04]

Sự khác biệt tưởng chừng như khó tin này khơi dậy sự tò mò vô tận trong con người. Tại sao bộ não của một số người lại “thần kỳ” đến mức có thể chặn tiếng ồn như một bộ lọc, trong khi những người khác lại nhạy cảm với âm thanh đến vậy?

Lý do tại sao một người có thể ngủ trong tiếng ồn là gì?
Một số người có thể đã hình thành thói quen ngủ quên trong môi trường ồn ào. Trong cuộc sống hàng ngày, họ có thể phải tiếp xúc với môi trường làm việc bị ô nhiễm tiếng ồn trong thời gian dài, chẳng hạn như trung tâm thành phố sầm uất hay các nhà máy ồn ào. Theo thời gian, não của họ dần thích nghi với môi trường này và trở nên ít nhạy cảm hơn với tiếng ồn. Vì vậy, ngay cả khi xung quanh ồn ào, họ vẫn có thể giữ bình tĩnh và ngủ trong tiếng ồn.

Một số người sinh ra đã có khả năng chịu đựng tiếng ồn cao hơn người bình thường. Nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt giữa các cá nhân về độ nhạy cảm với tiếng ồn. Một số người nhạy cảm hơn với tiếng ồn, trong khi những người khác lại ít bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn hơn. Khả năng chống lại tiếng ồn này có liên quan đến gen của từng cá nhân và sự ổn định của hệ thần kinh. Vì vậy, đối với những người có khả năng chống ồn cao, môi trường ồn ào sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ của họ.

Nguyên nhân khiến một số người có thể ngủ quên trong tiếng ồn cũng có thể liên quan đến yếu tố tâm lý. Một số người có khả năng tập trung và tự điều chỉnh tuyệt vời. Ngay cả khi xung quanh ồn ào, họ vẫn có thể tập trung vào giấc ngủ và điều chỉnh suy nghĩ để bình tĩnh lại. Cơ chế bảo vệ tâm lý này cho phép họ giữ được tinh thần thoải mái bất chấp tiếng ồn và từ đó bước vào trạng thái ngủ.

Tiếng ồn lớn ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?
Tiếng ồn lớn có thể gây rối loạn tâm lý. Khi chúng ta ngủ, não bộ chúng ta vẫn phản ứng với môi trường bên ngoài, đặc biệt là một số âm thanh nhất định. Một khi bị làm phiền bởi tiếng ồn lớn, não bộ của chúng ta sẽ bị đánh thức ngay lập tức khiến giấc ngủ bị gián đoạn. Tần suất gián đoạn như vậy càng cao thì càng khó đi vào giấc ngủ sâu, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Lâu dài, thiếu ngủ có thể dẫn đến các vấn đề như giảm khả năng miễn dịch, giảm trí nhớ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và hiệu quả công việc hàng ngày của chúng ta.

Tiếng ồn cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất của chúng ta. Nghiên cứu khoa học đã phát hiện ra rằng những người tiếp xúc với môi trường ồn ào trong thời gian dài sẽ gặp các vấn đề như huyết áp tăng cao, nhịp tim không ổn định, khả năng miễn dịch giảm. Tiếng ồn có thể gây rối loạn hệ thống thần kinh nội tiết, làm tăng tiết hormone gây căng thẳng trong cơ thể, khiến cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng liên tục. Về lâu dài, trạng thái căng thẳng này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tim mạch, hệ tiêu hóa…, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác nhau.

Tiếng ồn cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và sức khỏe tinh thần của chúng ta. Tiếng ồn liên tục có thể dễ dàng khiến con người căng thẳng, khó chịu và trầm cảm. Theo nghiên cứu, những người sống trong môi trường ồn ào trong thời gian dài có nguy cơ mắc chứng lo âu, trầm cảm tăng lên đáng kể. Điều này có liên quan đến sự bài tiết bất thường của chất dẫn truyền thần kinh trong não, dưới tiếng ồn kéo dài, sự tiết ra chất dẫn truyền thần kinh trong não của con người bị mất cân bằng, dẫn đến cảm xúc dao động và mất ổn định.

Vậy làm thế nào để đối phó với tiếng ồn lớn để có được giấc ngủ ngon? Đầu tiên, bạn có thể lựa chọn tạo môi trường yên tĩnh và thoải mái trước khi đi ngủ như sử dụng nút bịt tai hoặc bật máy tạo tiếng ồn trắng để giảm sự can thiệp của tiếng ồn bên ngoài vào giấc ngủ. Thứ hai, bạn có thể thử tập luyện thư giãn, chẳng hạn như thở sâu, thiền, v.v., để giúp giảm căng thẳng về thể chất và tinh thần và ngủ ngon hơn. Ngoài ra, duy trì thói quen sinh hoạt đều đặn hàng ngày cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo giấc ngủ ngon, đồng thời cố gắng tránh ngủ trong môi trường ồn ào.


Tại sao có những người lại dễ bị đánh thức bởi một âm thanh?
Chất lượng giấc ngủ của một người có thể liên quan đến khả năng bị đánh thức bởi âm thanh. Một số người rất nhạy cảm với tiếng ồn, ngay cả những âm thanh nhỏ cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ của họ. Điều này có thể liên quan đến hệ thống thần kinh của mỗi người, ốc tai của một số người nhạy cảm hơn với âm thanh, khiến họ dễ bị xáo trộn hơn trong khi ngủ. Ngoài ra, một số người có thể bị rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như mất ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ, điều này cũng làm tăng khả năng họ bị đánh thức bởi âm thanh.

Đồng hồ sinh học của một người cũng ảnh hưởng đến độ nhạy cảm với âm thanh. Đồng hồ sinh học của cơ thể con người đề cập đến hệ thống nhịp sinh học bên trong cơ thể kiểm soát chu kỳ giấc ngủ và sự tỉnh táo của chúng ta. Mọi người đều có đồng hồ sinh học và chúng có thể hơi khác nhau, bởi vậy một số người có nhiều khả năng bị đánh thức bởi âm thanh vào đêm khuya, trong khi những người khác lại có nhiều khả năng thức dậy vào buổi sáng. Sự khác biệt này có thể liên quan đến yếu tố di truyền của từng cá nhân hoặc có thể do thói quen sinh hoạt hoặc công việc cá nhân gây ra. Vì vậy, trong những khoảng thời gian nhất định, ngay cả một âm thanh yếu ớt cũng có thể đủ để đánh thức một người khỏi giấc ngủ.

Tiếng ồn môi trường cũng là một trong những yếu tố quan trọng khiến con người bị đánh thức bởi âm thanh. Nếu một người ngủ trong môi trường ồn ào, chẳng hạn như xe cộ trên đường, tiếng ồn của hàng xóm hoặc máy móc, thì ngay cả những âm thanh nhỏ cũng có nhiều khả năng thu hút sự chú ý của họ hơn. Điều này là do khi chúng ta ở trong môi trường ồn ào, bộ não của chúng ta luôn cảnh giác để có thể ứng phó kịp thời với những nguy hiểm tiềm ẩn. Vì vậy, ngay cả một âm thanh nhỏ cũng có thể kích thích sự chú ý của chúng ta và khiến chúng ta thức dậy sau giấc ngủ.