Hiện tượng El Nino mạnh bậc nhất lịch sử đã kết thúc, nhưng thiên tai ở nửa cuối năm 2024 sẽ rất khốc liệt

[trungthuc]

Thời tiết đang ngày càng biến đổi khốc liệt hơn do nhiều yếu tố xảy ra cùng một lúc. Hiện tượng El Nino mạnh bậc nhất lịch sử đã chính thức kết thúc.

Theo Trung tâm Dự báo Khí hậu thuộc Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA), sau một năm thúc đẩy nhiệt độ trên toàn cầu đạt những kỷ lục mới, hiện tượng El Nino 2023-2024 đã chính thức kết thúc và một dạng thời tiết đối nghịch là La Nina dự kiến sẽ xuất hiện vào những tháng cuối của năm 2024 này.

El Nino là sự nóng lên của nhiệt độ bề mặt nước biển ở phía Đông và trung tâm Thái Bình Dương. Còn hiện tượng La Nina được đặc trưng bởi nhiệt độ nước biển lạnh bất thường ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương và có liên quan đến lũ lụt và hạn hán.

"Nhiệt độ trung bình bề mặt nước biển gần xích đạo ở phía Đông Thái Bình Dương vào tháng 4/2024 đo được đạt dưới mức bình thường. Điều này cho thấy quá trình chuyển đổi sang La Nina đang đến. La Nina có thể phát sinh ra vào tháng 6 đến tháng 8 (với xác suất 49%) hoặc từ tháng 7 đến tháng 9 (với xác suất cao hơn là 69%)", thông báo của Trung tâm Dự báo Khí hậu cho biết.

Các chuyên gia khí tượng ở Mỹ cho biết, hiện tượng La Nina có xu hướng xảy ra theo sau hiện tượng El Nino mạnh.

Số liệu của Cục Khí tượng nước Úc minh chứng cho điều này: Kể từ năm 1910, thế giới đã trải qua 29 đợt El Nino mạnh và 20 đợt La Nina.

Trong đó, hiện tượng El Nino mạnh nhất lịch sử hơn 100 trăm đo đạc xảy ra vào 2 năm 1997-1998 khiến cho nhiệt độ mặt nước biển ở Thái Bình Dương (cái nôi của sự kiện này) ấm lên bất thường đến 2,5 độ C. Trong khi hiện tượng El Nino 2023-2024 cũng thuộc loại mạnh bậc nhất lịch sử đã khiến cho nhiệt độ mặt nước biển đạt cao điểm là 2,1 độ C.

Biến đổi khí hậu vào cuộc

Theo NPR đưa ra thông tin, hiện tượng El Nino được đánh dấu với nhiệt độ mặt biển sẽ ấm hơn bình thường ở Đông Thái Bình Dương, nơi có một lượng lớn nhiệt nóng được thải vào khí quyển. Đó là lý do tại sao những năm thấy có xuất hiện El Nino thường nóng hơn mức trung bình. Cùng với sự nóng lên do khí giữ nhiệt từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, năm 2023 đã được xếp hạng là năm nóng nhất được ghi nhận ra.

(Ảnh minh họa)

Giới khoa học cho rằng, đây là một lời báo động rõ ràng cho thấy có sự kết hợp giữa biến đổi khí hậu và El Nino có thể tạo tiền đề cho những đợt nắng nóng, lũ lụt và hạn hán thậm chí sẽ còn tồi tệ hơn trong tương lai.

Sự biến mất của hiện tượng El Nino không có nghĩa là năm 2024 nhất thiết sẽ chấm dứt chuỗi nhiệt độ phá kỷ lục gần đây, với 8 năm qua liên tiếp lập những kỷ lục nóng nhất.

"Ngay cả khi thế giới chuyển sang hiện tượng La Nina, nhiệt độ toàn cầu cũng không có nhiều thay đổi cho đến cuối năm nay. Năm 2024 vẫn được dự đoán là nằm trong Top 5 năm nóng nhất từng được ghi nhận", Tom DiLiberto, chuyên gia về khoa học khí hậu tại NOAA cho biết.

La Nina 2024 có thể mang lại tác động xấu tốt gì?

Giới chuyên gia khí tượng cho biết, các mô hình El Nino và La Nina là những biến động tự nhiên cũng có thể có ảnh hưởng đến số lượng mưa trên toàn cầu. Ở Tây Nam Mỹ, những năm xảy ra El Nino thường sẽ ẩm ướt hơn do có nhiều mưa, trong khi những năm có La Nina sẽ bị khô hạn hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng hạn hán.

Sự chuyển dịch hiện tại sang hiện tượng La Nina có thể khiến cho mùa bão Đại Tây Dương năm 2024 có thể trở nên tồi tệ hơn. Nhiệt độ đại dương ở đó đã ấm lên, điều này có thể góp phần thúc đẩy sự hình thành của các cơn bão lớn và dữ dội.

Theo cách nói dễ hiểu của giới khí tượng, La Nina khi xuất hiện thường sẽ khiến cho làm giảm độ đứt gió trong khí quyển. Độ đứt gió ít hơn sẽ khiến cho cơn bão trở thành mạnh lên hơn.

Tại Việt Nam, các chuyên gia khí tượng đều dự báo rằng thời tiết cuối năm 2024 sẽ rất khốc liệt do sự xuất hiện của hiện tượng La Nina này.

"Chúng tôi dự đoán, trạng thái khí quyển khi chuyển từ El Nino sang La Nina (từ pha nóng sang pha lạnh) khi kết hợp cùng với biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục tác động làm gia tăng tính tàn phá khốc liệt. Vì vậy, nửa cuối năm 2024 sẽ có diễn biến thiên tai phức tạp gồm cả nắng nóng, hạn mặn, giông lốc mưa đá nhiều hơn mức bình thường. Đây là kịch bản tác động khá giống với hình thái diễn biến của La Nina hồi năm 2020", ông Hoàng Đức Cường, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng thủy văn cho báo giới biết.

Ông Hoàng Đức Cường cho biết thêm, từ nay đến cuối năm Biển Đông sẽ xuất hiện khoảng 11-13 cơn bão, trong đó có 5-7 cơn bão gây ra nhiều tác động xấu trên đất liền. Trong nửa đầu mùa mưa bão, thiên tai sẽ tập trung ở Bắc bộ, Bắc Trung bộ, Tây nguyên. Riêng miền Trung vào nửa cuối năm 2024 sẽ xuất hiện mưa lớn, bão, ngập lụt.

Tham khảo: NOAA, NPR, The Guardian, Reuters