32 euro cho một giấc mơ Mona Lisa
Từ ngày 14/1/2026, giấc mơ đứng trước bức Mona Lisa mỉm cười sẽ trở nên… đắt đỏ hơn rất nhiều với du khách ngoài châu Âu. Theo thông báo mới, vé vào cửa Louvre cho khách đến từ ngoài Khu vực Kinh tế châu Âu (EEA – gồm các nước EU, Iceland, Liechtenstein, Na Uy) sẽ tăng 45%, lên mức 32 euro/người – tương đương khoảng 37 USD. Ai đi theo đoàn có hướng dẫn viên cũng phải trả 28 euro/người. Với một gia đình bốn người từ Mỹ hay châu Á, chỉ riêng tiền vé đã gần bằng một đêm khách sạn hạng trung ở Paris. Đổi lại, họ vẫn sẽ chen chân trong biển người, giơ điện thoại lên chụp vội vài kiểu ảnh mờ mịt phía trước làn dây chắn Mona Lisa, rồi lướt qua những hành lang đá cẩm thạch từng là nơi ở của các vua Pháp.
15–20 triệu euro mỗi năm để “đại tu” một cung điện mệt mỏi
Louvre không chỉ là bảo tàng được check-in nhiều nhất thế giới, mà còn là một công trình kiến trúc đã “già” hơn 800 năm tuổi. Từng viên đá, từng khung cửa sổ đều đã chứng kiến đủ cuộc chiến, cách mạng, và những đoàn người kéo đến ngày một đông – 8,7 triệu lượt khách chỉ trong năm ngoái, trong đó riêng du khách Mỹ chiếm 13%, chỉ xếp sau người Pháp. Áp lực hàng ngày lên tòa cung điện khổng lồ này là điều dễ hiểu: hệ thống điện, thông gió, kết cấu chịu lực, đường thoát hiểm, thang máy, nhà vệ sinh… đều phải gồng mình cho dòng người bất tận. Theo ban quản lý, việc tăng giá sẽ giúp đem về thêm khoảng 15–20 triệu euro mỗi năm, toàn bộ sẽ dành cho việc “hiện đại hóa và nâng cấp Louvre, giải quyết những vấn đề cấu trúc mà tòa nhà đang đối mặt”. Nói tóm lại, du khách ngoài châu Âu sẽ trở thành nhà tài trợ chính cho công cuộc “trẻ hóa” một cung điện vừa là biểu tượng nghệ thuật, vừa là cơn ác mộng hậu cần của đội ngũ kỹ thuật.
Từ cung điện vua chúa đến “con gà đẻ trứng vàng” của Paris
Ít ai nhớ rằng trước khi trở thành bảo tàng, Louvre từng là cung điện của các vua Pháp, xây dựng từ cuối thế kỷ 12. Chỉ khi Louis XIV dời triều đình về Versailles, khu nhà khổng lồ bên bờ sông Seine mới dần được “nhường chỗ” cho nghệ thuật. Bảo tàng Louvre chính thức ra đời năm 1793, giữa những ngày Cách mạng Pháp còn nóng hổi. Từ đó đến nay, nó trở thành “trái tim văn hóa” của Paris, là điểm phải ghé trong mọi cuốn cẩm nang du lịch. Nhưng ánh hào quang ấy cũng kéo theo một thực tế phũ phàng: mỗi ngày hàng chục nghìn người đi lại, chạm vào tay vịn, giẫm lên các bậc cầu thang đá… khiến “lâu đài nghệ thuật” này ngày càng mệt mỏi. Chi phí bảo trì, nâng cấp luôn ăn mòn ngân sách, trong khi nhà nước Pháp lại chẳng thể mãi rót thêm tiền trong bối cảnh mọi lĩnh vực đều phải thắt lưng buộc bụng. Tăng giá vé với khách ngoài EEA vì thế là một cách nói khéo: nếu đã yêu nghệ thuật châu Âu, xin hãy góp thêm một chút để giữ cho ngôi nhà của nó đứng vững.
Vết thương an ninh sau vụ cướp trang sức táo bạo
Nhưng câu chuyện Louvre không chỉ là chuyện vữa tường nứt hay ống dẫn nước rỉ. Tháng 10/2025, cả thế giới ngỡ ngàng khi “ngôi đền nghệ thuật” này bị cướp giữa ban ngày. Chỉ trong bảy phút, ba hoặc bốn tên trộm dùng thang nâng tiếp cận cửa sổ, đột nhập vào Galerie d’Apollon rồi ôm đi những món trang sức lịch sử vô giá, được cho là từng thuộc về Napoleon và Hoàng hậu Josephine. Bộ Nội vụ Pháp phải thừa nhận số hiện vật bị mất là “không thể định giá”. Vụ cướp như một cú tát thẳng vào danh tiếng một trong những bảo tàng an ninh nghiêm ngặt nhất thế giới. Một báo cáo của Tòa Thẩm kế (Cour des comptes) công bố sau đó đã chỉ trích ban lãnh đạo Louvre vì mải mê những dự án “hào nhoáng” – các thương vụ mua sắm đình đám, những lần trùng tu gây chú ý – hơn là những việc ít bắt mắt nhưng tối quan trọng như củng cố hệ thống an ninh, giám sát, phòng cháy, bảo vệ hiện vật. Chủ tịch Tòa, ông Pierre Moscovici, gọi vụ cướp là “hồi chuông báo động chói tai” buộc mọi người phải nhìn lại cách quản trị của bảo tàng.
Vé đắt hơn – an toàn hơn?
Theo giải thích từ phía bảo tàng, kế hoạch tăng giá vé cho khách ngoài EEA đã được thai nghén từ trước cả vụ cướp, và do Bộ trưởng Văn hóa Rachida Dati công bố đầu năm nay. Tuy nhiên, sau câu chuyện “đột nhập trong bảy phút”, lập luận “cần thêm tiền để nâng cấp an ninh” bỗng trở nên… dễ nghe hơn rất nhiều. Một mặt, Louvre phải xử lý những vấn đề kiến trúc lâu đời; mặt khác, họ buộc phải đầu tư thêm camera, cảm biến, cửa chống trộm, quy trình vận hành chặt chẽ hơn cho một trong những bộ sưu tập đắt giá nhất hành tinh. Trong mắt du khách, câu hỏi lớn là: vé tăng 45% có đi kèm với trải nghiệm tốt hơn, hàng chờ ngắn hơn, không gian bớt chật chội hơn và hiện vật được bảo vệ tốt hơn hay không? Nếu câu trả lời là có, nhiều người có lẽ vẫn sẵn sàng chi thêm. Còn nếu mọi thứ vẫn như cũ – xếp hàng dài, phòng trưng bày đông nghẹt, nguy cơ “đi xem người nhiều hơn xem tranh” – thì 32 euro đương nhiên trở thành cái giá khiến không ít du khách phải cân nhắc.
Không chỉ Louvre: “thuế du khách” lan rộng khắp di sản Pháp
Louvre không đơn độc. Cùng với bảo tàng này, hàng loạt điểm đến trứ danh khác của Pháp cũng chuẩn bị áp dụng chính sách giá cao hơn với du khách ngoài EEA: Cung điện Versailles, Sainte-Chapelle ở Paris hay Château de Chambord ở thung lũng Loire đều nằm trong danh sách. Điều đó cho thấy xu hướng rõ rệt: Pháp – cũng như nhiều nước châu Âu khác – đang dần chuyển chi phí bảo tồn di sản sang vai người truy cập nhiều nhất nhưng… không phải cử tri địa phương: khách du lịch quốc tế. Sau đại dịch, khi dòng tiền ngân sách hạn hẹp nhưng lượng khách quốc tế nhanh chóng trở lại, việc dùng giá vé như một thứ “thuế mềm” đánh vào người đi du lịch được xem là giải pháp vừa tạo nguồn thu, vừa góp phần kiềm chế tình trạng quá tải. Tất nhiên, điều này cũng làm dấy lên tranh luận về khả năng tiếp cận văn hóa: liệu nghệ thuật có còn là tài sản chung của nhân loại, hay dần trở thành đặc quyền của những người có khả năng trả phí?
32 euro và câu hỏi cho du khách thời lạm phát
Đối với nhiều người Việt hay du khách từ các nước đang phát triển, 32 euro không phải con số nhỏ. Nếu cộng thêm chi phí vé máy bay, khách sạn, ăn uống, đi lại, một chuyến ghé Louvre bỗng trở thành khoản đầu tư đáng suy nghĩ. Dẫu vậy, khó có thể phủ nhận sức hút của nơi này: bạn không chỉ mua vé vào xem Mona Lisa, mà còn mua quyền đứng giữa một “đại dương nghệ thuật” – từ tượng thần Hy Lạp, cánh cửa Ai Cập cổ đại đến những bức tranh khổng lồ kể lại lịch sử châu Âu. Có lẽ vì thế mà dù giá tăng, dòng người vẫn sẽ xếp hàng dưới kim tự tháp kính vào một buổi sáng lạnh ở Paris, tay cầm tấm vé đắt hơn năm ngoái nhưng ánh mắt vẫn háo hức như lần đầu. Về phần mình, Louvre và nước Pháp sẽ phải chứng minh rằng số tiền thêm ấy thực sự được dùng để làm cho bảo tàng an toàn hơn, hiện đại hơn, dễ thở hơn – chứ không chỉ biến “con gà đẻ trứng vàng” thành một cỗ máy thu tiền không cảm xúc. Trong thời buổi mọi thứ đều leo thang, từ giá xăng đến tiền cà phê, việc cân nhắc bỏ 32 euro cho vài giờ trong Louvre là lựa chọn rất riêng của mỗi người. Nhưng dù quyết định ra sao, câu chuyện tăng giá lần này vẫn là lời nhắc rằng: ngay cả nghệ thuật bất tử cũng cần tiền, rất nhiều tiền, để tồn tại giữa thế giới đầy biến động hôm nay.
