Vai trò tiếng Việt và cử tri gốc Việt trong kỳ bầu cử 2014

[Hanna]

Trong cuộc bầu cử 2014 tại Orange County, tiếng Việt và cử tri người Mỹ gốc Việt đóng vai trò quan trọng, chỉ sau người gốc Hispanic, nhưng hơn số cử tri các sắc tộc khác gốc Á Châu, theo nhật báo The OC Register, số ra ngày 9 Tháng Mười Một.

Người Việt trực phòng phiếu tiếp cử tri gốc Việt tại trường Morningside Elementary School, Garden Grove. (Hình: Linh Nguyễn/Người Việt)

Trước hết, vai trò tiếng Việt quan trọng thế nào?
Ngoài Đạo Luật Quyền Bầu Cử (Voting Rights Act) có từ năm 1965, được mở rộng 10 năm sau để thêm những nhu cầu đa ngôn ngữ, luật liên bang, theo bài báo, đòi hỏi phải có người thông dịch nếu 5% người ở tuổi đi bầu cho Thống Kê Dân Số (US Census) biết rằng họ không nói “giỏi” tiếng Anh.
Từ đó, có nhu cầu tài liệu bầu cử phải được in bằng song ngữ, nghĩa là tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, hoặc tiếng Việt, hoặc một số ngôn ngữ khác. Tờ báo trích lời ông Neal Kelly, giám đốc Cơ Quan Bầu Cử Orange County, nói rằng ngân sách cho việc thực hiện bầu cử bằng song ngữ của cơ quan ông là $225,000 một năm để đáp ứng nhu cầu của tiểu bang và liên bang. Số tiền này được dùng để tiếp cận cộng đồng và năm nhân viên văn phòng.
Trong cuộc bầu cử vừa qua, ấn phí và tiền cước bưu điện gởi các tài liệu bầu cử cho cử tri là $105,000, chưa kể tiền quận hạt trả công dịch tất cả các tài liệu bầu cử (ngoại trừ các dự luật trưng cầu dân ý cấp tiểu bang do Văn Phòng Bộ Trưởng Thường Vụ California trả) cho các người thầu thông dịch hữu thệ.
Số người tình nguyện có khả năng nói song ngữ làm việc tại các phòng phiếu từ Mission Viejo đến La Habra là hơn 1,000 người, trong đó có 27% số người là gốc Việt. Tại các thành phố có đông cử tri gốc Việt, như Westminster, Garden Grove, ít nhất có hai hay ba người nói tiếng Việt.
Theo Hội Người Mỹ Gốc Á Thăng Tiến Tư Pháp-Los Angeles, năm nay cũng là năm đầu tiên mà thường trú nhân hợp pháp có khả năng song ngữ có thể làm việc như nhân viên phòng phiếu trong ngày bầu cử. Trước đây công việc này chỉ dành cho công dân Mỹ có ghi danh đi bầu hoặc học sinh trung học mà thôi.
Ngoài vấn đề ngôn ngữ, có trên 200,000 cử tri Orange County là dân gốc thiểu số. 109,195 cử tri sinh ra tại các quốc gia nói tiếng Tây Ban Nha; 87,087 cử tri sinh ở Việt Nam; 27,720 cử tri sinh ở Nam Hàn; 23,783 cử tri sinh ở Trung Quốc, Hồng Kông hay Đài Loan, theo số liệu của Cơ Quan Bầu Cử Orange County.
Số người yêu cầu được nhận tài liệu bầu cử bằng tiếng Việt có con số cao nhất là 33,209; tiếng Tây Ban Nha, 25,796; tiếng Triều Tiên, 9,450 người, và tiếng Hoa là 5,011 người, cũng theo Cơ Quan Bầu Cử Orange County.

Sau cùng là trong số 19 ứng cử viên gốc Việt tại Orange County năm nay, có 9 người đắc cử 10 chức vụ, chính xác là với tỉ lệ 50%!
So với năm 2010, tuy Orange County chỉ “có 7 người đắc cử trong số 19 ứng cử viên, nghĩa là khoảng 30%. Tỷ lệ thành tựu này so ra không phải là ít,” theo nhà văn Phạm Quốc Bảo, tác giả Tuyển Tập Nhục Vinh, trang 31, do nhà xuất bản Người Việt phát hành năm 2012. Tuy nhiên, ông chỉ tiếc “khi cộng đồng người Việt hải ngoại mất đi một ghế dân biểu liên bang, trước đây thuộc địa hạt của cựu Dân Biểu Liên Bang Cao Quang Ánh, tiểu bang Louisiana.”

nv