Tài phiệt phố Wall nỗ lực biến Mỹ thành con tin tài chính của Trung Quốc.

Bất chấp căng thẳng Trung – Mỹ leo thang, cũng như các cảnh báo an ninh quốc gia về dòng tiền từ Mỹ đổ vào các doanh nghiệp quân đội mờ ám Trung Quốc, các “sói già tham lam Phố Wall” đã đạt được một loạt thỏa thuận giao dịch với Trung Quốc. Trong suốt lịch sử, chính Phố Wall đã vận động hành lang cho mọi lợi ích của Trung Quốc tại Mỹ và thế giới…

Dòng tài chính từ quỹ quản lý tài sản của Mỹ vẫn đổ vào Trung Quốc
Một số tổ chức tài chính quyền lực nhất của Phố Wall đang đẩy mạnh nỗ lực để đạt được các thỏa thuận với Trung Quốc, ngay cả khi mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington trở nên khó khăn.

BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, tháng trước đã nhận được sự chấp thuận cho quan hệ đối tác với một ngân hàng quốc doanh ở Trung Quốc. Vài ngày sau, Vanguard, một nhà quản lý tài sản của đối thủ, cho biết họ sẽ chuyển trụ sở khu vực của mình đến Thượng Hải, trong khi Citigroup trở thành ngân hàng Mỹ đầu tiên nhận được giấy phép lưu ký quỹ tại nước này.

Ngoài ra, cũng đã xuất hiện thông tin về kế hoạch của JPMorgan Chase để mua lại đối tác địa phương của mình trong một doanh nghiệp quỹ Trung Quốc.

Các động thái mới được đưa ra khi Bắc Kinh thực hiện các bước hướng tới tự do hóa thị trường vốn rộng lớn nhưng được bảo vệ nghiêm ngặt của mình. Điều này cho thấy rằng, đằng sau sự bùng nổ của căng thẳng Mỹ-Trung trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11, hai cường quốc này vẫn chưa tiến đến việc “tách rời” trong các dịch vụ tài chính.

“Ở bất cứ nơi nào bạn thấy [ở Trung Quốc] đều có rất nhiều tiền, và còn nơi nào khác trên thế giới có cơ hội như thế này để đến và quản lý số tiền đó?” Stewart Aldcroft, Chủ tịch Châu Á của Cititrust, một chi nhánh của Citigroup cho biết. “Thành thật mà nói thì không có ở đâu cả”.

Ngành quản lý quỹ được xem là một phần của một loạt các dịch vụ mang lại cơ hội “hợp tác và cùng có lợi” trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa Mỹ và Trung Quốc được công bố vào tháng Giêng.

Các cải cách của Trung Quốc có hiệu lực trong năm nay, có nghĩa là lần đầu tiên các công ty nước ngoài có thể sở hữu hoàn toàn các doanh nghiệp của riêng họ (tại Trung Quốc) trong lĩnh vực quỹ tương hỗ[đang phát triển nhanh chóng] của Trung Quốc. Theo dự báo của Deloitte, các quỹ đã đăng ký công khai có thể nắm giữ tài sản 3,4 tỷ USD vào năm 2023.

Casey Quirk, một công ty tư vấn, ước tính Trung Quốc sẽ vượt qua Vương quốc Anh để trở thành thị trường quỹ lớn thứ hai thế giới vào năm 2023.

Peter Alexander, người sáng lập Z-Ben Advisors, một công ty tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết: “Chúng tôi biết ý định của Trung Quốc là mở cửa thị trường và lý do họ làm điều đó không phải vì họ quá hào hoa. Thay vào đó, Trung Quốc muốn hưởng lợi từ 'thông lệ tốt nhất' của Hoa Kỳ".

Ông Aldcroft trích dẫn chuyến thăm cách đây sáu năm của các quan chức cấp cao tại Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc tới Citi và SFC, cơ quan quản lý chứng khoán của Hong Kong. Ông nói: “Họ thấy sự cạnh tranh mà các công ty nước ngoài có thể mang lại là một sự tiến triển rất lành mạnh”.

Ngành công nghiệp quỹ tương hỗ của Trung Quốc vẫn còn sơ khai. Goldman Sachs ước tính chỉ 7% tài sản hộ gia đình của đất nước là trong cổ phiếu và quỹ tương hỗ, so với 32% ở Mỹ. Hai phần ba tài sản của các hộ gia đình Trung Quốc là tài sản và gần một phần năm được giữ bằng tiền mặt và tiền gửi.

Kiếm lời từ thị trường tài chính bất ổn, mờ ám và không có tự do
Thị trường chứng khoán Trung Quốc cũng đang trong tình thế nguy hiểm khi ngày càng nhiều cảnh báo rủi ro vỡ bong bóng giống năm 2015. Đến cả phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc cũng đã bày tỏ lo ngại trong năm nay, khi các chỉ số tăng mạnh. Sự thay đổi thất thường về giá đã làm dấy lên lo ngại đối với các nhà đầu tư bình thường rằng thị trường có thể gặp nguy hiểm.

Shen Jiahong, một nhà đầu tư bán lẻ tại Thượng Hải ở độ tuổi 40, cho biết: “Đối với chúng tôi, các nhà đầu tư bán lẻ không có kiến ​​thức tài chính chuyên nghiệp, thật khó để đạt được lợi nhuận". Do đó, thay vì mua cổ phiếu riêng lẻ, cô chủ yếu mua các quỹ tương hỗ, được đánh giá dựa trên thứ hạng trên WeChat, một dịch vụ nhắn tin.

Mối quan tâm của các công ty nước ngoài không chỉ giới hạn ở việc bán quỹ tương hỗ. BlackRock gần đây đã nhận được quyền sở hữu hoàn toàn hoạt động kinh doanh quỹ tương hỗ của riêng mình, nhưng quan hệ đối tác mới với Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc và Temasek của Singapore cũng sẽ cho phép BlackRock có chỗ đứng trong thị trường quản lý tài sản của Trung Quốc, vốn bị chi phối bởi các ngân hàng trong nước.

Trung Quốc trong tháng này đã phê duyệt Citibank là ngân hàng đầu tiên cung cấp các dịch vụ giám sát như lưu trữ hồ sơ, thanh toán thương mại và xử lý thu nhập.

Vào tháng 3, Morgan Stanley đã nhận được sự chấp thuận để nắm quyền sở hữu đa số trong các liên doanh chứng khoán Trung Quốc của mình. JPMorgan gần đây đã được phép trở thành ngân hàng nước ngoài đầu tiên sở hữu hoàn toàn hoạt động kinh doanh hợp đồng tương lai tại Trung Quốc, bên cạnh việc nắm quyền kiểm soát hoạt động kinh doanh quỹ tương hỗ của Trung Quốc thông qua chi nhánh quản lý tài sản của mình.

"Vận hành tiền Trung Quốc trên toàn cầu” được xem là “chén thánh” cho các công ty nước ngoài (Ảnh: HENNY RAY ABRAMS/AFP qua Getty Images)
"Vận hành tiền Trung Quốc trên toàn cầu” được xem là “chén thánh” cho các công ty nước ngoài (Ảnh: HENNY RAY ABRAMS/AFP qua Getty Images)
Jamie Dimon, chủ tịch và giám đốc điều hành của ngân hàng, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg tại Bắc Kinh vào năm 2018 rằng công ty của ông sẽ "xây dựng ở đây trong 100 năm".

“Một ngày nào đó, bạn có thể sẽ có một tòa tháp ở đây trông giống như tòa tháp chúng tôi có ở New York”, ông Dimon nói.

Việc giành thị phần có thể không dễ dàng. Hugh Young, người đứng đầu khu vực châu Á của Standard Life Aberdeen, cho biết các nhà quản lý tài sản quốc tế đang chống lại một số đối thủ cạnh tranh “cố thủ” trong nước Trung Quốc.

Ông nói thêm rằng nhiều công ty nước ngoài đang cố gắng củng cố sự hiện diện của họ trên thị trường để hưởng lợi từ việc tự do hóa dòng vốn, khi chính quyền Trung Quốc nới lỏng kiểm soát đối với lượng tiền hộ gia đình và các công ty được phép chuyển ra nước ngoài.

Ông Alexander đồng ý rằng “vận hành tiền Trung Quốc trên toàn cầu” là “chén thánh” cho các công ty nước ngoài - nhưng Bắc Kinh sẽ không cho phép họ thống trị trong quá trình đó. Ông nói: “Người Trung Quốc sẽ ra nước ngoài và mua một ai đó”.

Kiếm lời cao từ Trung Quốc
Các ngân hàng Phố Wall đã thu được hàng trăm triệu khoản phí từ các nhóm người Trung Quốc bán cổ phần ở New York và Hong Kong vào năm 2020. Mức doanh thu phí tư vấn này đang bị đe dọa khi Washington cho biết sẽ loại bỏ các công ty này khỏi thị trường Mỹ.

Phí ngân hàng Mỹ thu từ các đợt phát hành lần đầu ra công chúng IPO, bán cổ phiếu tiếp theo và trái phiếu chuyển đổi do các công ty Trung Quốc phát hành, bao gồm nhà bán lẻ JD.com và tập đoàn công nghệ NetEase đã tăng khoảng 24% so với một năm trước ở mức 414 triệu USD, theo dữ liệu từ Refinitiv. Họ chiếm 43% trong tổng số phí 958,9 triệu USD, chỉ cao hơn thị phần của các ngân hàng Hoa Kỳ một năm trước.

Morgan Stanley và Goldman Sachs đứng đầu danh sách, lần lượt thu được 151 triệu USD và 74 triệu USD trong năm nay. "Cặp đôi" này từng là nhà bảo lãnh vào tháng 7/2020 cho đợt IPO Nasdaq trị giá 1,5 tỷ USD của Li Auto, một công ty khởi nghiệp xe điện của Trung Quốc. Cả hai cũng đang bảo lãnh phát hành 1,9 tỷ USD trong tuần này trên Sàn giao dịch chứng khoán New York cho cơ sở kinh doanh nhà ở Trung Quốc KE Holdings.

Jason Elder, một đối tác của công ty luật Mayer Brown cho biết: “Hoạt động IPO diễn ra mạnh mẽ ở cả Mỹ và Hong Kong”.

Elder cho biết thêm rằng mức phí ngày càng tăng phù hợp với hoạt động niêm yết tại Trung Quốc vào năm 2020. Hoạt động tăng trưởng diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung xấu đi nhanh chóng trong năm nay.

Chính quyền Trump đã đề xuất buộc các công ty Trung Quốc hủy niêm yết khỏi các sàn giao dịch chứng khoán của Mỹ trừ khi các cơ quan quản lý có quyền truy cập vào kiểm toán của họ. Sự ủng hộ đối với các tiêu chuẩn như vậy được phổ biến rộng rãi, khi Thượng viện đã nhất trí thông qua một dự luật để thiết lập các yêu cầu tương tự vào tháng 5/2020.

Trong năm nay, Tổng thống Donald Trump cũng đã ra lệnh cho Quỹ hưu trí liên bang chính không được đầu tư vào các công ty Trung Quốc, bao gồm cả những công ty niêm yết ở Hong Kong. Nhưng các chủ ngân hàng và luật sư IPO cho biết tính thanh khoản sâu rộng của thị trường Mỹ và mức độ bao phủ của các nhà phân tích toàn diện hơn, có nghĩa là Phố Wall vẫn là điểm đến chính trong mắt nhiều công ty khởi nghiệp Trung Quốc. Các quy định huỷ niêm yết được đưa ra cũng sẽ mất thời gian để thực hiện.

“Tôi không nghĩ rằng có bất cứ sự thay đổi nào trong quan điểm của các công ty Trung Quốc về việc niêm yết ở đâu”, một chủ ngân hàng đầu tư cấp cao cho biết.

Benjamin Quinlan, giám đốc điều hành của công ty tư vấn dịch vụ tài chính Quinlan & Associates có trụ sở tại Hong Kong, cho biết trong hầu hết năm, cả chủ ngân hàng Phố Wall và khách hàng của họ đều tỏ ra bất an nghiêm trọng bởi thái độ thù địch ở Washington đối với các công ty Trung Quốc tại Mỹ.

Ông Quinlan nói: “Chỉ trong vài tuần gần đây, bạn mới thấy điều này trở thành mối quan tâm lớn".

Ông đặc biệt chỉ ra các lệnh trừng phạt gần đây cũng như lệnh điều hành của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tuần trước nhắm vào các ứng dụng từ các tập đoàn công nghệ Trung Quốc Tencent và ByteDance.

Ông nói: “Tôi nghĩ các ngân hàng sẽ trở nên cảnh giác hơn rất nhiều” trong việc đưa các công ty Trung Quốc vào thị trường Mỹ. Nhưng hầu hết các ngân hàng đầu tư lớn nhất của Mỹ cũng duy trì sự hiện diện đáng kể ở Hong Kong , nơi họ có thể tiếp tục kiếm được lợi nhuận cao từ các hoạt động niêm yết chứng khoán của Trung Quốc.

Ông Elder nói rằng ngay cả khi các tập đoàn Trung Quốc ngừng niêm yết ở Mỹ, hầu hết các ngân hàng hàng đầu của Phố Wall vẫn sẽ được hưởng một dòng doanh thu ổn định từ các hoạt động niêm yết quy mô lớn ở Hong Kong, vốn thường dành một lượng phát hành lớn cho các nhà đầu tư của Mỹ.

“Các giao dịch lớn nhất, dựa vào các nhà đầu tư quốc tế và Hoa Kỳ, cũng có xu hướng tỷ lệ thuận với các cơ hội thu phí lớn nhất”, ông nói thêm.

Phố Wall - kẻ rước sói vào nhà
Trên thực tế, một số giám đốc điều hành hàng đầu của Phố Wall đã hoạt động như những người vận động hành lang của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trong nhiều năm.

Ngoài việc vận động cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton cho phép ĐCSTQ gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Phố Wall còn tìm cách thuyết phục Nhà Trắng không gán cho Trung Quốc là một "kẻ thao túng tiền tệ".

Thời báo New York đưa tin rằng cả hai cựu Tổng thống George W. Bush và Barack Obama đều quan tâm đến việc chỉ định Trung Quốc là một kẻ thao túng tiền tệ, nhưng Phố Wall luôn phản đối. Nỗ lực của cả ông Bush và Obama cuối cùng đều thất bại.

Tại sao Phố Wall giúp Trung Quốc tránh bị chỉ định là kẻ thao túng tiền tệ?

Nếu Mỹ chỉ định Trung Quốc là kẻ thao túng tiền tệ và nhận được sự hỗ trợ từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế, chính phủ Mỹ sẽ dễ dàng can thiệp hơn vào hoạt động của các tổ chức tài chính Mỹ. Chẳng hạn, Nhà Trắng sẽ có thể cấm các quỹ của Mỹ mua các khoản nợ của Mỹ do các công ty Trung Quốc ở Hong Kong phát hành.

Các phương tiện truyền thông cũng đưa tin rằng Phố Wall đã sử dụng quyền lực chính trị của mình ở Mỹ để tác động đến chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc, chẳng hạn như can thiệp vào các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung.

Ngoài ra, nhiều công ty Mỹ, bao gồm cả các ông lớn trong ngành dược phẩm cũng đang liên tục “truyền máu” cho ĐCSTQ.

Thời báo Phố Wall gần đây đã trích dẫn số liệu các quỹ hưu trí Trung Quốc đầu tư vào các doanh nghiệp Trung Quốc, và cho biết số liệu của doanh nghiệp Trung Quốc không hề minh bạch. Thậm chí, có doanh nghiệp Trung Quốc tại Mỹ đã làm giả báo cáo doanh thu.

Thời báo Phố Wall đã cay đắng thốt lên “Mỹ đã trở thành con tin tài chính của Trung Quốc”. Hiển nhiên, nguyên nhân là vì lòng tham và rất nhiều “khuất tất” đằng sau các quyết định đầu tư như vậy.

Lê Minh