Ở nơi đầy nắng và gió như Sa Pha Đầu (Trung Quốc), trồng đủ loại dưa hấu là chuyện không có gì kỳ lạ. Tuy nhiên, những cánh đồng đầy ắp quả dưa hấu sa mạc căng mọng này lại để bảng hiệu cấm, nhắc nhở du khách không được hái và ăn.
Vào mùa hè nắng nóng, dưa hấu là thức quà không thể thiếu để mọi người giải khát. Bất kể ở thời xa xưa hay hiện đại, ai cũng đều yêu thích dưa hấu. Mùa hạ sẽ không đúng nghĩa nếu không có miếng dưa hấu mát lạnh, ngọt thanh, mọng nước.
Thế nhưng loại dưa hấu trên cánh đồng sa mạc ở Sa Pha Đầu, thuộc địa phận của Trung Quốc lại không ai quan tâm. Dưa mọc đầy ruộng, mặc dù trời nắng đổ lửa, họng khát đến bỏng rát nhưng vẫn không có ai dám hái.
Người dân địa phương gọi loại dưa hấu này là “dưa hấu thuốc”. Điều này giải thích tại sao khu thắng cảnh Sa Pha Đầu cấm khách du lịch hái và ăn dưa hấu mọc trên sa mạc.
Hình dáng bên ngoài của "dưa hấu thuốc" rất giống dưa hấu thường, cũng có hình tròn giống như quả bóng căng phồng, phần vỏ màu xanh ngả vàng, có những đường vân dễ thấy. Nhưng dưa hấu thuốc chỉ có một hình dạng tròn lẳng, chứ không phải có loại dài hình bầu dục như dưa hấu đỏ.
Để tồn tại trong sa mạc, "dưa hấu thuốc" cần tích trữ rất nhiều nước. Ngoài ra, các loài động thực vật sống trên sa mạc cũng cần bảo vệ phần nước tích trữ này, nếu không sẽ dễ dàng bị bốc hơi dưới trời nắng nóng đổ lửa hoặc bị động vật khác tranh giành.
Theo nghiên cứu, các nhà thực vật học đã phát hiện ra dưa hấu thuốc có chứa 4 loại saponin, 3 loại hợp chất sắt và 2 loại ancaloit, khi trộn lẫn với nhau sẽ tạo thành chất độc cực mạnh.
Mặc dù trong thịt quả "dưa hấu thuốc" không có nhiều nước nhưng trong dây leo và thân rễ của chúng vẫn còn nước, nước ép này có tính ăn mòn rất cao, khi tiếp xúc với da sẽ tạo ra cảm giác bỏng rát, cảm giác đau đớn khiến người ta ám ảnh cả đời.
Điều quan trọng nhất chính là, không được ăn phần thịt quả, vì ăn vào sẽ ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể con người, trường hợp nặng có thể gây suy thận, nguy hiểm đến tính mạng.
Điều đáng nói là do nguồn nước của sa mạc vô cùng khan hiếm, một số động vật sẽ liều lĩnh ăn dưa hấu thuốc, kết quả là nhiều động vật chết trước cây dưa hấu thuốc, vì vậy nhìn thấy dưa hấu thuốc trên sa mạc. Nghĩa là có thể nhìn thấy nhiều xác động vật.
Dù có độc nhưng ở một số nơi, dưa hấu thuốc được dùng làm thuốc chữa bệnh dạ dày và tiêu chảy. Thêm vào đó, sau khi nghiên cứu, chuyên gia nhận thấy thành phần của loại dưa hấu này thích hợp dùng làm thuốc trừ sâu hơn, từ đó đã được nông dân địa phương tin dùng và làm theo, vừa tiết kiệm vừa hiệu quả, quan trọng hơn là bảo vệ môi trường.