Một người phụ nữ được hủy bỏ bản án giết người sau khi thụ án 43 năm tù chung thân và đă được thả vào thứ sáu, bất chấp những nỗ lực của tổng chưởng lư Missouri trong tháng qua nhằm giữ cô lại sau song sắt.
Sandra Hemme, 64 tuổi, đă rời khỏi nhà tù ở Chillicothe. Bà đoàn tụ với gia đ́nh tại một công viên gần đó, nơi bà ôm chị gái, con gái và cháu gái của ḿnh.
“Con chỉ là một đứa trẻ khi mẹ con gửi cho bà một bức ảnh của con,” bà nói. “Con trông giống hệt mẹ khi con c̣n nhỏ và con bây giờ vẫn trông giống mẹ.” Cháu gái bà cười. “Cháu thường nghe câu đó lắm.”
Theo nhóm luật sư của bà tại Innocence Project, Hemme là người phụ nữ bị giam giữ oan lâu nhất được biết đến tại Hoa Kỳ. Thẩm phán ban đầu phán quyết vào ngày 14 tháng 6 rằng các luật sư của Hemme đă đưa ra “bằng chứng rơ ràng và thuyết phục” về “sự vô tội thực sự” và ông đă lật ngược bản án của bà. Nhưng Tổng chưởng lư đảng Cộng ḥa Andrew Bailey đă đấu tranh để không thả bà tại ṭa.
“Quá dễ để kết tội một người vô tội và khó hơn nhiều so với lẽ ra phải làm để đưa bà ấy ra ngoài, thậm chí đến mức lệnh của ṭa án bị phớt lờ”, luật sư Sean O’Brien của bà cho biết. “Không nên khó đến thế để giải thoát một người vô tội”.
Trong phiên ṭa xét xử hôm thứ sáu, thẩm phán Ryan Horsman cho biết nếu Hemme không được thả trong ṿng vài giờ, bản thân Bailey sẽ phải ra hầu ṭa vào sáng thứ ba. Ông ta đe dọa sẽ buộc tội văn pḥng tổng chưởng lư coi thường lệnh ṭa.
Ông cũng chỉ trích văn pḥng của Bailey v́ đă gọi cho quản giáo và bảo các viên chức nhà tù không thả Hemme sau khi ông ra lệnh thả bà với sự cam kết của chính bà. “Tôi khuyên bạn đừng bao giờ làm điều đó”, Horsman nói, đồng thời nói thêm: “Gọi cho ai đó và bảo họ phớt lờ lệnh của ṭa án là sai”.
Hemme từ chối trả lời phỏng vấn của các phóng viên sau khi bà được thả. O’Brien cho biết bà sẽ đến thẳng bên cạnh cha ḿnh, người đă nhập viện v́ suy thận và gần đây đă chuyển đến pḥng chăm sóc giảm nhẹ. “Đây là điều đă diễn ra trong một thời gian dài”, ông nói về việc bà được thả.
O’Brien trước đó cho biết sự chậm trễ đă gây ra cho gia đ́nh họ “tổn hại không thể khắc phục được và đau khổ về mặt tinh thần”.
Vẫn c̣n nhiều khó khăn ở phía trước. “Bà ấy sẽ cần được giúp đỡ”, ông nói, lưu ư rằng bà ấy sẽ không đủ điều kiện nhận An sinh xă hội v́ đă bị giam giữ quá lâu.
Một t́nh huống mà luật sư “chưa từng thấy”
Trong tháng qua, một thẩm phán cấp quận, một ṭa phúc thẩm và Ṭa án Tối cao Missouri đều đồng ư rằng Hemme nên được trả tự do, nhưng bà vẫn bị giam giữ, khiến các luật sư và chuyên gia pháp lư của bà bối rối.
“Tôi chưa bao giờ thấy điều đó”, Michael Wolff, cựu thẩm phán Ṭa án Tối cao Missouri, giáo sư và hiệu trưởng danh dự của Trường Luật Đại học Saint Louis, cho biết. “Một khi ṭa án đă lên tiếng, ṭa án phải được tuân thủ”.
Sự tŕ hoăn duy nhất đối với quyền tự do đến từ tổng chưởng lư, người đă đệ đơn lên ṭa án để buộc bà phải thụ án thêm nhiều năm cho các vụ tấn công trong tù kéo dài hàng thập kỷ. Người quản giáo tại Trung tâm Cải huấn Chillicothe ban đầu đă từ chối thả Hemme, dựa trên hành động của Bailey.
Horsman phán quyết vào ngày 14 tháng 6 rằng “toàn bộ bằng chứng ủng hộ phán quyết vô tội thực sự”. Một ṭa phúc thẩm tiểu bang đă phán quyết vào ngày 8 tháng 7 rằng Hemme nên được trả tự do trong khi ṭa tiếp tục xem xét vụ án. Ngày hôm sau, ngày 9 tháng 7, Horsman phán quyết Hemme nên được thả để về nhà với chị gái của bà. Ṭa án Tối cao Missouri vào thứ năm đă từ chối hủy bỏ các phán quyết của ṭa án cấp dưới cho phép bà được thả tự do với sự cam kết của chính bà và được đưa đến sống với chị gái và anh rể của bà.
Bailey, một đảng viên Cộng ḥa đang phải đối mặt với sự phản đối trong cuộc bầu cử sơ bộ ngày 6 tháng 8, đă phản hồi bằng một yêu cầu khác vào cuối ngày thứ năm, yêu cầu Ṭa án quận xem xét lại.
Hemme đang thụ án chung thân tại Trung tâm Cải huấn Chillicothe v́ tội đâm chết nhân viên thư viện Patricia Jeschke ở St. Joseph, Missouri vào năm 1980.
Sự tự do ngay lập tức của Hemme đă bị phức tạp hóa bởi những bản án mà bà phải chịu v́ những tội ác đă phạm phải khi ở sau song sắt. Bà đă nhận bản án 10 năm tù vào năm 1996 v́ tấn công một nhân viên nhà tù bằng lưỡi dao lam, và bản án hai năm tù vào năm 1984 v́ “cung cấp hành vi bạo lực”. Bailey đă lập luận rằng Hemme gây ra nguy cơ an toàn cho bản thân và những người khác và rằng bà nên bắt đầu chấp hành những bản án đó ngay bây giờ.
Các luật sư của bà phản bác rằng việc tiếp tục giam giữ bà sẽ là một “hậu quả tàn khốc”.
Một số chuyên gia pháp lư đồng ư.
Peter Joy, giáo sư luật tại Trường Luật Đại học Washington ở St. Louis, cho biết nỗ lực giữ Hemme trong tù là “một cú sốc đối với lương tâm của bất kỳ con người tử tế nào”, v́ bằng chứng cho thấy rơ ràng rằng cô không phạm tội.
Văn pḥng của Bailey không trả lời ngay lập tức các tin nhắn yêu cầu b́nh luận vào thứ Sáu.
Bailey, người được bổ nhiệm làm tổng chưởng lư sau khi Eric Schmitt được bầu vào Thượng viện Hoa Kỳ năm 2022, có tiền sử phản đối việc lật ngược bản án, ngay cả khi các công tố viên địa phương đưa ra bằng chứng về sự vô tội thực sự.
Horsman, sau khi xem xét kỹ lưỡng , đă kết luận vào tháng 6 rằng Hemme đă bị tiêm thuốc an thần mạnh và ở trong “trạng thái tinh thần dễ thay đổi” khi các nhà điều tra liên tục thẩm vấn bà tại bệnh viện tâm thần sau vụ giết người. Các luật sư của bà mô tả lời thú tội cuối cùng của bà là “thường là những câu trả lời đơn âm cho những câu hỏi dẫn dắt”.
Ban đầu, bà ấy không đề cập đến vụ giết người, sau đó khẳng định Jeschke bị giết bởi một người đàn ông mà sau này cảnh sát xác định là đang ở Topeka vào thời điểm đó, rồi sau đó lại nói rằng bà ấy biết về vụ giết người này v́ “khả năng ngoại cảm”, theo lời luật sư của bà ấy.
Dự án Innocence cáo buộc cảnh sát đă thao túng Hemme để thú tội.
“Cảnh sát đă lợi dụng bệnh tâm thần của bà ấy và ép bà ấy đưa ra những tuyên bố sai sự thật trong khi bà ấy được gây mê và điều trị bằng thuốc chống loạn thần”, Dự án Innocence cho biết trong một bản kiến nghị trực tuyến. “Bằng chứng duy nhất từng kết nối bà Hemme với tội ác này là những lời thú tội không đáng tin cậy và sai sự thật của chính bà ấy: những lời khai được lấy từ bà ấy trong khi bà ấy đang được điều trị tại bệnh viện tâm thần của tiểu bang và bị ép dùng thuốc theo đúng nghĩa đen là để chế ngự ư chí của bà ấy”.
Công tố viên xét xử cho biết, ngoài lời thú tội, không có bằng chứng nào chứng minh bà có liên quan đến tội ác.
Trong khi đó, Sở Cảnh sát St. Joseph đă bỏ qua bằng chứng chỉ ra Michael Holman — một cảnh sát đă qua đời vào năm 2015 — và bên công tố không được thông báo về kết quả của FBI có thể minh oan cho Hemme, v́ vậy thông tin này chưa bao giờ được tiết lộ trước phiên ṭa xét xử cô, thẩm phán phát hiện.
Bằng chứng tŕnh lên Horsman cho thấy xe bán tải của Holman đă được nh́n thấy bên ngoài căn hộ của Jeschke, rằng hắn ta đă cố gắng sử dụng thẻ tín dụng của bà ấy và rằng đôi bông tai của bà ấy đă được t́m thấy trong nhà hắn ta. Bằng chứng ngoại phạm của hắn ta cũng không thể được xác nhận.
Trong báo cáo của ḿnh, Horsman gọi Hemme là “nạn nhân của sự bất công rơ ràng”.