Kamala Harris trở thành đối thủ duy nhất của ông Trump, tại sao?

[PinaColada]

Sự cạnh tranh với đảng Cộng hòa có thể quyết định sự nghiệp chính trị của phó tổng thống Harris, trong khi thời gian chiến dịch tranh cử sẽ đóng vai trò quan trọng.


Ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris phát biểu với những người ủng hộ trong một cuộc vận động tranh cử tại Trường trung học West Allis Central vào ngày 23/7/ 2024 tại West Allis, Wisconsin. Ảnh Getty Images
Alan Lolaev, nhà nghiên cứu thỉnh giảng tại Phòng thí nghiệm Địa lý Chính trị và Địa chính trị Đương đại, Trường Kinh tế Cao cấp (Moscow) đã có bài phân tích đăng trên tờ RT.
Trong một quyết định rất hiếm hoi nhưng không phải là bất ngờ, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố rút lui khỏi cuộc bầu cử, nói rằng đã đến lúc "truyền ngọn đuốc cho thế hệ mới". Trong các bài đăng trên mạng xã hội, ông giải thích quyết định của mình là "tốt nhất cho đảng, cho chức tổng thống và nền dân chủ của Mỹ".

Ông Biden trở thành một trong số ít tổng thống Mỹ đương nhiệm quyết định không ra tranh cử nhiệm kỳ thứ hai. Khoảnh khắc này là duy nhất trong lịch sử chính trị Mỹ, vì quyết định của ông Biden được đưa ra ngay trước cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo, sau khi ông đã nhận được đề cử của đảng Dân chủ. Cuộc bầu cử sơ bộ diễn ra từ tháng 1 đến tháng 6 nhưng đến tháng 3/2024, ông Biden đã giành được đủ số phiếu để trở thành ứng cử viên được cho là của đảng Dân chủ.

Đã có những tiền lệ tương tự trong lịch sử nước Mỹ như: trong thế kỷ 20, Lyndon B Johnson và Harry S Truman cũng không ra tranh cử nhiệm kỳ thứ hai. Tuy nhiên, họ đã nhậm chức sau khi các tổng thống đương nhiệm qua đời và cuối cùng đã phục vụ nhiều hơn một nhiệm kỳ tổng thống. Truman đã phục vụ tất cả trừ 82 ngày trong gần hai nhiệm kỳ.

Lần cuối cùng Lyndon B Johnson là người tuyên bố quyết định không tái tranh cử vào năm 1968. Giống như ông Biden, ông Johnson gặp vấn đề về sức khỏe: ông qua đời hai ngày sau khi nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông kết thúc. Ngoài ra, ông cũng mất đi sự ủng hộ của các phe phái quan trọng trong chính đảng của mình, trong trường hợp của ông là do ông không thể vượt qua được sự bế tắc về chính sách đối ngoại của Chiến tranh Việt Nam.

Lo sợ sự chia rẽ trong Đảng Dân chủ và thất bại trong cuộc bầu cử sơ bộ, ông đã tuyên bố vào cuối bài phát biểu dài trên truyền hình về Chiến tranh Việt Nam rằng ông sẽ không tìm kiếm hoặc chấp nhận đề cử của đảng mình cho nhiệm kỳ thứ hai.

Sự ủng hộ của ông Biden dành cho Phó Tổng thống Kamala Harris cho đề cử của đảng Dân chủ là điều hiển nhiên và có lẽ là lựa chọn khả thi duy nhất khi không có thời gian cho các cuộc bầu cử sơ bộ toàn diện. Các đại biểu tham dự đại hội đảng tại Chicago vào giữa tháng 8 có khả năng sẽ ủng hộ điều này. Bất kỳ xung đột nội bộ nào trong đảng Dân chủ cũng sẽ có lợi cho Trump, điều mà Biden và Harris sẽ nhấn mạnh trong mọi cơ hội dẫn đến đại hội để đảm bảo đề cử Phó Tổng thống đương nhiệm.

Ông Trump từ lâu đã lập luận rằng ông Biden không có khả năng điều hành đất nước, nhưng sau khi tổng thống tuyên bố rút khỏi cuộc đua năm 2024, ông chắc chắn không thực sự hưởng lợi từ quyết định này. Đối với ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, việc duy trì nguyên trạng sẽ có lợi hơn nhiều, vì nó gần như đảm bảo cho ông thêm 4 năm nữa tại Phòng Bầu dục.

Tuy nhiên, ông Trump đã cho thấy sức mạnh và quyền lực chính trị của mình khi chỉ trong vài ngày, ông không chỉ sống sót sau một vụ ám sát mà còn bằng một động thái mạnh mẽ, hạ bệ đối thủ của mình khỏi chức vụ chỉ sau một cuộc tranh luận.

Tuy nhiên, việc thiếu các lựa chọn thay thế cho ứng cử viên Harris của đảng Dân chủ không làm mất hiệu lực một số vấn đề có liên quan đến việc đề cử bà.
Bà phải đối mặt với một cuộc chiến gian nan: Bà chỉ có khoảng 100 ngày để thuyết phục cử tri Mỹ ủng hộ bà trong cuộc bầu cử tổng thống. Khung thời gian ngắn ngủi đó hoàn toàn trái ngược với chiến dịch của cựu Tổng thống Donald Trump, bắt đầu vào tháng 11/2022. Chiến dịch của ông tràn ngập những sự kiện tươi sáng, tuy nhiên, nhiều sự kiện trong số đó lại có hậu quả tiêu cực. Nhưng điều này không thay đổi được thực tế rằng ứng cử viên của Đảng Cộng hòa là người đưa tin số một, được công khai một cách vô lý, không giống như bà Harris, người đã đứng sau ông Biden trong gần 4 năm.

Các cuộc bầu cử ở Mỹ mang tính cá nhân hóa hơn, nghĩa là chúng đòi hỏi nhiều thời gian và tiền bạc hơn cho việc quảng bá ứng cử viên trên phương tiện truyền thông. So sánh các chiến dịch bầu cử của Mỹ với các nước châu Âu cho thấy sự khác biệt chính này. Các hệ thống nghị viện có xu hướng tập trung, với các ứng cử viên tham gia bầu cử với chương trình nghị sự của đảng được biết đến rộng rãi, điều này làm giảm sự khác biệt giữa các ứng cử viên trong cùng một đảng. Điều này có nghĩa là nếu vì bất kỳ lý do gì, một ứng cử viên bị thay thế, thì sự ủng hộ của cử tri ít phụ thuộc vào sự công nhận ứng cử viên và hồ sơ chính sách, không giống như ở Mỹ.

Bà Harris đã huy động được hơn 100 triệu đô la chỉ trong vài ngày sau khi Biden rút khỏi cuộc đua tổng thống, nên tiếp tục gây quỹ mạnh mẽ khi các chiến dịch nhanh chóng đốt tiền. Do đó, đảng Dân chủ phải duy trì mức gây quỹ cao để hỗ trợ chiến dịch của Harris và chống lại các khoản quyên góp đáng kể ủng hộ Trump và chiến lược quảng cáo của ông.

Mặt khác, bà Harris có thể hưởng lợi từ thời gian vận động tranh cử tương đối ngắn. Các chiến dịch dài có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi của cử tri và tích tụ tỷ lệ phản đối cao, như đã xảy ra với ông Trump và ông Biden. Chiến dịch tranh cử tương đối ngắn cũng có thể giảm biên độ sai sót và hạn chế thời gian đảng Cộng hòa có thể dành để xây dựng nhận thức tiêu cực của giới truyền thông về bà Harris.

Nhưng thách thức lớn nhất đối với đảng Dân chủ vẫn là mối quan hệ của bà Harris với cử tri. Mặc dù từng là Phó Tổng thống, nhưng bà Harris vẫn ít được nhiều cử tri biết đến, chủ yếu được biết đến với màn trình diễn tranh luận không mấy ấn tượng trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ năm 2020, cuối cùng đã buộc bà phải bỏ cuộc và tìm kiếm quyết định của ông Biden khi chọn bà làm người đồng hành tranh cử.

Bà Harris có sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ và có quyền tiếp cận các nguồn tài chính và chính trị đáng kể của ông Biden, nhưng thành công của bà sẽ phụ thuộc vào khả năng xây dựng một liên minh cử tri rộng rãi, những người tin rằng bà có thể lãnh đạo đất nước với tư cách là tổng thống tiếp theo. Trong Đảng Dân chủ khá chia rẽ, bà Harris phải cân bằng giữa các nhóm chính sách khác nhau (từ những người trung dung như ông Biden đến những nhân vật cánh tả như Bernie Sanders), để trở thành một ứng cử viên thống nhất cho các cử tri đa dạng như người da trắng ngoại ô, nhóm thiểu số chủng tộc đô thị, thành viên công đoàn và sinh viên đại học.

Những nỗ lực thách thức đề cử bà Harris từ các nhà lãnh đạo Dân chủ nổi tiếng khác là không có khả năng. Chiến lược an toàn nhất đối với họ là giữ lập trường thận trọng và hành động theo "lối đi của đảng". Họ sẽ hướng tới cuộc bầu cử tổng thống năm 2028, với cơ hội tiến hành một chiến dịch toàn diện mà không có đối thủ đáng gờm là ông Donald Trump.

Tất nhiên, cuộc bầu cử tổng thống là cuộc bầu cử quan trọng nhất nhưng không phải là cuộc bầu cử duy nhất quan trọng vào mùa thu năm nay.

Vào ngày 5/11/2024, người Mỹ sẽ bầu không chỉ Tổng thống và Phó Tổng thống Mỹ, đồng thời, tất cả 435 thành viên của Hạ viện và 34 trong số 100 thành viên của Thượng viện sẽ được bầu để thành lập Quốc hội Mỹ lần thứ 119. Cũng sẽ có cuộc bầu cử cho 13 thống đốc tiểu bang và lãnh thổ, cũng như nhiều cuộc bầu cử tiểu bang và địa phương khác.

Sự cân bằng quyền lực chính trị ở cấp tiểu bang có tầm quan trọng to lớn trong chính trị Mỹ. Các tiểu bang vẫn giữ được mức độ tự chủ cao so với Washington và có thể, mặc dù gặp một số khó khăn, thực hiện đường lối tư tưởng riêng của mình dựa trên đảng mà thống đốc thuộc về và đảng nào chiếm đa số trong cơ quan lập pháp địa phương.

Hơn nữa, Quốc hội có ảnh hưởng lớn hơn nhiều, với quyền lực của hầu bao, bao gồm tài trợ cho các chương trình của chính phủ và chi tiêu quân sự, và các quyền hạn đáng kể để hạn chế các quyết định của tổng thống. Trong sự phân cực chính trị hiện tại ở Mỹ, nếu không có sự hỗ trợ của Quốc hội, chương trình nghị sự của Tổng thống có thể bị đình trệ hoặc bị chặn. Hệ thống kiểm tra và cân bằng cho phép Quốc hội kiểm soát nhánh hành pháp và điều tra, thách thức và hạn chế các hành động của tổng thống. Quốc hội cũng kiểm soát chi tiêu liên bang và phân bổ ngân sách, điều này có nghĩa là có ảnh hưởng sâu rộng đến chính sách đối ngoại. Trong tình huống này, đảng Dân chủ có thể làm dịu tác động của một thất bại có thể xảy ra trong cuộc bầu cử tổng thống bằng cách hoàn thành thành công cuộc bầu cử vào Quốc hội, đảm bảo đa số để giảm thiểu hậu quả của nhiệm kỳ bốn năm nữa cho Donald Trump.

VietBF@ sưu tập