Vì sao đa phần mọi người bối rối khi được khen?

[june04]

Thay vì sung sướng, phản ứng kì cục này là gì mà tới 80% người khi nhận được lời khen đều "dính". Khi được khen bạn có bối rối và đỏ cả mặt lên? Vì sao thay vì sướng chúng ta lại có phản ứng này khi nhận được lời khen ngợi?

Hẳn ai trong chúng ta cũng từng rơi trường hợp bối rối, đỏ mặt khi nhận được sự khen ngợi từ người khác. Bạn ngại ngùng và không biết nên đáp lại như thế nào.

Tại sao lại như vậy?

Cuộc khảo sát của Christopher Littlefield - người sáng lập công ty nghiên cứu tâm lý AcknowledgmentWorks đưa ra kết quả rằng: 68% người nhận được lời khen có cảm giác xấu hổ, "cảm thấy có gì đó sai sai".

Nhà tâm lý học Guy Winch giải thích: "Một trong những lý do phổ biến nhất đó là chúng ta không biết cách đáp lại lời khen ngợi đó như thế nào".

Từ nhỏ, trong gia đình hay nhà trường đều dạy chúng ta về sự khiêm tốn nên khi người khác khen, cho dù trong lòng bạn có vui mừng nhưng vẫn thường phủ nhận điều đó hoặc tìm cách chuyển chủ đề. Chính điều này làm bạn cảm thấy lúng túng và bối rối.

Lý do thứ hai khiến bạn "cảm thấy có gì đó sai sai" khi nhận được sự khen ngợi có thể là vì bạn không nghĩ lời khen đó là thật.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí tâm lý xã hội Experimental Social Psuchology chỉ ra, những người càng không tự tin thì càng có nhiều cảm xúc tiêu cực hơn sau khi nhận được lời khen ngợi.

Amy Morin - nhà tâm lý trị liệu nói rằng: "Đối với những người tự ti, một lời khen cho dù là chân thành cũng có thể gây ra một khủng hoảng tâm lý nhỏ. Lời khen không phù hợp với điều họ nhận thấy ở bản thân mình sẽ khiến họ cảm thấy tồi tệ hơn rất nhiều".

Một nghiên cứu khác đăng trên tạp chí Self and Identity cũng cho thấy kết quả tương tự: Những người có xu hướng tiêu cực thường mong muốn nhận được những lời nhận xét mang tính tiêu cực.

Winch giải thích: "Những người tự ti về bản thân mình luôn lo lắng rằng lời khen chỉ là một trò đùa và đang giễu cợt họ".

Ngoài ra, các nhà khoa học còn đưa ra lý do rằng có thể bạn cảm thấy đang trong "tầm ngắm" của ai đó hoặc đang bị người khác đánh giá.

Vậy bạn phải làm gì để bớt bối rối khi nhận được lời khen đây?

Winch chia sẻ: "Có thể là bạn cảm thấy khen ngợi để thể hiện sự gần gũi, nhưng nếu người nhận không cảm thấy thoải mái thì họ sẽ bị bất ngờ và không biết nên phản ứng như thế nào".

Cuốn sách "Happy Together: Áp dụng Khoa học Tâm lý tích cực để xây dựng tình cảm lâu bền" bật mí ba bước để đáp ứng lời khen ngợi.

Đó là (1) chấp nhận lời khen bằng cách nói "cảm ơn", (2) mở rộng bằng cách tập trung và đi sâu hơn vào chủ đề, (3) thúc đẩy cuộc trò chuyện bằng cách đặt câu hỏi.

Hãy thực hiện theo đúng 3 bước này để không bao giờ cảm thấy ngại ngùng hay xấu hổ khi nhận được lời khen từ một ai đó.