Theo thống kê của trang mạng Educator’s School Safety Network (ESSN), trong năm học 2017-2018, ở Mỹ có tất cả 3,654 vụ bạo động, đe dọa đủ loại trên toàn nước Mỹ. Trong số này có 1,851 vụ xảy ra tại các nhà trường trong nhiều học khu ở 10 tiểu bang gồm California, Florida, New York, Michigan, Pennsylvania, Ohio, Texas, Illinois, North Carolina và Virginia chiếm 51% trong tổng số nói trên. Năm học 2018-2019 dù đă kết thúc nhưng chưa có thống kê cụ thể.
Cũng theo Giáo Sư Bác Sĩ Faiz Gani, Đại Học Y khoa Johns Hopkins, người hướng dẫn cuộc nghiên cứu đầu tiên về thanh thiếu niên được cấp cứu trong các bệnh viện cho biết cứ 100,000 em th́ có 11 em bị thương tích do súng đạn gây ra. Nghiên cứu này sử dụng các thông tin do cơ quan chính phủ liên bang Agency on HealthCare Research and Quality cung cấp trong 9 năm qua. Theo đó, trung b́nh mỗi năm toàn nước Mỹ khoảng 8,000 thanh thiếu niên phải vào cấp cứu v́ súng đạn và số em nam nhiều gấp năm lần các em gái. Đại đa số thủ phạm các vụ bắn nhau là nam giới và phần lớn người mua súng hay sở hữu súng là đàn ông da trắng độ tuổi từ 30 đến 65.
Ngoài trường học, súng c̣n nổ trong gia đ́nh, bệnh viện, tiệm ăn, khách sạn, phi trường…Tháng Mười Một năm ngoái, vụ bắn chết 13 người ở một quán rượu thành phố Thousand Oak, Los Angeles. Sau đó, hung thủ, một cựu Thủy Quân Lục Chiến, đă tự tử và Ṭa Bạch Ốc treo cờ rủ tưởng niệm các nạn nhân.
Báo cũng đăng cậu cháu nội 11 tuổi bắn chết bà nội ở Arizona năm ngoái. Ở San Diego, cách đây vài tháng, ông bố già 92 tuổi bắn chết con trai 51 tuổi v́ bị con hành hạ quá đáng. Cùng thời gian này, anh trai 13 tuổi ở Ohio bắn chết em trai 11 tuổi bị bệnh v́ nghĩ rằng bố mẹ bỏ rơi ḿnh khi dành nhiều thời giờ chăm sóc em nhỏ.
Những vụ bạo động có súng ở trường học làm xă hội lo lắng cho an toàn của học sinh. Một số báo chí đă viết bài hướng dẫn các em học sinh nên ở đâu trong pḥng học nếu có vụ nổ súng trong trường. Bà Bộ Trưởng Giáo Dục Besty DeVos, vốn là một doanh nhân tỷ phú, bạn chiến đấu của Trump, với “số không” kinh nghiệm trong giáo dục, vội vă đề nghị trang bị súng cho các trường học và huấn luyện nhà giáo các cấp cách dùng súng. Ông Trump dĩ nhiên ủng hộ bà mạnh mẽ. May sao ư kiến này bị nhiều học khu trên cả nước phản đối gay gắt. Nhờ vậy nhà trường Mỹ chưa thành băi chiến trường!
Nổ súng ngoài nhà trường hẳn nhiên làm nhiều người mọi nơi lo lắng. Nhiều ư kiến, xuất phát rộng răi từ dân biểu, nghị sĩ, nhiều tầng lớp xă hội, đề nghị xiết chặt quy chế bán súng của hội súng NRA và quyền sử dụng súng của người dùng. Và tất nhiên NRA la ó om ṣm.
Trước khi thử t́m nguyên nhân đưa đến nổ súng và một giải pháp cho vấn nạn, hăy đi ngược lại thời gian khoảng 10 năm khi iPad, iPhone chưa thông dụng như hôm nay. Lúc đó những lần tụ họp gia đ́nh dù chỉ có khoảng 3, 4 trẻ em giữa nhiều người lớn nhưng đủ làm không khí rất ồn ào náo nhiệt v́ các em nô đùa, la hét, chạy nhảy không ngừng nghỉ.
Nhưng vài năm trở lại đây dù số trẻ em gấp nhiều lần số trên trong những buổi họp mặt như vậy, không khí rất im ắng chỉ người lớn ồn ào tṛ chuyện v́ trẻ em nào cũng ngoan ngoăn bận rộn chơi game với iPad của ḿnh. Mà các tṛ chơi điện tử này thật phong phú, đa dạng về nội dung đặc biệt chú trọng đến ganh đua, cạnh tranh, đuổi bắt nhau, bắt giữ nhau, bắn hạ nhau để trở thành người thành công, chiến thắng và được trẻ em ưa thích nhất. Người lớn cũng say mê không kém. Người lớn đây có thể là học sinh trung học, sinh viên đại học, thanh niên, tráng niên và cả người già…
Ḍng phim hành động do Hollywood sản xuất với những phim vượt thời gian như Star Wars, Terminator, Avengers, Pirates of the Carribbean, Die Hard…c̣n làm bao người mê mẩn. Gần đây nhất sự trở lại của phim John Wick với Keanu Reeves, việc bắn giết nhau được đưa lên thành một nghệ thuật vô cùng tinh tế ngọt ngào. Chỉ một cú hất tay lên của Keanu Reeves là ít nhất một thân người đổ xuống nhẹ nhàng như lá thu rơi. Người Việt có cụm từ “giết người như ngóe” gợi lên h́nh ảnh máu đổ thịt rơi vương văi ngập ngụa khắp nơi làm người ta ghê sợ. Thành ngữ ấy không có chỗ đứng trong John Wick, Chapter 3, với chủ đề Parabellum, “để tự vệ, hăy giết trước,” dù quả thật là từ đầu đến cuối phim chỉ có hai cảnh giết người và người bị dao, kiếm, súng giết chết. Hai cảnh đó được sắp xếp, dàn dựng hợp lư hợp t́nh ở những góc độ có ánh sáng tuyệt hảo nhất, với những động tác, h́nh ảnh đẹp nhất. Đẹp đến độ khán giả không thấy ghê tởm, gớm ghiếc. Trái lại, người ta nồng nhiệt vỗ tay, reo ḥ, huưt sáo khen ngợi và thích thú.
Có vài điểm chung trong tất cả các tṛ chơi điện tử bạo động và kỹ nghệ làm phim hành động ở Mỹ cũng như các nước khác. Thứ nhất là v́ ḿnh mà bắn giết người khác. Thứ đến là gần như không bao giờ phim, game cho thấy hệ lụy xảy ra sau khi giết người. Chẳng hạn như nỗi đau khổ của nạn nhân và gia đ́nh nạn nhân, chấn thương tâm lư của những người chứng kiến hay sự trừng phạt của luật pháp cho kẻ sát nhân.
Khi c̣n nhỏ cái ta (self, ego) đă tưới tẩm trong bắn giết nhau, lại chẳng thấy hệ lụy ǵ th́ khi lớn lên gặp việc bất như ư sẽ dễ ngỡ rằng rút súng bắn cái đùng là mọi chuyện giải quyết xong. Ngờ đâu chẳng phải vậy. Thủ phạm những vụ nổ súng khắp nơi ở Mỹ nào biết được nỗi đau đớn chịu đựng của những người c̣n sống, cha mẹ mất con, con mất bố mẹ, anh chị em mất nhau, người yêu mất người yêu… Lư do không biết được v́ đa số thủ phạm tự kết liễu đời ḿnh sau khi thảm sát.
Hai mươi năm sau vụ tàn sát tai trường Trung Học Columbine High School, Colorado, 1999 là 20 lần tưởng niệm 13 người đă chết. Năm nay, hai nam sinh c̣n sống sót, giờ đă là tráng niên, khi trả lời phỏng vấn trên TV, đă không ngăn được nước mắt khi nhớ lại nỗi kinh hoàng chứng kiến 12 người bạn và một người thầy bị bắn chết cùng với 44 người bị thương.
Thủ phạm nổ súng ở trường tiểu học Sandy Hook, Connecticut vào cuối Tháng Mười Hai, 2012 có biết chăng bố của em học sinh 6 tuổi, Avielle Richman bị bắn chết ngày hôm đó, là ông Jeremy Richman, đă tự tử ngày 23 Tháng Ba, 2019. Ông Richman đă viết trên trang mạng:
“Tôi và vợ đau ḷng đứt ruột suốt từ ngày đó tới nay và cảm thấy bị hành hạ bởi thảm cảnh được nhắc lại nhiều lần với hàng trăm trẻ em bị tàn sát tương tự.”
Ông không c̣n sức chịu đựng nỗi ám ảnh này nên tự kết liễu đời ḿnh. Thử nghĩ xem con đă chết, chồng cũng chết. Vậy, vợ ông, mẹ em Avielle, sẽ sống thế nào?
Ai cũng biết rất nhiều Viện Khổng Tử trá h́nh của Tàu trong các đại học Mỹ bị đóng cửa. Đó là điều đúng. Nhưng phải chăng tư tưởng Khổng Tử “Kỷ sở bất dục vật thi ư nhân. Đừng làm cho người khác những điều ḿnh không muốn ai làm cho ḿnh.” vẫn c̣n giá trị? Nên chăng người Mỹ, già hay trẻ, cần thấy rằng khi ḿnh muốn sống th́ cũng phải hiểu rằng ai cũng muốn sống như ḿnh. Phải chăng bằng nhiều cách người ta cần hiểu thêm rằng, “Đừng làm khổ ḿnh, đừng làm khổ người, đừng làm khổ các chúng sinh khác.” là cách làm cho đời sống nhân sinh an lành nhất.
Đầu óc người Âu Mỹ rất rạch ṛi, phân biệt rơ rệt. Ăn thịt gà, heo, ḅ, tôm cá th́ không sao v́ chúng được xem là những loài sinh vật có mặt để làm thực phẩm cho con người. Nhưng nếu ai đó giết hay ngược đăi thú cưng chó, mèo hay thú hiếm quư khác như cọp, voi, gấu, báo… th́ sẽ thấy hậu quả lập tức. Phải chăng sự rạch ṛi đó khiến người ta cứ thích thú chơi game bạo động hoặc thưởng thức hết ḿnh những kiệt tác bắn giết nhau trong các loại phim. Đến khi bắn nhau thật sự trong nhà trường và ngoài đời th́ nhao nhao đ̣i xem xét lại và hạn chế luật mua súng và giữ súng.
Theo thống kê của trang mạng Educator’s School Safety Network (ESSN), trong năm học 2017-2018, ở Mỹ có tất cả 3,654 vụ bạo động, đe dọa đủ loại trên toàn nước Mỹ. Trong số này có 1,851 vụ xảy ra tại các nhà trường trong nhiều học khu ở 10 tiểu bang gồm California, Florida, New York, Michigan, Pennsylvania, Ohio, Texas, Illinois, North Carolina và Virginia chiếm 51% trong tổng số nói trên. Năm học 2018-2019 dù đă kết thúc nhưng chưa có thống kê cụ thể.
Cũng theo Giáo Sư Bác Sĩ Faiz Gani, Đại Học Y khoa Johns Hopkins, người hướng dẫn cuộc nghiên cứu đầu tiên về thanh thiếu niên được cấp cứu trong các bệnh viện cho biết cứ 100,000 em th́ có 11 em bị thương tích do súng đạn gây ra. Nghiên cứu này sử dụng các thông tin do cơ quan chính phủ liên bang Agency on HealthCare Research and Quality cung cấp trong 9 năm qua. Theo đó, trung b́nh mỗi năm toàn nước Mỹ khoảng 8,000 thanh thiếu niên phải vào cấp cứu v́ súng đạn và số em nam nhiều gấp năm lần các em gái. Đại đa số thủ phạm các vụ bắn nhau là nam giới và phần lớn người mua súng hay sở hữu súng là đàn ông da trắng độ tuổi từ 30 đến 65.
Ngoài trường học, súng c̣n nổ trong gia đ́nh, bệnh viện, tiệm ăn, khách sạn, phi trường…Tháng Mười Một năm ngoái, vụ bắn chết 13 người ở một quán rượu thành phố Thousand Oak, Los Angeles. Sau đó, hung thủ, một cựu Thủy Quân Lục Chiến, đă tự tử và Ṭa Bạch Ốc treo cờ rủ tưởng niệm các nạn nhân.
Báo cũng đăng cậu cháu nội 11 tuổi bắn chết bà nội ở Arizona năm ngoái. Ở San Diego, cách đây vài tháng, ông bố già 92 tuổi bắn chết con trai 51 tuổi v́ bị con hành hạ quá đáng. Cùng thời gian này, anh trai 13 tuổi ở Ohio bắn chết em trai 11 tuổi bị bệnh v́ nghĩ rằng bố mẹ bỏ rơi ḿnh khi dành nhiều thời giờ chăm sóc em nhỏ.
Những vụ bạo động có súng ở trường học làm xă hội lo lắng cho an toàn của học sinh. Một số báo chí đă viết bài hướng dẫn các em học sinh nên ở đâu trong pḥng học nếu có vụ nổ súng trong trường. Bà Bộ Trưởng Giáo Dục Besty DeVos, vốn là một doanh nhân tỷ phú, bạn chiến đấu của Trump, với “số không” kinh nghiệm trong giáo dục, vội vă đề nghị trang bị súng cho các trường học và huấn luyện nhà giáo các cấp cách dùng súng. Ông Trump dĩ nhiên ủng hộ bà mạnh mẽ. May sao ư kiến này bị nhiều học khu trên cả nước phản đối gay gắt. Nhờ vậy nhà trường Mỹ chưa thành băi chiến trường!
Nổ súng ngoài nhà trường hẳn nhiên làm nhiều người mọi nơi lo lắng. Nhiều ư kiến, xuất phát rộng răi từ dân biểu, nghị sĩ, nhiều tầng lớp xă hội, đề nghị xiết chặt quy chế bán súng của hội súng NRA và quyền sử dụng súng của người dùng. Và tất nhiên NRA la ó om ṣm.
Trước khi thử t́m nguyên nhân đưa đến nổ súng và một giải pháp cho vấn nạn, hăy đi ngược lại thời gian khoảng 10 năm khi iPad, iPhone chưa thông dụng như hôm nay. Lúc đó những lần tụ họp gia đ́nh dù chỉ có khoảng 3, 4 trẻ em giữa nhiều người lớn nhưng đủ làm không khí rất ồn ào náo nhiệt v́ các em nô đùa, la hét, chạy nhảy không ngừng nghỉ.
Nhưng vài năm trở lại đây dù số trẻ em gấp nhiều lần số trên trong những buổi họp mặt như vậy, không khí rất im ắng chỉ người lớn ồn ào tṛ chuyện v́ trẻ em nào cũng ngoan ngoăn bận rộn chơi game với iPad của ḿnh. Mà các tṛ chơi điện tử này thật phong phú, đa dạng về nội dung đặc biệt chú trọng đến ganh đua, cạnh tranh, đuổi bắt nhau, bắt giữ nhau, bắn hạ nhau để trở thành người thành công, chiến thắng và được trẻ em ưa thích nhất. Người lớn cũng say mê không kém. Người lớn đây có thể là học sinh trung học, sinh viên đại học, thanh niên, tráng niên và cả người già…
Ḍng phim hành động do Hollywood sản xuất với những phim vượt thời gian như Star Wars, Terminator, Avengers, Pirates of the Carribbean, Die Hard…c̣n làm bao người mê mẩn. Gần đây nhất sự trở lại của phim John Wick với Keanu Reeves, việc bắn giết nhau được đưa lên thành một nghệ thuật vô cùng tinh tế ngọt ngào. Chỉ một cú hất tay lên của Keanu Reeves là ít nhất một thân người đổ xuống nhẹ nhàng như lá thu rơi. Người Việt có cụm từ “giết người như ngóe” gợi lên h́nh ảnh máu đổ thịt rơi vương văi ngập ngụa khắp nơi làm người ta ghê sợ. Thành ngữ ấy không có chỗ đứng trong John Wick, Chapter 3, với chủ đề Parabellum, “để tự vệ, hăy giết trước,” dù quả thật là từ đầu đến cuối phim chỉ có hai cảnh giết người và người bị dao, kiếm, súng giết chết. Hai cảnh đó được sắp xếp, dàn dựng hợp lư hợp t́nh ở những góc độ có ánh sáng tuyệt hảo nhất, với những động tác, h́nh ảnh đẹp nhất. Đẹp đến độ khán giả không thấy ghê tởm, gớm ghiếc. Trái lại, người ta nồng nhiệt vỗ tay, reo ḥ, huưt sáo khen ngợi và thích thú.
Có vài điểm chung trong tất cả các tṛ chơi điện tử bạo động và kỹ nghệ làm phim hành động ở Mỹ cũng như các nước khác. Thứ nhất là v́ ḿnh mà bắn giết người khác. Thứ đến là gần như không bao giờ phim, game cho thấy hệ lụy xảy ra sau khi giết người. Chẳng hạn như nỗi đau khổ của nạn nhân và gia đ́nh nạn nhân, chấn thương tâm lư của những người chứng kiến hay sự trừng phạt của luật pháp cho kẻ sát nhân.
Khi c̣n nhỏ cái ta (self, ego) đă tưới tẩm trong bắn giết nhau, lại chẳng thấy hệ lụy ǵ th́ khi lớn lên gặp việc bất như ư sẽ dễ ngỡ rằng rút súng bắn cái đùng là mọi chuyện giải quyết xong. Ngờ đâu chẳng phải vậy. Thủ phạm những vụ nổ súng khắp nơi ở Mỹ nào biết được nỗi đau đớn chịu đựng của những người c̣n sống, cha mẹ mất con, con mất bố mẹ, anh chị em mất nhau, người yêu mất người yêu… Lư do không biết được v́ đa số thủ phạm tự kết liễu đời ḿnh sau khi thảm sát.
Hai mươi năm sau vụ tàn sát tai trường Trung Học Columbine High School, Colorado, 1999 là 20 lần tưởng niệm 13 người đă chết. Năm nay, hai nam sinh c̣n sống sót, giờ đă là tráng niên, khi trả lời phỏng vấn trên TV, đă không ngăn được nước mắt khi nhớ lại nỗi kinh hoàng chứng kiến 12 người bạn và một người thầy bị bắn chết cùng với 44 người bị thương.
Thủ phạm nổ súng ở trường tiểu học Sandy Hook, Connecticut vào cuối Tháng Mười Hai, 2012 có biết chăng bố của em học sinh 6 tuổi, Avielle Richman bị bắn chết ngày hôm đó, là ông Jeremy Richman, đă tự tử ngày 23 Tháng Ba, 2019. Ông Richman đă viết trên trang mạng:
“Tôi và vợ đau ḷng đứt ruột suốt từ ngày đó tới nay và cảm thấy bị hành hạ bởi thảm cảnh được nhắc lại nhiều lần với hàng trăm trẻ em bị tàn sát tương tự.”
Ông không c̣n sức chịu đựng nỗi ám ảnh này nên tự kết liễu đời ḿnh. Thử nghĩ xem con đă chết, chồng cũng chết. Vậy, vợ ông, mẹ em Avielle, sẽ sống thế nào?
Ai cũng biết rất nhiều Viện Khổng Tử trá h́nh của Tàu trong các đại học Mỹ bị đóng cửa. Đó là điều đúng. Nhưng phải chăng tư tưởng Khổng Tử “Kỷ sở bất dục vật thi ư nhân. Đừng làm cho người khác những điều ḿnh không muốn ai làm cho ḿnh.” vẫn c̣n giá trị? Nên chăng người Mỹ, già hay trẻ, cần thấy rằng khi ḿnh muốn sống th́ cũng phải hiểu rằng ai cũng muốn sống như ḿnh. Phải chăng bằng nhiều cách người ta cần hiểu thêm rằng, “Đừng làm khổ ḿnh, đừng làm khổ người, đừng làm khổ các chúng sinh khác.” là cách làm cho đời sống nhân sinh an lành nhất.
Đầu óc người Âu Mỹ rất rạch ṛi, phân biệt rơ rệt. Ăn thịt gà, heo, ḅ, tôm cá th́ không sao v́ chúng được xem là những loài sinh vật có mặt để làm thực phẩm cho con người. Nhưng nếu ai đó giết hay ngược đăi thú cưng chó, mèo hay thú hiếm quư khác như cọp, voi, gấu, báo… th́ sẽ thấy hậu quả lập tức. Phải chăng sự rạch ṛi đó khiến người ta cứ thích thú chơi game bạo động hoặc thưởng thức hết ḿnh những kiệt tác bắn giết nhau trong các loại phim. Đến khi bắn nhau thật sự trong nhà trường và ngoài đời th́ nhao nhao đ̣i xem xét lại và hạn chế luật mua súng và giữ súng.
Theo thống kê của trang mạng Educator’s School Safety Network (ESSN), trong năm học 2017-2018, ở Mỹ có tất cả 3,654 vụ bạo động, đe dọa đủ loại trên toàn nước Mỹ. Trong số này có 1,851 vụ xảy ra tại các nhà trường trong nhiều học khu ở 10 tiểu bang gồm California, Florida, New York, Michigan, Pennsylvania, Ohio, Texas, Illinois, North Carolina và Virginia chiếm 51% trong tổng số nói trên. Năm học 2018-2019 dù đă kết thúc nhưng chưa có thống kê cụ thể.
Cũng theo Giáo Sư Bác Sĩ Faiz Gani, Đại Học Y khoa Johns Hopkins, người hướng dẫn cuộc nghiên cứu đầu tiên về thanh thiếu niên được cấp cứu trong các bệnh viện cho biết cứ 100,000 em th́ có 11 em bị thương tích do súng đạn gây ra. Nghiên cứu này sử dụng các thông tin do cơ quan chính phủ liên bang Agency on HealthCare Research and Quality cung cấp trong 9 năm qua. Theo đó, trung b́nh mỗi năm toàn nước Mỹ khoảng 8,000 thanh thiếu niên phải vào cấp cứu v́ súng đạn và số em nam nhiều gấp năm lần các em gái. Đại đa số thủ phạm các vụ bắn nhau là nam giới và phần lớn người mua súng hay sở hữu súng là đàn ông da trắng độ tuổi từ 30 đến 65.
Ngoài trường học, súng c̣n nổ trong gia đ́nh, bệnh viện, tiệm ăn, khách sạn, phi trường…Tháng Mười Một năm ngoái, vụ bắn chết 13 người ở một quán rượu thành phố Thousand Oak, Los Angeles. Sau đó, hung thủ, một cựu Thủy Quân Lục Chiến, đă tự tử và Ṭa Bạch Ốc treo cờ rủ tưởng niệm các nạn nhân.
Báo cũng đăng cậu cháu nội 11 tuổi bắn chết bà nội ở Arizona năm ngoái. Ở San Diego, cách đây vài tháng, ông bố già 92 tuổi bắn chết con trai 51 tuổi v́ bị con hành hạ quá đáng. Cùng thời gian này, anh trai 13 tuổi ở Ohio bắn chết em trai 11 tuổi bị bệnh v́ nghĩ rằng bố mẹ bỏ rơi ḿnh khi dành nhiều thời giờ chăm sóc em nhỏ.
Những vụ bạo động có súng ở trường học làm xă hội lo lắng cho an toàn của học sinh. Một số báo chí đă viết bài hướng dẫn các em học sinh nên ở đâu trong pḥng học nếu có vụ nổ súng trong trường. Bà Bộ Trưởng Giáo Dục Besty DeVos, vốn là một doanh nhân tỷ phú, bạn chiến đấu của Trump, với “số không” kinh nghiệm trong giáo dục, vội vă đề nghị trang bị súng cho các trường học và huấn luyện nhà giáo các cấp cách dùng súng. Ông Trump dĩ nhiên ủng hộ bà mạnh mẽ. May sao ư kiến này bị nhiều học khu trên cả nước phản đối gay gắt. Nhờ vậy nhà trường Mỹ chưa thành băi chiến trường!
Nổ súng ngoài nhà trường hẳn nhiên làm nhiều người mọi nơi lo lắng. Nhiều ư kiến, xuất phát rộng răi từ dân biểu, nghị sĩ, nhiều tầng lớp xă hội, đề nghị xiết chặt quy chế bán súng của hội súng NRA và quyền sử dụng súng của người dùng. Và tất nhiên NRA la ó om ṣm.
Trước khi thử t́m nguyên nhân đưa đến nổ súng và một giải pháp cho vấn nạn, hăy đi ngược lại thời gian khoảng 10 năm khi iPad, iPhone chưa thông dụng như hôm nay. Lúc đó những lần tụ họp gia đ́nh dù chỉ có khoảng 3, 4 trẻ em giữa nhiều người lớn nhưng đủ làm không khí rất ồn ào náo nhiệt v́ các em nô đùa, la hét, chạy nhảy không ngừng nghỉ.
Nhưng vài năm trở lại đây dù số trẻ em gấp nhiều lần số trên trong những buổi họp mặt như vậy, không khí rất im ắng chỉ người lớn ồn ào tṛ chuyện v́ trẻ em nào cũng ngoan ngoăn bận rộn chơi game với iPad của ḿnh. Mà các tṛ chơi điện tử này thật phong phú, đa dạng về nội dung đặc biệt chú trọng đến ganh đua, cạnh tranh, đuổi bắt nhau, bắt giữ nhau, bắn hạ nhau để trở thành người thành công, chiến thắng và được trẻ em ưa thích nhất. Người lớn cũng say mê không kém. Người lớn đây có thể là học sinh trung học, sinh viên đại học, thanh niên, tráng niên và cả người già…
Ḍng phim hành động do Hollywood sản xuất với những phim vượt thời gian như Star Wars, Terminator, Avengers, Pirates of the Carribbean, Die Hard…c̣n làm bao người mê mẩn. Gần đây nhất sự trở lại của phim John Wick với Keanu Reeves, việc bắn giết nhau được đưa lên thành một nghệ thuật vô cùng tinh tế ngọt ngào. Chỉ một cú hất tay lên của Keanu Reeves là ít nhất một thân người đổ xuống nhẹ nhàng như lá thu rơi. Người Việt có cụm từ “giết người như ngóe” gợi lên h́nh ảnh máu đổ thịt rơi vương văi ngập ngụa khắp nơi làm người ta ghê sợ. Thành ngữ ấy không có chỗ đứng trong John Wick, Chapter 3, với chủ đề Parabellum, “để tự vệ, hăy giết trước,” dù quả thật là từ đầu đến cuối phim chỉ có hai cảnh giết người và người bị dao, kiếm, súng giết chết. Hai cảnh đó được sắp xếp, dàn dựng hợp lư hợp t́nh ở những góc độ có ánh sáng tuyệt hảo nhất, với những động tác, h́nh ảnh đẹp nhất. Đẹp đến độ khán giả không thấy ghê tởm, gớm ghiếc. Trái lại, người ta nồng nhiệt vỗ tay, reo ḥ, huưt sáo khen ngợi và thích thú.
Có vài điểm chung trong tất cả các tṛ chơi điện tử bạo động và kỹ nghệ làm phim hành động ở Mỹ cũng như các nước khác. Thứ nhất là v́ ḿnh mà bắn giết người khác. Thứ đến là gần như không bao giờ phim, game cho thấy hệ lụy xảy ra sau khi giết người. Chẳng hạn như nỗi đau khổ của nạn nhân và gia đ́nh nạn nhân, chấn thương tâm lư của những người chứng kiến hay sự trừng phạt của luật pháp cho kẻ sát nhân.
Khi c̣n nhỏ cái ta (self, ego) đă tưới tẩm trong bắn giết nhau, lại chẳng thấy hệ lụy ǵ th́ khi lớn lên gặp việc bất như ư sẽ dễ ngỡ rằng rút súng bắn cái đùng là mọi chuyện giải quyết xong. Ngờ đâu chẳng phải vậy. Thủ phạm những vụ nổ súng khắp nơi ở Mỹ nào biết được nỗi đau đớn chịu đựng của những người c̣n sống, cha mẹ mất con, con mất bố mẹ, anh chị em mất nhau, người yêu mất người yêu… Lư do không biết được v́ đa số thủ phạm tự kết liễu đời ḿnh sau khi thảm sát.
Hai mươi năm sau vụ tàn sát tai trường Trung Học Columbine High School, Colorado, 1999 là 20 lần tưởng niệm 13 người đă chết. Năm nay, hai nam sinh c̣n sống sót, giờ đă là tráng niên, khi trả lời phỏng vấn trên TV, đă không ngăn được nước mắt khi nhớ lại nỗi kinh hoàng chứng kiến 12 người bạn và một người thầy bị bắn chết cùng với 44 người bị thương.
Thủ phạm nổ súng ở trường tiểu học Sandy Hook, Connecticut vào cuối Tháng Mười Hai, 2012 có biết chăng bố của em học sinh 6 tuổi, Avielle Richman bị bắn chết ngày hôm đó, là ông Jeremy Richman, đă tự tử ngày 23 Tháng Ba, 2019. Ông Richman đă viết trên trang mạng:
“Tôi và vợ đau ḷng đứt ruột suốt từ ngày đó tới nay và cảm thấy bị hành hạ bởi thảm cảnh được nhắc lại nhiều lần với hàng trăm trẻ em bị tàn sát tương tự.”
Ông không c̣n sức chịu đựng nỗi ám ảnh này nên tự kết liễu đời ḿnh. Thử nghĩ xem con đă chết, chồng cũng chết. Vậy, vợ ông, mẹ em Avielle, sẽ sống thế nào?
Ai cũng biết rất nhiều Viện Khổng Tử trá h́nh của Tàu trong các đại học Mỹ bị đóng cửa. Đó là điều đúng. Nhưng phải chăng tư tưởng Khổng Tử “Kỷ sở bất dục vật thi ư nhân. Đừng làm cho người khác những điều ḿnh không muốn ai làm cho ḿnh.” vẫn c̣n giá trị? Nên chăng người Mỹ, già hay trẻ, cần thấy rằng khi ḿnh muốn sống th́ cũng phải hiểu rằng ai cũng muốn sống như ḿnh. Phải chăng bằng nhiều cách người ta cần hiểu thêm rằng, “Đừng làm khổ ḿnh, đừng làm khổ người, đừng làm khổ các chúng sinh khác.” là cách làm cho đời sống nhân sinh an lành nhất.
Đầu óc người Âu Mỹ rất rạch ṛi, phân biệt rơ rệt. Ăn thịt gà, heo, ḅ, tôm cá th́ không sao v́ chúng được xem là những loài sinh vật có mặt để làm thực phẩm cho con người. Nhưng nếu ai đó giết hay ngược đăi thú cưng chó, mèo hay thú hiếm quư khác như cọp, voi, gấu, báo… th́ sẽ thấy hậu quả lập tức. Phải chăng sự rạch ṛi đó khiến người ta cứ thích thú chơi game bạo động hoặc thưởng thức hết ḿnh những kiệt tác bắn giết nhau trong các loại phim. Đến khi bắn nhau thật sự trong nhà trường và ngoài đời th́ nhao nhao đ̣i xem xét lại và hạn chế luật mua súng và giữ súng.
Nếu đúng như vậy th́ nổ súng ở Mỹ có điểm giống bệnh ung thư. Bệnh nhân ung thư thường được điều trị bằng hóa trị và xạ trị. Nhiều người được khỏi bệnh. Nhưng rất nhiều người kéo dài cuộc sống bên cạnh những vật vă về thể chất và kiệt quệ về tinh thần bởi tác dụng của các chất hóa học. Nỗi thống khổ này không chỉ dành cho người bệnh mà c̣n làm bao người thân chung quanh cùng khổ. V́ thế y khoa luôn nhắc mọi người “pḥng bệnh hơn chữa bệnh.” Nói cách khác, thay đổi cách sống và cách nh́n mới đi đến gốc rễ căn nguyên của sự vật.
Nếu đúng như vậy th́ nổ súng ở Mỹ có điểm giống bệnh ung thư. Bệnh nhân ung thư thường được điều trị bằng hóa trị và xạ trị. Nhiều người được khỏi bệnh. Nhưng rất nhiều người kéo dài cuộc sống bên cạnh những vật vă về thể chất và kiệt quệ về tinh thần bởi tác dụng của các chất hóa học. Nỗi thống khổ này không chỉ dành cho người bệnh mà c̣n làm bao người thân chung quanh cùng khổ. V́ thế y khoa luôn nhắc mọi người “pḥng bệnh hơn chữa bệnh.” Nói cách khác, thay đổi cách sống và cách nh́n mới đi đến gốc rễ căn nguyên của sự vật.
Nếu đúng như vậy th́ nổ súng ở Mỹ có điểm giống bệnh ung thư. Bệnh nhân ung thư thường được điều trị bằng hóa trị và xạ trị. Nhiều người được khỏi bệnh. Nhưng rất nhiều người kéo dài cuộc sống bên cạnh những vật vă về thể chất và kiệt quệ về tinh thần bởi tác dụng của các chất hóa học. Nỗi thống khổ này không chỉ dành cho người bệnh mà c̣n làm bao người thân chung quanh cùng khổ. V́ thế y khoa luôn nhắc mọi người “pḥng bệnh hơn chữa bệnh.” Nói cách khác, thay đổi cách sống và cách nh́n mới đi đến gốc rễ căn nguyên của sự vật.