11/02/19
Washington Post) – Càng ngày càng có thêm Thượng nghị sĩ Cộng hoà sẵn sàng thừa nhận đương kim Tổng thống Mỹ sử dụng viện trợ quân sự để buộc Ukraine điều tra hai bố con cựu Phó Tổng thống Joe Biden, trong khi ông Donald Trump liên tục phủ nhận chuyện có qua có lại.
Reuters Photo
Vào lúc cuộc điều tra của Hạ viện Dân chủ chuyển sang giai đoạn công khai, những nhà lập pháp Cộng hoà này đang tính thay đổi chiến lược bênh vực Trump, với sự nhấn mạnh rằng, hành vi của Tổng thống không bất hợp pháp và không nghiêm trọng đến mức độ luận tội.
Nhưng sự thay đổi này có thể làm phức tạp thông điệp lâu nay của Tổng thống, trong khi ông đang chống trả quyết liệt cáo buộc dùng viện trợ quân sư để gây áp lực Ukraine, buộc Kiev đào bới chuyện bôi xấu đối thủ chính trị, thậm chí ngay cả khi càng ngày càng có thêm những người Cộng hoà đang tự hỏi liệu họ có thể tranh căi không có chuyện có qua có lại trong bao lâu nữa.
Đây là chủ đề chính trong bữa ăn trưa riêng của các Thượng nghị sĩ Cộng hoà vào hôm thứ Tư, theo một số nguồn tin biết rơ sự kiện. Thượng nghị sĩ John Neely Kennedy (Cộng hoà – Louisiana) lập luận rằng, có thể có chuyện có qua có lại như chính phủ Mỹ vẫn thường đưa ra điều kiện với viện trợ nước ngoài, và không có ǵ sai trong trong hành vi của ông Trump đối với viện trợ cho Ukraine.
Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Cộng hoà – Texas) cho rằng, có qua có lại chỉ bất hợp pháp trừ phi “có ư định tham nhũng.” Cruz tỏ ra đồng t́nh với lập luận của Kennedy rằng, những điều kiện như vậy là công cụ của chính sách đối ngoại.
Cuộc thảo luận cho thấy vấn đề nan giải đối với các nhà lập pháp Cộng hoà, nhất là khi một loạt các cựu viên chức và viên chức đương nhiệm trong chính phủ Trump ra điều trần, tô đậm bức tranh một tổng thống sẵn sàng dùng chính sách ngoại giao để gây thiệt hại đối thủ chính trị. Vào hôm thứ 5, viên chức Cộng hoà lâu năm, cố vấn Hội đồng An ninh Quốc gia Tim Morris ra điều trần trước các uỷ ban điều tra luận tội của Hạ viện. Ông là viên chức mới nhất khai, gần $400 triệu Mỹ kim được Quốc hội phân bổ cho viện trợ Ukraine bị đóng băng để gia tăng áp lực lên Tổng thống Volodymyr điều tra Biden.
Và với Hạ viện Dân chủ bỏ phiếu thủ tục hoá chính thức cuộc điều tra luận tội, chuyển từ giai đoạn điều tra bí mật sang công khai, đă làm suy yếu những khiếu nại của Cộng hoà, chính v́ vậy Cộng hoà đang t́m chiến lược và những chủ đề tranh căi mới để bênh vực Tổng thống.
Bên cạnh đó, các Thượng nghị sĩ Cộng hoà tỏ ra bất măn với Tổng thống v́ ông thay đổi chiến lược thông điệp mỗi ngày, thay v́ tập trung bảo vệ hành động của ḿnh một cách mạch lạc.
Việc một số nhà lập pháp Cộng hoà tại Thượng viện sẵn sàng thừa nhận chuyện có qua có lại trong khi bác bỏ việc làm sai trái, khuất tất trong đó, diễn ra hai tuần sau khi tạm quyền Đổng lư Toà Bạch Ốc Mick Mulvaney phải rút lại khẳng định tương tự. Trong một buổi họp báo vào ngày 17 tháng 10, Mulvaney tuyên bố, có qua có lại là chuyện thường ngày của chính sách đối ngoại, và truyền thông nên “chấp nhận và vượt qua.” Các nhà lập pháp Cộng hoà phản đối, buộc Mulvaney phải rút lại ư kiến.
Một bước đi như vậy cũng sẽ làm suy yếu chủ đề tranh căi của Trump về luận tội, và sẽ mâu thuẫn với chiến lược của Cộng hoà tại Hạ viện. Các đồng minh của Trump tại điện Capitol và lănh đạo Cộng hoà, trong đó có Lănh tụ Thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy (California), và Phó Lănh tụ Thiểu số Hạ viện Steve Scalise (Louisiana) đang dính chặt với quan điểm của ông Trump về việc không có chuyện có qua có lại xảy ra.
Tuy nhiên, một số nhà lập pháp Cộng hoà tại Thượng viện không tỏ ra tự tin và bày tỏ quan ngại về những ḍng tiêu đề bất lợi liên tục từ lời khai các nhân chứng rằng, viện trợ Hoa Kỳ và hội đàm ở Toà Bạch Ốc được đưa ra đổi lấy cuộc điều tra Biden.
Hương Giang (Theo Washington Post)