Gây hấn cỡ nào Trung Quốc cũng không chiếm được biển Đông. Câu hỏi hiện các chuyên gia đang đặt ra, liệu Trung Quốc không biết luật hay đang cố t́nh lật ngược luật pháp quốc tế.
Một thực tế là dù đại dịch COVID-19 đang hoành hành nhưng Trung Quốc (TQ) thời gian gần đây chẳng những không giảm mà c̣n tăng cường các động thái ở biển Đông.
Từ tháng 1, khi dịch COVID-19 mới bùng phát, các tàu bảo vệ bờ biển và tàu bán quân sự hàng hải TQ đă đổ ra các vùng biển Đông tranh chấp.
Tháng rồi TQ mở hai trạm nghiên cứu trên các băi đá Chữ Thập và đá Subi ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam).
Trung Quốc cải tạo trái phép ở đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, do máy bay giám sát P-8A Poseidon chụp lại. Ảnh: US NAVY
Cũng trong tháng trước Việt Nam đă gửi công hàm ngoại giao lên Liên Hiệp Quốc phản đối các tuyên bố chủ quyền ngang ngược của TQ ở biển Đông.
Đầu tháng này, một tàu tuần tra của TQ đă đâm ch́m một tàu cá của VN. Tuần trước TQ đưa tàu khảo sát Hải Dương địa chất 8 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trước khi đến hoạt động gần tàu khoan dầu West Capella của Malaysia hiện tại. Theo dữ liệu ngày 23-4 của trang web Marine Traffic chuyên theo dơi hoạt động tàu th́ tàu Hải Dương địa chất 8 vẫn c̣n gần vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia.
Ngày 18-4, TQ ngang ngược thông báo thành lập cái gọi là "quận đảo" Tây Sa và “quận đảo” Nam Sa để “quản lư” quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa vốn thuộc chủ quyền không thể chối căi của Việt Nam.
Mới nhất, ngày 19-4, trên trang web của ḿnh, Bộ Nội chính TQ ngang ngược công bố cái gọi là “danh xưng tiêu chuẩn” (tên chính thức) cho 25 đảo, băi đá và 55 thực thể địa lư dưới đáy biển Đông. Hăng tin Sputnik lưu ư TQ tuyên bố chủ quyền ở hàng chục thực thể địa lư trên biển Đông dù Việt Nam đă có động thái phản đối chỉ vài tuần trước đó.
Ư đồ đằng sau là ǵ?
Về việc TQ tăng cường các động thái ở biển Đông vừa qua và hiện tại, đặc biệt chuyện TQ lập cái gọi là hai “quận đảo” Tây Sa và Nam Sa, Giáo sư Kang Lin từ Đại học Hải Nam (TQ) cho rằng các bước đi này không có ǵ bất ngờ.
Ông Kang Lin có ư đổ lỗi cho quốc tế đă gây áp lực khiến TQ phải hành động như thế và đặc biệt nhấn mạnh đến việc tuần tra biển Đông thường xuyên của hải quân Mỹ.
Hạm đội Thái B́nh Dương của hải quân Mỹ xác nhận số lần Mỹ thực hiện tuần tra ở biển Đông trong năm 2019 cao kỷ lục so với thời gian trước. Tuy nhiên, việc tuần tra này, theo phía Mỹ là hoàn toàn dựa vào luật pháp quốc tế và phù hợp với hành xử tự do hàng hải được các nước chấp thuận.
Nhà nghiên cứu Collin Koh tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam thuộc Đại học kỹ thuật Namyang (Singapore) nhận định động thái lập cái gọi là hai “quận đảo” Nam Sa và Tây Sa cho thấy TQ nhiều khả năng sẽ c̣n xây dựng thêm hạ tầng và tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực.
“Bước đi này đến trong lúc các bên đang trong quá tŕnh đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử (trên biển Đông). Rơ ràng TQ đang cố gắng củng cố lợi thế của ḿnh ở biển Đông trước khi bộ quy tắc được công bố chính thức. Thậm chí nếu cuối cùng không có bộ quy tắc nào trở thành hiện thực, TQ vẫn muốn ḿnh có vị trí mạnh hơn nhiều ở biển Đông” - theo nhà nghiên cứu Collin Koh.
Quá tŕnh đàm phán giữa TQ và ASEAN về Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông vẫn đang diễn ra, dù bản dự thảo đă được công bố tháng 8-2018. Hai bên thống nhất sẽ hoàn tất vào năm sau.
Trung Quốc “đang cố gắng lật ngược luật pháp quốc tế”?
Các động thái ngang ngược của Trung Quốc đă gặp phản ứng và chỉ trích mạnh từ nhiều chuyên gia quốc tế.
Trao đổi với hăng tin AFP, nhà nghiên cứu Bill Hayton tại tổ chức phi chính phủ - phi lợi nhuận Chatham House (Anh - chuyên phân tích các vấn đề quốc tế) đặt câu hỏi liệu có phải TQ “đang cố gắng lật ngược luật pháp quốc tế”.
“Không nước nào có thể tuyên bố chủ quyền các thực thể dưới mặt nước trừ khi các thực thể này nằm trong khoảng cách 12 hải lư kể từ bờ biển của ḿnh. TQ không biết điều này hay đang cố t́nh lật ngược luật pháp quốc tế? TQ đă phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) vốn nói rất rơ ràng cái ǵ các nước có thể và không thể tuyên bố là lănh thổ của ḿnh. TQ dường như đang đi ngược lại UNCLOS với việc khẳng định chủ quyền ở những nơi rất xa” - theo nhà phân tích Hayton.
Bên trong máy bay do thám P-8A Poseidon của hải quân Mỹ đang làm nhiệm vụ giám sát thực trạng Trung Quốc cải tạo và quân sự hóa trái phép các đảo và băi đá ở biển Đông năm 2018. Ảnh: NEW YORK TIMES
Theo chuyên gia Peter Jennings, cựu quan chức quốc pḥng Úc, hiện là giám đốc điều hành Viện Chính sách Chiến lược Úc: “Đây rơ ràng là một chiến lược có tính toán của TQ nhằm tối đa hóa việc lợi dụng t́nh h́nh xao nhăng lúc này và việc giảm năng lực của Mỹ để gây áp lực lên các nước láng giềng”.
C̣n theo Giáo sư Alexander Vuving tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Á-biển Đông (Mỹ), “có vẻ dù đang chiến đấu với dịch bệnh TQ vẫn đang nghĩ về các mục tiêu chiến lược của ḿnh”. Ông cho rằng TQ “muốn tạo ra một điều b́nh thường mới trên biển Đông” và để làm điều này th́ TQ đă ngày càng trở nên gây hấn hơn.
Trung Quốc không dễ thực hiện ư đồ
Nhiều nhà quan sát cho rằng dù có nỗ lực và tăng cường gây hấn thế nào th́ Trung Quốc cũng không dễ thực hiện ư đồ, v́ vẫn c̣n sự theo dơi, can thiệp và phản đối của các nước trong khu vực, của Mỹ, các đồng minh Mỹ, và cộng đồng thế giới.
Tại khu vực, ngày 23-4, Bộ Ngoại giao Malaysia đă ra tuyên bố liên quan việc tàu khảo sát Hải Dương địa chất 8 của TQ tiếp cận và quấy rối tàu thăm ḍ dầu West Capella. Theo Ngoại trưởng Malaysia Hishammuddin Hussein, “sự hiện diện của các tàu chiến và tàu lớn khác ở biển Đông có nguy cơ gây gia tăng căng thẳng, có thể dẫn tới hậu quả tính toán sai ảnh hưởng đến ḥa b́nh, an ninh, ổn định trong khu vực”.
Trước đó, ngày 22-4, Bộ Ngoại giao Philippines gửi công hàm đến Đại sứ quán TQ tại Manila phản đối việc TQ lập cái gọi là "quận đảo" Tây Sa và “quận đảo” Nam Sa. Bên cạnh công hàm trên, Manila cũng gửi một công hàm khác phản đối việc tàu TQ chĩa hệ thống điều khiển hỏa lực về phía tàu hải quân Philippines trong vùng biển Philippines.
Ngày 21-4, hải quân Mỹ thông báo đă đưa tàu tấn công đổ bộ USS America và tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường USS Bunker Hill đến khu vực gần nơi tàu Hải Dương địa chất 8 hoạt động.
Một ngày sau, Bộ Quốc pḥng Úc xác nhận tàu hộ vệ HMAS Parramatta của hải quân Hoàng gia Úc và tàu khu trục USS Barry của hải quân Mỹ cũng được điều đến khu vực. Ba tàu chiến Mỹ và một tàu chiến Úc đă thực hiện một cuộc tập trận hàng hải chung.
Phía Mỹ cho biết Washington mong muốn sự hiện diện của các tàu Mỹ ở khu vực sẽ "thúc đẩy tự do hàng hải, hàng không và các nguyên tắc quốc tế làm nền tảng an ninh và thịnh vượng cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương".
Từ tuần trước Mỹ cáo buộc TQ đẩy mạnh hiện diện ở các vùng biển tranh chấp trong lúc các nước khác đang bận rộn chống dịch COVID-19 và kêu gọi TQ chấm dứt chiến thuật bắt nạt ở biển Đông.
VietBF@ sưu tầm.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
