Thời báo Tài chính: 1000 tỷ đô-la trái phiếu 'đồ cổ' Trung Quốc lại lên bàn chơi của Mỹ

Các nhà đầu cơ và chính trị gia đang chú ý cách sử dụng nợ trước thời cộng sản để gây áp lực lên Bắc Kinh. Các nhà đầu tư cá cược rằng ông Trump sẽ thực sự sử dụng trái phiếu để gây áp lực lên chính phủ Trung Quốc.

Cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Zbigniew Brzezinski đã viết rằng người Mỹ muốn bảo tồn đất nước, tính ưu việt toàn cầu, như trong cờ vua, phải suy nghĩ nhiều bước đi trước, dự đoán các biện pháp đối phó có thể xảy ra.

Lời khuyên của ông nảy ra trong đầu khi căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc về an ninh dữ liệu, thương mại và trộm cắp tài sản trí tuệ leo thang. Cả hai bên đang công khai uốn cong sức mạnh kinh tế và quân sự của họ. Nhưng sự thay đổi địa chính trị hiếm khi chỉ phụ thuộc vào đòn bẩy hữu hình và Mỹ vẫn có thể giữ một con át chủ bài.

Điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Donald Trump đưa ra lời hùng biện của mình về việc “bắt Trung Quốc trả tiền” cho Covid-19 để đưa ra kết luận hợp lý? Những người Cộng hòa hàng đầu như thượng nghị sĩ Lindsey Graham nói rằng Hoa Kỳ nên xem xét hủy bỏ khoản trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ 1 nghìn tỷ USD mà Trung Quốc đang nắm giữ như một cách bắt họ bồi thường.

Sự chỉ trích rõ ràng là xếp hạng tín dụng của Mỹ sẽ bị sụp đổ nếu họ thoái thác một số khoản nợ. Hoa Kỳ phụ thuộc vào tài chính bên ngoài và không thể đủ khả năng để xa lánh người mua trái phiếu. Ngay cả khi các nhà đầu tư khác có thể chấp nhận rằng việc này chỉ diễn ra với chủ nợ là nhà nước Trung Quốc, thì thay vào đó có quốc gia nào có thể đảm nhận gánh nặng tài trợ thay thế số tiền đó?

Tuy nhiên, không có điều nào trong số này có thể ”làm cho Trung Quốc phải trả tiền đền bù" vì những gì Trung Quốc gây ra qua dịch bệnh corona. Trong cờ vua, bối cảnh mới trao quyền cho các quân cờ không sử dụng tới trước đây. Và một trong những khoản như vậy có thể trở thành khoản tiền trị giá 1 nghìn tỷ USD (khi đã tính lãi kép) của khoản nợ chưa bị huỷ bỏ của nhà nước trước thời Cộng sản Trung Quốc, từ Khoản vay vàng của Quỹ Đường sắt Hukuang năm 1911 và Tổ chức lại khoản vay vàng năm 1913, đến cái gọi là Trái phiếu Tự do năm 1937.

Đã bị lãng quên từ lâu, những trái phiếu không ghi tên này - có mệnh giá bằng đồng bảng Anh, đồng franc Thụy Sĩ, đồng rúp của Nga, nhãn hiệu Deutsche hoặc đô-la Mỹ - tồn tại chủ yếu trong những bộ sưu tập hoặc gác mái riêng của mọi người. Những trái phiếu liên quan nhất được ban hành bởi Cộng hòa Trung Quốc cũ hoặc nhà nước Trung Quốc trước đó để quyên tiền cho các dự án phát triển và cơ sở hạ tầng lớn. Một số được bảo đảm chống lại doanh thu từ tài sản tự nhiên của Trung Quốc như tài nguyên muối.

Khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập vào năm 1949, các nhà lãnh đạo của nó đã phá vỡ truyền thống duy trì nghĩa vụ nợ của các chế độ trước đó. Nhưng họ không bao giờ chính thức phủ nhận nợ. Thay vào đó, trái phiếu đi vào mặc định, chủ yếu mang giá trị đồ cổ.

Mitu Gulati, giáo sư luật tại Đại học Duke, người đang nghiên cứu về trái phiếu, tin rằng một lập luận pháp lý có thể được đưa ra để làm sống lại một số yêu sách. Một số nghĩa vụ cũ bao gồm các điều khoản pháp lý cho thấy nợ mới của Trung Quốc không thể được ban hành cho đến khi khoản nợ cũ được xử lý.

Các trái phiếu năm 1912 và 1913 tiếp tục giao dịch đầu cơ trên thị trường chứng khoán Luân Đôn cho đến năm 1987, khi một số nhà đầu tư đặt cược dường như thu được kết quả. Chính phủ Anh dưới thời Margaret Thatcher đã xoay sở để đàm phán một thỏa thuận cuối cùng đã tăng 20 triệu bảng cho những người nắm giữ trái phiếu của Anh tại thời điểm Trung Quốc muốn vào thị trường thủ đô Luân Đôn và đã có những cuộc đàm phán tích cực về việc trả lại Hong Kong cho Trung Quốc.

Giáo sư Gulati lập luận rằng trong bối cảnh ngoại giao đúng đắn, những người nắm giữ các khoản nợ cũ của Trung Quốc có thể tranh luận về việc hoán đổi nợ hoặc bù trừ lại nợ của Kho bạc Hoa Kỳ hiện tại. Jonna Bianco có trụ sở tại Tennessee đứng đầu Quỹ trái phiếu Hoa Kỳ, cho biết chúng đại diện cho khoản bồi thường trị giá 1,6 triệu đô-la. Một người ủng hộ Trump, bà Bianco nói rằng các sự kiện gần đây đã củng cố sức mạnh của bà. Giá trị pháp lý của các khiếu nại rõ ràng là gây tranh cãi nhưng các nhà đầu cơ đang quan tâm. Giá trị của trái phiếu lịch sử được giao dịch trên eBay và giữa các nhà buôn chuyên nghiệp đã tăng lên. George LaBarre, một đại lý giấy tài chính cổ điển chuyên nghiệp, cho biết giá của trái phiếu Hukuang 1911 đã tăng từ 75-100 USD lên đến khoảng 450 USD.

Các nhà đầu tư có cá cược rằng ông Trump sẽ thực sự sử dụng trái phiếu để gây áp lực lên chính phủ Trung Quốc? Có lẽ. Nhưng họ cũng có thể hy vọng tài hùng biện của ông sẽ đủ để tăng giá trị tài sản này. Nhiều chuyện còn lạ hơn đã từng xảy ra.

Thiện Nhân