Đây là nơi giáp ranh với vùng Crimea đă bị Nga thôn tính năm 2014 và đây cũng là điểm đầu tiên giao tranh nổ ra khi quân đội Nga tiến hành cuộc chiến với Ukraine, với khoảng 290.000 dân ở phía Nam Ukraine lại xuống đường biểu t́nh bất chấp xe tăng và binh lính có súng ống được điều động dọc con đường mà người biểu t́nh đi qua, khiến vào hôm 13/3, hàng trăm người dân tại thành phố Kherson, thành phố cảng tối quan trọng ở vùng Hắc Hải.
Hàng trăm người dân Ukraine biểu t́nh ở Kherson phản đối Nga ngày 13 tháng 3
Một người Ukraine gốc Việt, anh Shon Shon (Sơn), 28 tuổi, là một trong số những người đă tham gia biểu t́nh. Anh có công việc kinh doanh tại Genichesk, một thành phố cảng nhỏ thuộc tỉnh Kherson nằm trên bờ biển Azov ở miền nam Ukraine, cách thành phố Kherson 220km. Đây là nơi giáp ranh với vùng Crimea đă bị Nga thôn tính năm 2014 và đây cũng là điểm đầu tiên giao tranh nổ ra khi quân đội Nga tiến hành cuộc chiến với Ukraine, anh Sơn cho biết.
'Là người Ukraine th́ đi biểu t́nh chứ'
Nói tiếng Việt với ngữ điệu của người Việt thế hệ thứ hai sống ở nước ngoài, anh Sơn giải thích lư do tham gia biểu t́nh:
"Là người Ukraine (gốc Việt) th́ phải đi biểu t́nh chứ, v́ có ai ở đây muốn theo Nga đâu. Những người biểu t́nh hô các câu chửi Putin, đuổi lính Nga đi, gọi lính Nga là phát xít và Kherson là của Ukraine.
"Hôm nay Nga c̣n đưa diễn viên đến đây để định quay phim như là dân Kherson thích theo Nga. Nên người Ukraine biểu t́nh để họ không quay được, cuối cùng họ phải đưa hết diễn viên lên xe và đi ra chỗ khác quay."
Có thế thấy ḍng người biểu t́nh mang cờ Ukraine, vừa đi vừa hô khẩu hiệu, bất chấp những chiếc xe tăng với binh lính Nga mang súng ống dọc tuyến tuần hành, thậm chí kể cả khi có quân đội Nga hai lần bắn chỉ thiên nhưng những người biểu t́nh vẫn không dừng bước.
Người biểu t́nh tuần hành qua những chiếc xe tăng và phương tiện cơ giới của Nga hiện đang lưu tại Kherson
Đây không phải lần đầu tiên người dân Kherson xuống đường phản đối kể từ khi Nga chiếm được thành phố này hôm 2/3, sáu ngày sau khi cuộc chiến Nga-Ukraine bùng nổ. Bất chấp binh lính Nga đứng gác trên các phố, người dân Kherson vẫn đă liên tục biểu t́nh như cuộc tuần hành phản đối vào ngày 6/3 và 9/3 để bày tỏ thái độ trung thành với chính phủ Ukraine.
Xe của quân đội Nga xuất hiện trên đường phố ở Kherson
'Kherson là Ukraine'
Theo anh Sơn th́ nếu có tổ chức trưng cầu dân ư xem người dân muốn Kherson thuộc về Ukraine hay muốn thành lập vùng ly khai th́ 100% người dân sẽ muốn Kherson thuộc về Ukraine.
"Người Ukraine không muốn sống như đất nước Nga mà người ta thích độc lập tự do. Chả ai thích sống như nước Nga cả, như đi ra biểu t́nh là bị bắt, không ai thích như thế hết."
Kể từ khi Kherson bị Nga chiếm, các cửa hàng đóng cửa, đồ ăn không c̣n nhiều nhưng người dân Kherson tiếp tục phản đối sự chiếm đóng của quân đội Nga ở vùng này và "tẩy chay" cả đồ ăn của Nga kể cả khi gần đây đă hai lần quân đội Nga "đưa hai xe tải đồ ăn đến nhưng có không ai thèm lấy của Nga. Chỉ có những diễn viên của họ lấy, xong họ quay lên TV kênh thời sự của Nga. Chính ông Lavrov (Ngoại trưởng Nga) cũng nói dân Kherson không nhận đồ ăn của Nga," anh Sơn kể.
Hiện thời so với các thành phố khác của Ukraine như Mariupol hay Kharkiv th́ Kherson có lẽ yên ổn hơn nhưng người dân tại đây không thể đi sang các thành phố khác được. Được biết các trường sẽ bắt đầu mở lại từ ngày 14/3 nhưng học qua online. Giờ cũng ít ai đi ra ngoài v́ phần lớn các nơi đều đóng cửa, siêu thị lớn nhất ở Kherson cũng bị cháy khi xảy ra giao chiến trong thành phố và sau 8 giờ tối là người dân không được ra đường, anh Sơn cho biết thêm.
Vợ người Nga nhưng có quan điểm theo Ukraine
Khi hỏi chuyện vợ con, anh Sơn cười nói vợ anh là người Nga thế nhưng hai vợ chồng không v́ cuộc chiến này mà bất hoà:
"Vợ cháu có quan điểm theo Ukraine hơn - cô ấy đă chạy khỏi đất nước Nga để sống ở Việt Nam và chúng cháu quen nhau ở Việt Nam. Dù là người Nga nhưng vợ cháu đứng về phía người Ukraine v́ sống ở Ukraine nên biết rơ sự thật, c̣n ở Nga xem thời sự Nga th́ nó lại khác."
Hàng trăm người dân Ukraine biểu t́nh ở Kherson phản đối Nga ngày 13 tháng 3
Hiện tại anh Sơn cho biết bố mẹ vợ vẫn đang sống tại vùng Siberia của Nga và vẫn thường xuyên tṛ chuyện hàng ngày với vợ anh ở Ukraine. Khi được hỏi bố mẹ người Việt và bố mẹ người Nga nghĩ ǵ về cuộc chiến, anh Sơn cho biết mẹ anh nói bà "buồn và thương người dân Ukraine" nhưng anh xin phép không chia sẻ suy nghĩ của bố mẹ vợ, những người Nga c̣n đang sống tại Nga, về cuộc chiến này.
MXH nói ǵ về cuộc biểu t́nh?
Video về cuộc biểu t́nh của người dân Kherson đă được đăng tải trên trang Facebook của BBC News Tiếng Việt và thu hút hơn 110.000 lượt xem chỉ sau chưa đầy 12 giờ đăng.
Tương tự nhận xét của anh Sơn rằng "Nga c̣n đưa diễn viên đến đây để định quay phim như là dân Kherson thích theo Nga", người dùng Phan Duc Thai nêu ư kiến trên Facebook:
"Nó sẽ cắt xén video, đem về Nga tuyên truyền rằng dân Kherson đang chào đón 'quân giải phóng Nga'."
Tài khoản Gina Tran b́nh luận: "Nếu Ukraine rơi vào tay Putin th́ số phận người Ukraine cũng như người Nga bây giờ- hễ ai biểu t́nh phản đối là bị bắt bỏ tù hết."
"Coi bộ Putin muốn xé tan Ukraine thành trăm mảnh. Mỗi thành phố chiếm được sẽ thành một quốc gia cộng hoà độc lập, rồi sau đó sẽ xin gia nhập liên bang Nga," danh khoản Nam Tran nhận xét.
Một người dùng Facebook khác, Bùi Ngọc Xuân đặt câu hỏi: "Tấn công chia tách đất nước người ta thành vô số mảnh, rồi mở mồm tuyên bố với thế giới là bảo vệ người ukraine khỏi phát xít. Nếu Nga tốt vậy sao người dân toàn chạy về phía tây?"