Ông Du Yingke rầu rĩ đưa những ngón tay lướt qua những bông lúa ḿ trên cánh đồng của ḿnh ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Những bông lúa ḿ khẳng khiu, héo úa và lấm tấm mốc đen.
Trận mưa tệ nhất trong 1 thập kỷ
"Số lúa ḿ này giờ không thể ăn được", ông Du Yingke nói, nh́n vào vô định. "Chúng vô giá trị ngay cả khi là thức ăn chăn nuôi. Chúng tôi đă chờ đợi trong một năm, và cuối cùng không thu được ǵ", ông nói.
Cho đến vài tuần trước, người đàn ông 61 tuổi này vẫn nghĩ đến một vụ mùa bội thu. Nhưng giống như nhiều nông dân trong khu vực này, ông hiện đang phải đối mặt với những tổn thất nặng nề sau khi bị ảnh hưởng bởi điều mà truyền thông địa phương mô tả là "trận mưa tồi tệ nhất trong hơn một thập kỷ".
Vào cuối tháng 5, một trận mưa lớn bất ngờ ập đến Hà Nam khi vụ thu hoạch lúa ḿ đến gần. Mặc dù không nghiêm trọng như trận lũ lụt năm 2021 đă cướp đi sinh mạng của 33 người và gây ra sự tàn phá trên diện rộng, nhưng trận mưa này đă ảnh hưởng nghiêm trọng đến mùa màng.
Được biết đến là "vựa lúa ḿ của Trung Quốc", Hà Nam có 5,6 triệu ha cánh đồng lúa ḿ, sản xuất 1/4 tổng sản lượng của cả nước. Nhưng loại lương thực này rất dễ bị ảnh hưởng bởi mưa trước khi thu hoạch, khiến hạt nảy mầm sớm, làm giảm chất lượng hoặc thậm chí không sử dụng được.
Trong những tuần tiếp theo, Hà Nam nỗ lực để cứu văn mùa màng đang bị suy thoái nhanh chóng. Nông dân thu hoạch suốt đêm, máy bay không người lái được huy động để chiếu sáng suốt đêm. Khoản hỗ trợ khẩn cấp trị giá 200 triệu nhân dân tệ (30 triệu USD) đă được phân bổ.
Vẫn chưa công bố ước tính thiệt hại đối với vụ thu hoạch lúa ḿ, nhưng Mysteel - nhà cung cấp dữ liệu hàng hóa - cho biết hơn 30% ngũ cốc ở khu vực đă nảy mầm sớm.
Một số nông dân lâm vào t́nh cảnh mất trắng. Du cho biết hầu hết lúa ḿ trong trang trại rộng 500 mẫu của ông đă bị hủy hoại hoàn toàn và thiệt hại có thể vượt quá 800.000 nhân dân tệ.
Hơn nữa, cuộc khủng hoảng đă cho thấy nền nông nghiệp Trung Quốc dễ bị tổn thương như thế nào trước tác động của biến đổi khí hậu.
"Cơn mưa đắng"
Các sự kiện thời tiết bất thường đang trở thành một điều b́nh thường mới ở khu vực này. Đây là lần thứ 2 trong 2 năm mưa mùa hè làm gián đoạn vụ thu hoạch lúa ḿ của Hà Nam.
Ông Du cũng mất hàng trăm ngh́n nhân dân tệ trong trận lũ lụt năm 2021. Các chuyên gia cho rằng cần phải làm nhiều hơn nữa để chuẩn bị cho các trang trại lúa ḿ của Trung Quốc đối mặt với một tương lai bất ổn hơn.
Zhang Xingju, chuyên gia nhân giống lúa ḿ tại công ty hạt giống Shandong Shofine Seed Technology, cho rằng cần chú ư nhiều hơn đến biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt bởi điều này sẽ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và cả an ninh lương thực.
Đối với Du, những cơn mưa đến vào thời điểm đặc biệt khắc nghiệt. Vài năm trước, anh ấy đă đầu tư vào một giống lúa ḿ mới được người dân địa phương gọi là "space 8".
Ở Zhulou, nằm ở phía nam Hà Nam, lúa ḿ thường được bán với giá 4 nhân dân tệ/kg. Nhưng Du tự tin rằng lô lúa ḿ mới nhất của ḿnh sẽ bán được với giá 20-30 nhân dân tệ/kg. Sau đó, những hy vọng đó đột nhiên tan biến.
Theo Guo Tiancai, giáo sư tại Đại học Nông nghiệp Hà Nam, theo truyền thống, Hà Nam có thời tiết khô hạn vào tháng 5 nhưng cuối tháng 5 năm nay, một trận mưa như trút nước đổ xuống các trang trại trong vùng.
Zhang cho rằng đây là thảm họa mưa lớn nhất trong một thập kỷ và ảnh hưởng đến một khu vực rộng lớn, đặc biệt là ở miền trung và miền nam Hà Nam.
Trong nhiều thế kỷ, những người nông dân Trung Quốc đă lên kế hoạch gieo và gặt theo lịch truyền thống, với 24 tiết khí. Tuy nhiên, hệ thống đó ngày càng trở nên không đáng tin cậy khi khí hậu nóng lên.
Vài thập kỷ trước, nông dân ở làng Zhulou sẽ trồng lúa ḿ vụ đông vào đầu tháng 10. Bây giờ, họ thường tŕ hoăn việc trồng trọt đến giữa tháng 10. Trong khi đó, thời tiết khắc nghiệt như những trận mưa như trút nước vừa qua trở thành mối đe dọa thường trực.
Nông nghiệp Trung Quốc sẽ phải thích nghi với khí hậu bất ổn hơn. Các chính sách khẩn cấp của chính phủ đă giúp giảm thiểu thiệt hại ở Hà Nam trong tháng này, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng ngành nông nghiệp cần phải mạnh mẽ hơn để chống lại các thảm họa trong tương lai.
VietBF@ Sưu tập