Cuộc trốn chạy của viên Đại tá KGB làm việc cho MI6

[Romano]

Oleg Gordievsky phản bội hàng chục đồng nghiệp của mình ở Ủy ban An ninh quốc gia (KGB) và nhân viên GRU (Tổng cục Tình báo Quân đội Liên Xô), chuyển cho Cơ quan Tình báo Anh (MI6) lượng lớn thông tin tuyệt mật. Việc ông này trốn thoát là một thất bại của KGB.Oleg Gordievsky sinh năm 1938 tại Mátxcơva, tốt nghiệp MGIMO (Học viện quan hệ quốc tế Mátxcơva). Bố của Gordievsky từng là nhân viên an ninh Cheka, còn anh trai là nhân viên của KGB đã mất vào năm 1972. Năm 1962, Gordievsky vào học tại trường tình báo, sau đó về công tác tại Cục C của KGB và được phong quân hàm Trung úy. Năm 1966, ông được cử tới Đan Mạch dưới vỏ bọc nhân viên Đại sứ quán Liên Xô. Gordievsky sau này thừa nhận từng phản đối việc Liên Xô đưa quân vào Tiệp Khắc năm 1968.

Tháng 1-1970, Gordievsky trở về nước và làm việc tại Tổng cục 1 KGB. Năm 1972, ông ta được quay lại Đan Mạch và giữ chức Chỉ huy phó mạng lưới tình báo dưới vỏ bọc ngoại giao. Hai năm sau, Gordievsky bắt đầu làm việc cho MI6. Trong thời gian này, ông ta yêu Leyla Aliyeva và xin ly hôn vợ là sĩ quan KGB. Gordievsky và Aliyeva có với nhau 2 con gái.

Năm 1982, được cử đến London (Anh) dưới vỏ bọc Tham tán Đại sứ quán Liên Xô, Gordievsky đã thường xuyên cung cấp cho MI6 các thông tin liên quan đến quân đội Liên Xô, địa chỉ nhà an toàn của tình báo Liên Xô, danh sách nhân viên các trường đại học và cơ quan nhà nước của các thành viên NATO mà KGB muốn tuyển mộ làm gián điệp, thông tin về các cuộc diễn tập của các nước thành viên Hiệp ước Warsaw. Ông ta còn tiết lộ danh tính các tình báo viên Liên Xô và những người làm việc cho KGB…

Với sự giúp đỡ của MI6, Gordievsky đã soạn thảo báo cáo về chiều hướng cuộc hội đàm giữa nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev với Thủ tướng Anh Margaret Thatcher trong chuyến thăm Anh vào tháng 12-1984. Do có các dự báo chính xác, Gordievsky được cấp trên đánh giá cao và vào tháng 1-1985, được bổ nhiệm làm quyền Trưởng mạng lưới tình báo Liên Xô tại Anh.

Cũng vào đầu năm 1985, Gordievsky được thăng cấp bậc hàm Đại tá. Tuy nhiên, tên ông ta xuất hiện trong danh sách các điệp viên hai mang được nhân viên CIA Aldrich Ames bán cho Liên Xô. Tháng 5-1985, ông ta được gọi về nước và linh tính có điều gì đó không ổn. Khi về đến nhà, Gordievsky nhận ra rằng nghi ngờ của mình là có cơ sở.

Gordievsky sau này kể lại rằng, sau khi mở được 2 ổ khóa cửa nhà, như thường lệ, ông ta đẩy cửa nhưng không mở được vì ổ khóa thứ 3 bị khóa dù chìa bị mất từ lâu. Gordievsky tin rằng KGB đã đến nhà mình. Do cảm thấy bị theo dõi, ông ta quyết định bỏ trốn. Gordievsky sau đó thường xuất hiện trên con phố đã định ở Mátxcơva và mang theo chiếc túi nhựa màu. Đây là tín hiệu được thỏa thuận trước với MI6 rằng ông ta sẵn sàng rời khỏi đất nước. Nhận được tín hiệu, MI6 liền triển khai chiến dịch đưa Gordievsky ra nước ngoài.

Hàng ngày, Gordievsky vẫn chạy bộ và bị giám sát. Khi thấy ông ta luôn trở về nhà, việc giám sát dừng lại. Vào lúc 16h ngày 18-7-1985, Gordievsky chạy bộ dọc theo đại lộ Leninsky, nhưng đã không trở về nhà. Ông ta đi tàu hỏa đến Leningrad (nay là Saint Petersburg) rồi đi tàu điện tới thị trấn Zelenogorsk, sau đó đi xe buýt đến ngoại ô thành phố Vyborg và xin xuống xe gần tảng đá lớn ven đường. Một lát sau, các nhân viên Đại sứ quán Anh lái 2 chiếc ô tô đến.

Gordievsky nằm trong cốp xe ô tô của điệp viên Anh có vợ và con nhỏ đi cùng. Ông ta được tiêm thuốc an thần, phủ chăn bằng lá nhôm để đề phòng lực lượng biên phòng sử dụng máy dò hồng ngoại kiểm tra. Gordievsky đã đi máy bay tới Anh ngay sau khi tới bán đảo Scandinavi và được hưởng quy chế tị nạn chính trị vào tháng 9-1985.

Ngày 14-11-1985, Gordievsky đã bị Hội đồng quân sự của Tòa án Tối cao Liên Xô kết án tử hình vắng mặt. Ông ta 84 tuổi hiện sống một mình trong ngôi nhà nhỏ ở ngoại ô London với khoản lương hưu khiêm tốn…