Gia đình cần khuyến khích một số vị cao niên nên quyết định ngừng việc lái xe

[trungthuc]

QUẬN CAM, California

Lái xe ở khu vực trung tâm Little Saigon, Nam California từ lâu đã được xem là khá nguy hiểm, dễ bị đụng xe. Lý do là ở khu vực này có khá nhiều vị cao niên lái xe đi chợ, đi làm những công việc sinh hoạt hàng ngày như mua sắm, uống càfé. Nhưng không phải bất cứa ai trong số họ cũng còn đủ khả năng để lái xe an toàn.

Vấn đề này không chỉ là dành riêng cộng đồng gốc Việt. Theo trang mạng tin tức www.foxnews.com, nhiều người cao niên ở xã hội Mỹ cũng tự nhận ra rằng, việc họ đang tiếp tục lái xe có thể sẽ gây ra nguy hiểm cho bản thân và cho những người khác. Họ quyết định nhờ con cái của mình cho lời khuyên bảo, và quyết định giùm cho họ liệu rằng có nên để cho họ tiếp tục lái xe hay không.

Một số vị cao niên tuy có thể lái xe, nhưng không còn cảm thấy an toàn nữa. (Hình minh họa: Jack Taylor/Getty Images)

Theo Fox News, một vị giáo sư về khoa thần kinh học tại Đại học ở Michigan, dự định sẽ ký một sự thỏa thuận với con cái khi ông bước sang tuổi 65, để nhờ các con mình đánh giá xem liệu ông có nên tiếp tục lái xe được nữa hay không. Bản thân ông cho rằng, ông có thể sẽ không đủ khả năng để tự đưa ra quyết định tốt nhất về vấn đề này.
Các chuyên gia nghiên cứu từ Đại học ở Michigan cũng chỉ ra rằng, có đến 61% những người cao niên Mỹ đang từ từ bị suy giảm nhận thức vẫn lái xe, mặc dù có đến 36% người chăm sóc cho họ lo ngại về khả năng lái xe của họ. Chắc chắn những người này lái xe có thể gây ra nguy hiểm cho chính họ và những người khác.

Theo số liệu thống kê từ Hiệp Hội Xe Hơi Hoa Kỳ, tính cho đến năm 2021, có gần 50 triệu người từ 65 tuổi trở lên đang có bằng lái xe, tăng lên 38% so với năm 2012. Gần 19 triệu người lái xe có tuổi từ 75 trở lên.

Từ năm 2012 đến năm 2021, số ca tử vong do tai nạn xe cộ liên quan đến người lái xe từ 65 tuổi trở lên đã tăng lên 34%. Số người cao tuổi bị thương tích trong các vụ tai nạn xe cộ đã vượt quá 266,000 người vào năm 2021. Một số rủi ro lớn nhất là ở những người lái xe lớn tuổi mắc các bệnh lý có ảnh hưởng ít nhiều đến khả năng lái xe, bao gồm chứng mất trí nhớ, bệnh Parkinson, bệnh tăng nhãn áp, viêm khớp,…

Theo các chuyên gia, người lớn tuổi lái xe vào ban đêm là khá nguy hiểm, do thị lực, khả năng đối phó với các tình huống bất ngờ lúc trời tối bị giảm sút. Còn phải kể đến vấn đề bị lạc đường khi đang lái xe, là một hiện tượng thường xảy ra khác đối với những người lái xe cao niên.

Giám Đốc Điều Hành của Coastline Academy, một trường dạy lái xe quốc gia có trụ sở tại California, đã chỉ ra một số mối nguy hiểm lớn nhất có liên quan đến những người lái xe lớn tuổi. Những vấn đề đó bao gồm bị giảm thị lực, thính lực, khó tiếp nhận và phản ứng hoàn toàn môi trường ở chung quanh, nguy cơ bị thương cao hơn trong trường hợp xảy ra tai nạn, sử dụng các loại mẫu xe cũ, thiếu kinh nghiệm ngồi phía sau tay lái,…

Như vậy là đến tuổi nào là mới nên ngừng việc lái xe? Các chuyên gia cho rằng, không có một độ tuổi tổng quát nào để khuyến khích mọi người nên ngừng lái xe. Có một số vị đã bước qua tuổi 75, nhưng năng lực lái xe vẫn còn tốt bình thường. Mặc dù những vấn đề về tuổi tác như bị giảm thị lực, giảm thính lực và giảm khả năng phản xạ… có thể khiến cho việc lái xe trở nên nguy hiểm hơn, nhưng không phải ai ai cũng gặp phải những hạn chế này ở cùng một độ tuổi. Đó là lý do các vị cao niên nên cậy nhờ đến con cái đánh giá thêm về năng lực lái xe, và giúp cho họ đưa ra quyết định chính xác, đúng đắn.

Các chuyên gia đề nghị người thân trong gia đình nên ngồi cạnh người cao niên khi họ lái xe, để có thể quan sát và đưa ra quyết định một cách thực tế, khách quan hơn. Hơn nữa, các con có thể cùng với cha mẹ đến những trung tâm dạy lái xe để tham gia các lớp hướng dẫn, các buổi lái thử. Ý kiến của người thứ ba có chuyên môn về lái xe sẽ giúp đưa quyết định chính xác hơn.

Sau khi một vị cao niên đã đồng ý rằng mình không còn khả năng lái xe an toàn nữa, họ có thể ký một bản thỏa thuận bằng văn bảng với con cái, nhờ các thành viên trong gia đình giúp đở để tiếp tục lái xe một cách an toàn hơn, hoặc giúp tìm phương tiện di chuyển thay thế khác như đi xe bus, đi nhờ xe,....

Thỏa thuận có thể nêu rõ rằng nếu cha mẹ quên rằng mình không thể lái xe nhưng cố gắng tiếp tục lái xe, các con có thể áp dụng các biện pháp để ngăn chặn. Thí dụ như dấu chìa khóa xe, hoặc vô hiệu hóa chiếc xe để bảo đảm bảo sự an toàn cho cha mẹ và cho người khác. Đây là một ý tưởng hay, mặc dù có thể xảy ra trường hợp những người bị chứng giảm trí nhớ sẽ không nhớ là mình đã ký một bản thỏa thuận như vậy!

Các chuyên gia có lời khuyên rằng, đối với những vị dù có nhiều hạn chế nhưng vẫn còn có khả năng lái, nên cho họ ghi danh tham gia các lớp học lái xe hàng năm, để được thường xuyên nhắc nhở về những kỹ năng lái căn bản.

Còn đối với những người hoàn toàn không còn khả năng lái xe nữa, phải tìm phương tiện di chuyển thay thế khác, đây sẽ là một vấn đề lớn riêng của nước Mỹ. Trong khi nhiều quốc gia tiến bộ khác có sẵn nhiều phương tiện giao thông công cộng tiện lợi, hữu ích cho người cao niên, thì Hoa Kỳ hoàn toàn bị tụt hậu trong vấn đề này. Người Mỹ vẫn còn phụ thuộc quá nhiều vào xe hơi. Phải chăng đã đến lúc chính phủ Hoa Kỳ cần phải đẩy mạnh hơn nữa việc mở rộng các phương tiện giao thông công cộng để phục vụ rộng rãi cho người dân, nhất là các vị lớn tuổi?