Xương tạo nên h́nh dạng cho cơ thể mỗi người, bảo vệ các cơ quan và lưu trữ các khoáng chất như canxi. Cơ gắn kết với xương thông qua các gân, giúp tạo ra chuyển động khi cơ co bóp hoặc giăn nở.
Cơ không chỉ giúp chúng ta di chuyển mà c̣n đóng góp vào việc duy tŕ tư thế, ổn định khớp, và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Nhờ sự phối hợp giữa cơ, xương và khớp, cơ thể mới có thể hoạt động linh hoạt và mạnh mẽ.
Vậy khi hệ cơ xương khớp gặp vấn đề, điều đó sẽ tác động thế nào đến chất lượng cuộc sống?
Những cơn đau, sự hạn chế trong vận động và sự mất cân bằng của cơ thể là tín hiệu từ cơ xương khớp có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động hàng ngày. Để chẩn đoán chính xác các bệnh lư về cơ xương khớp, người bệnh thường được thăm khám lâm sàng, kiểm tra mức độ đau và thực hiện các phương pháp h́nh ảnh như chụp X-quang, MRI, siêu âm khớp hoặc nội soi khớp để xác định rơ t́nh trạng. Một số bệnh lư về cơ xương khớp phổ biến hiện nay gồm:
Thứ nhất, thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là t́nh trạng sụn khớp và xương dưới sụn bị tổn thương, xuất hiện các phản ứng viêm cùng với giảm chất lượng dịch khớp. Đây là bệnh lư măn tính và không thể chữa khỏi hoàn toàn, thường diễn ra ở những người từ khoảng sau 40 tuổi do quá tŕnh lăo hóa tự nhiên.
Thứ hai, viêm khớp
Viêm khớp là t́nh trạng viêm, sưng, nóng đỏ, đau rát ở một hoặc nhiều khớp trên cơ thể. Viêm khớp thường diễn ra do quá tŕnh lăo hóa, sụn khớp và xương dưới sụn bị mài ṃn, nhiễm trùng, chấn thương, di truyền,…
Viêm khớp có thể diễn ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở những người lớn tuổi. T́nh trạng viêm khớp thường rất khó điều trị dứt điểm và có nguy cơ tái phát cao, nên người bệnh cần kiên tŕ trong thời gian dài để hạn chế các triệu chứng của bệnh lư này.
Thứ ba, thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm là t́nh trạng nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra khỏi vị trí b́nh thường, xuyên qua dây chằng và chèn ép vào các rễ thần kinh. Bệnh lư này thường diễn ra do di truyền, quá tŕnh thoái hóa, chấn thương, tư thế sai,…
Thoát vị đĩa đệm diễn ra phổ biến ở đốt sống cổ và thắt lưng. Những triệu chứng thường gặp là xuất hiện các cơn đau nhức âm ỉ kéo dài trong 1 – 2 tuần và tăng dần tần suất và mức độ đau theo thời gian; tê ở vùng cổ lan đến vai, cánh tay hoặc tê ở thắt lưng và có thể lan đến mông, chân.
Thứ tư, loăng xương
Loăng xương là một bệnh lư của xương do sự suy giảm khối lượng chất khoáng trong xương và tổn thương vi cấu trúc của tổ chức xương, làm cho xương trở nên yếu và dễ găy. Loăng xương đang là một vấn đề đáng báo động tại Việt Nam khi tỉ lệ mắc bệnh này ngày một gia tăng nhanh chóng.
Đặc điểm của bệnh thường không có bất kỳ triệu chứng hoặc đau đớn nào, thường không được phát hiện cho đến khi xảy ra găy xương. Thường là găy xương hông, xương cổ tay và xương sống.
Loăng xương thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rơ rệt, nhưng có các dấu hiệu gồm: đau lưng đột ngột, giảm chiều cao, tư thế c̣ng lưng, dễ găy xương ngay cả khi va chạm nhẹ.
Ngoài ra, c̣n có một số vấn đề về xương khớp khác như đau thần kinh tọa, bệnh gout, viêm điểm bám gân…
Cảm giác đau nhức chính là lời cảnh báo của cơ thể rằng hệ vận động của bạn đang cần được chăm sóc. Hăy lắng nghe cơ thể!
Lắng nghe cơ thể nhận biết vấn đề cơ xương khớp để sớm có giải pháp can thiệp
Tùy vào mỗi loại bệnh cơ xương khớp và mức độ nghiêm trọng mà có thể sử dụng các phương thức điều trị khác nhau như vật lư trị liệu hoặc sử dụng thuốc giảm đau nhanh… Tuy nhiên khi t́nh trạng bệnh diễn biến xấu hoặc phức tạp th́ việc điều trị cũng trở nên khó khăn hơn.
Trong thời đại hiện nay, nhu cầu chăm sóc bảo vệ sức khỏe ngày càng được đề cao. Và việc nhận biết sớm những dấu hiệu liên quan đến cơ xương khớp giúp cải thiện t́nh trạng bệnh và điều trị kịp thời cũng là điều được nhiều người quan tâm.
Đối với bệnh loăng xương, việc tham gia chương tŕnh tầm soát loăng xương là biện pháp hữu hiệu giúp người lớn tuổi phát hiện sớm nguy cơ loăng xương nhằm chủ động pḥng ngừa hoặc có kế hoạch điều trị sớm.
Dựa trên kết quả tầm soát từ nhăn hàng Anlene của Tập đoàn Fonterra với gần 100.000 người dân Việt Nam, kết quả cho thấy có tới 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loăng xương và 27% đă loăng xương.
Đặc biệt, tỷ lệ loăng xương ở phụ nữ từ 50 tuổi chiếm đến 33%. Điều này nhấn mạnh thêm sự cần thiết của việc pḥng ngừa và chăm sóc sức khỏe xương từ sớm. Việc tầm soát định kỳ có thể giúp bạn hiểu rơ t́nh trạng xương khớp của ḿnh, đồng thời có những biện pháp can thiệp kịp thời.
Chủ tịch Hội Loăng xương TP.HCM, PGS.TS.BS Lê Anh Thư cho rằng dự pḥng loăng xương từ sớm - ch́a khóa cải thiện chức năng vận động. Để cải thiện bệnh lư xương khớp sau tuổi 40 + cần có giải pháp dự pḥng. Trong đó bổ sung dinh dưỡng để hệ cơ xương khớp khỏe mạnh là một trong những giải pháp quan trọng, hữu hiệu.
C̣n theo PGS.TS.BS Vũ Thị Thanh Thủy, Chủ tịch Hội Loăng xương Hà Nội th́ bệnh loăng xương đang là một vấn đề đáng báo động tại Việt Nam với 1 trên 3 phụ nữ từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ loăng xương. Nghiên cứu cho thấy lượng canxi dung nạp trung b́nh từ bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam chỉ đạt 534,5 mg/ngày, thấp hơn mức khuyến nghị là từ 800-1.000 mg/ngày.
Do vậy, có thể pḥng ngừa từ sau 30 tuổi bằng cách bổ sung dưỡng chất cho cơ xương khớp với các loại thực phẩm giàu canxi hoặc sữa giàu canxi. Và điều quan trọng nhất mỗi người chính là việc lắng nghe cơ thể để chăm sóc sức khỏe xương khớp. Hăy lắng nghe cơ thể, đặc biệt khi có những biểu hiện loăng xương, để kịp thời pḥng ngừa và điều trị.