Donald Trump đă được vun đắp như một tài sản của Nga trong hơn 40 năm và tỏ ra rất sẵn ḷng lặp lại tuyên truyền chống phương Tây đến mức Moscow đă tổ chức lễ ăn mừng, một cựu điệp viên KGB đă nói với tờ Guardian.
Yuri Shvets, được Liên Xô điều đến Washington vào những năm 1980, so sánh cựu tổng thống Hoa Kỳ với “năm Cambridge”, đường dây gián điệp Anh đă chuyển bí mật cho Moscow trong Thế chiến thứ hai và đầu Chiến tranh lạnh.
Hiện đă 67 tuổi, Shvets là nguồn tin chính cho American Kompromat, một cuốn sách mới của nhà báo Craig Unger, người có các tác phẩm trước đây bao gồm House of Trump, House of Putin. Cuốn sách cũng khám phá mối quan hệ của cựu tổng thống với nhà tài chính thất sủng Jeffrey Epstein.
“Đây là một ví dụ về việc mọi người được tuyển dụng khi họ chỉ là sinh viên và sau đó họ thăng tiến lên các vị trí quan trọng; điều ǵ đó tương tự đă xảy ra với Trump,” Shvets nói qua điện thoại vào thứ Hai từ nhà riêng của ông ở Virginia.
Shvets, một thiếu tá KGB, đă có công việc làm phóng viên tại Washington cho hăng thông tấn Nga Tass trong những năm 1980. Ông chuyển đến Hoa Kỳ vĩnh viễn vào năm 1993 và nhập quốc tịch Hoa Kỳ. Ông làm việc với tư cách là một điều tra viên an ninh doanh nghiệp và là đối tác của Alexander Litvinenko, người đă bị ám sát tại London vào năm 2006.
Unger mô tả cách Trump lần đầu tiên xuất hiện trên radar của người Nga vào năm 1977 khi ông kết hôn với người vợ đầu tiên của ḿnh, Ivana Zelnickova, một người mẫu Séc. Trump đă trở thành mục tiêu của một hoạt động gián điệp do cơ quan t́nh báo Tiệp Khắc giám sát hợp tác với KGB.
Ba năm sau, Trump mở dự án bất động sản lớn đầu tiên của ḿnh, khách sạn Grand Hyatt New York gần ga Grand Central. Trump đă mua 200 chiếc tivi cho khách sạn từ Semyon Kislin, một người Liên Xô di cư đồng sở hữu công ty điện tử Joy-Lud trên Đại lộ số 5.
Theo Shvets, Joy-Lud bị KGB kiểm soát và Kislin làm việc như một "gián điệp" được gọi là người xác định Trump, một doanh nhân trẻ đang trên đà phát triển, là một tài sản tiềm năng. Kislin phủ nhận rằng ông có mối quan hệ với KGB.
Sau đó, vào năm 1987, Trump và Ivana đă đến thăm Moscow và St Petersburg lần đầu tiên. Shvets cho biết ông đă được cung cấp các luận điểm của KGB và được các điệp viên KGB tâng bốc, những người đă đưa ra ư tưởng rằng ông nên tham gia chính trường.
Cựu thiếu tá nhớ lại: "Đối với KGB, đó là một cuộc tấn công quyến rũ. Họ đă thu thập rất nhiều thông tin về tính cách của ông ấy nên họ biết ông ấy là ai. Cảm giác là ông ấy cực kỳ dễ bị tổn thương về mặt trí tuệ và tâm lư, và ông ấy dễ bị nịnh hót.
"Đây là những ǵ họ khai thác. Họ chơi tṛ chơi như thể họ vô cùng ấn tượng với tính cách của ông ấy và tin rằng đây là người sẽ trở thành tổng thống Hoa Kỳ một ngày nào đó: chính những người như ông ấy có thể thay đổi thế giới. Họ đă cho ông ta những câu nói sáo rỗng về cái gọi là biện pháp chủ động và điều đó đă xảy ra. V́ vậy, đó là một thành tựu lớn đối với các biện pháp chủ động của KGB vào thời điểm đó.”
Ngay sau khi trở về Hoa Kỳ, Trump bắt đầu t́m hiểu về việc chạy đua giành đề cử của Đảng Cộng ḥa cho chức tổng thống và thậm chí c̣n tổ chức một cuộc vận động tranh cử tại Portsmouth, New Hampshire. Vào ngày 1 tháng 9, ông đă đăng một quảng cáo toàn trang trên tờ New York Times, Washington Post và Boston Globe với tiêu đề: “Không có ǵ sai với Chính sách quốc pḥng đối ngoại của Hoa Kỳ mà một chút can đảm không thể chữa khỏi.”
Quảng cáo đưa ra một số ư kiến rất khác thường ở nước Mỹ thời chiến tranh lạnh của Ronald Reagan, cáo buộc đồng minh Nhật Bản lợi dụng Hoa Kỳ và bày tỏ sự hoài nghi về sự tham gia của Hoa Kỳ vào NATO. Nó có h́nh thức là một bức thư ngỏ gửi đến người dân Hoa Kỳ “về lư do tại sao Hoa Kỳ nên ngừng trả tiền để bảo vệ các quốc gia có khả năng tự bảo vệ ḿnh”.
Sự can thiệp kỳ lạ này đă gây ra sự kinh ngạc và hân hoan ở Nga. Vài ngày sau, Shvets, lúc này đă trở về nhà, đang ở trụ sở của tổng cục đầu tiên của KGB tại Yasenevo khi ông nhận được một bức điện ca ngợi quảng cáo là một "biện pháp chủ động" thành công do một tài sản mới của KGB thực hiện.
"Điều này chưa từng có tiền lệ. Tôi khá quen thuộc với các biện pháp chủ động của KGB bắt đầu từ đầu những năm 70 và 80, và sau đó là các biện pháp chủ động của Nga, và tôi chưa từng nghe bất cứ điều ǵ như thế hoặc tương tự - cho đến khi Trump trở thành tổng thống của đất nước này - bởi v́ nó chỉ là ngớ ngẩn. Thật khó tin rằng ai đó sẽ xuất bản nó dưới tên của ông ấy và rằng nó sẽ gây ấn tượng với những người thực sự nghiêm túc ở phương Tây nhưng nó đă làm được và cuối cùng, anh chàng này đă trở thành tổng thống."
Chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016 của Trump một lần nữa được Moscow hoan nghênh. Cố vấn đặc biệt Robert Mueller đă không thiết lập được âm mưu giữa các thành viên trong chiến dịch tranh cử của Trump và người Nga. Nhưng Dự án Moscow, một sáng kiến của Quỹ Hành động Trung tâm Tiến bộ Hoa Kỳ, phát hiện ra rằng nhóm chuyển giao và chiến dịch tranh cử của Trump có ít nhất 272 mối liên hệ đă biết và ít nhất 38 cuộc họp đă biết với các đặc vụ có liên quan đến Nga.
Shvets, người đă tự tiến hành cuộc điều tra của ḿnh, cho biết: “Đối với tôi, báo cáo của Mueller là một sự thất vọng lớn v́ mọi người mong đợi rằng đó sẽ là một cuộc điều tra toàn diện về mọi mối quan hệ giữa Trump và Moscow, trong khi thực tế những ǵ chúng tôi nhận được chỉ là một cuộc điều tra về các vấn đề liên quan đến tội phạm. Không có khía cạnh phản gián nào trong mối quan hệ giữa Trump và Moscow”.
Ông nói thêm: “Về cơ bản, đây là điều mà chúng tôi quyết định sửa chữa. V́ vậy, tôi đă tiến hành cuộc điều tra của ḿnh và sau đó hợp tác với Craig. V́ vậy, chúng tôi tin rằng cuốn sách của ông ấy sẽ tiếp tục từ nơi Mueller dừng lại”.
Unger, tác giả của bảy cuốn sách và là cựu biên tập viên cộng tác cho tạp chí Vanity Fair, đă nói về Trump: “Ông ấy là một tài sản. Chúng tôi không có kế hoạch vĩ đại, khéo léo nào để phát triển anh chàng này và 40 năm sau, anh ấy sẽ trở thành tổng thống. Vào thời điểm bắt đầu, vào khoảng năm 1980, người Nga đă cố gắng tuyển dụng một cách điên cuồng và truy đuổi hàng chục người”.
“Trump là mục tiêu hoàn hảo theo nhiều cách: sự phù phiếm, tự luyến của ông ấy khiến ông ấy trở thành mục tiêu tuyển dụng tự nhiên. Ông đă được bồi dưỡng trong suốt 40 năm, cho đến tận khi được bầu lên.”