Lào Cai: Vì sao dự án 10 năm chưa hoàn thiện ?

GiadinhNet - Thời gian gần đây, người dân tại thị trấn Sa Pa, Lào Cai liên tục có phản ánh bức xúc đến Báo GĐ&XH về việc không hiểu vì sao dự án xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa- Bến xe khách thị trấn Sa Pa (sau đây gọi là dự án Chợ văn hóa- Bến xe khách) sau nhiều năm khởi động vẫn ì ạch, không được hoàn thành, gây cản trở cho sự phát triển hạ tầng phố thị Sa Pa. Tìm hiểu của phóng viên cho thấy nguyên nhân chính là do một số người dân không chịu giải phóng mặt bằng, bàn giao cho dự án.

Từ khúc mắc vì mục đích, cơ chế tài chính của dự án

Nhằm đồng bộ cơ sở hạ tầng, chỉnh trang bộ mặt đô thị cho khu trung tâm tại thị trấn Sa Pa, năm 2004, UBND Tỉnh Lào Cai đã mời gọi các doanh nghiệp ngoài tỉnh vào đầu tư dự án Chợ văn hóa- Bến xe khách Sa Pa. Dự án được UBND tỉnh Lào Cai kỳ vọng như là một điểm nhấn, chỉnh trang bộ mặt đô thị cho thị trấn du lịch này.

Mô hình chợ văn hóa Sa Pa

Với tổng mức đầu tư gần 77 tỷ đồng (được tính tại thời điểm năm 2005), dự án do UBND huyện Sa Pa làm chủ đầu tư có ý nghĩa thay đổi bộ mặt Sa Pa, đồng bộ về hạ tầng khu trung tâm thị trấn này đã được đông đảo người dân tại phố núi ủng hộ.

Dự án được phê duyệt có 118 hộ gia đình, cá nhân và 2 tổ chức phải GPMB. Sau gần chục năm triển khai, đến nay vẫn còn 15 hộ dân chưa nhận tiền đền bù, bàn giao mặt bằng. Vì đó quy hoạch chỉnh trang đô thị Sa Pa vẫn không được thực hiện một cách đầy đủ.

Do không đồng thuận với quyết định thu hồi đất của chính quyền, cho rằng việc thu hồi đất không sử dụng vào mục đích công cộng là xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ Văn hóa - Bến xe khách thị trấn Sa Pa, mà sử dụng vào mục đích thương mại.. hộ dân đã khởi kiện UBND huyện Sa Pa về quyết định hành chính thu hồi đất. Tại phiên sơ thẩm hành chính ngày 24/4/2014, và ngày 25/4/2014, Hội đồng xét xử TAND Sa Pa đã bác yêu cầu khởi kiện của hộ dân vì không có căn cứ.

Một số hộ dân cũng cho rằng QĐ số 1485/QĐ-UBND ngày 20/6/2005 của UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt dự án Xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa- bến xe khách Sa Pa, không thông qua thủ tục đấu thầu hoặc đấu giá quyền sử dụng đất là không đúng quy định. Về cơ chế tài chính, một số người dân cũng cho rằng QĐ số 22/ ngày 18/02/2002 của Bộ Tài chính về cơ chế tài chính trong việc sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng cho dự án này đã hết hiệu lực.

Đã đến lúc cần biện pháp mạnh cho mục tiêu chung

Đến nay, dự án này đã có trên 100 hộ dân nhận tiền đền bù GPMB và bàn giao đất với mong muốn dự án được triển khai đúng tiến độ, góp phần chỉnh trang phố thị Sa Pa, xứng đáng là điểm đến du lịch hấp dẫn. Nhưng vì những hộ dân còn lại không chấp hành chính sách pháp luật, không bàn giao mặt bằng đã khiến cho việc chính trang bộ mặt đô thị Sa Pa bị dang dở.

Những lý do trì hoãn bàn giao mặt bằng được một số hộ dân đưa ra là thiếu căn cứ vì cơ chế sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng hạ tầng mà dự án đang áp dụng được UBND tỉnh Lào Cai áp dụng trên cơ sở văn bản cho phép của Bộ Tài chính (Quyết định số 22/2003/QĐ-BTC ngày 18/2/2003) cho phép áp dụng cơ chế sử dụng nguồn vốn theo phương thức sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng hạ tầng (đổi đất lấy hạ tầng). Sau đó, Chính phủ cũng đã có văn bản đồng ý cho UBND tỉnh Lào Cai được áp dụng hình thức trên để phát triển hạ tầng, kinh tế xã hội địa phương. Dự án Xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa- Bến xe khách Sa Pa được áp dụng theo cơ chế này.

Dự án vẫn dang dở vì một số hộ dân không chịu bàn giao GPMB

Tháng 5/2004, UBND tỉnh Lào Cai có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu chợ văn hóa và bến xe khách Sa Pa. Trên cơ sở quy hoạch, tháng 9/2004, tỉnh Lào Cai có QĐ số 2527/QĐ-UBND phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng và san lấp mặt bằng chợ văn hóa – bến xe khách thị trấn Sa Pa với quy mô hơn 30ha, tổng mức đầu tư trên 72 tỉ đồng, UBND huyện Sa Pa làm chủ đầu tư. Nguồn vốn thực hiện dự án được ghi rõ: Sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng theo hình thức định giá, giao đất cho doanh nghiệp tính theo mục đích sử dụng mới. Quyết định này cũng nêu rõ diện tích quỹ đất biệt thự, đất chia lô, đất dịch vụ được giao cho nhà đầu tư để thu hồi vốn.

Tuy nhiên, do quá trình thực hiện có một số nội dung chưa phù hợp với điều kiện thực tế, nên tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các đơn vị rà soát lại, ngày 20/6/2005 Tỉnh Lào Cai có QĐ số 1485/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án Xây dựng hạn tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa- bến xe khách Sa Pa.

QĐ 1485/QĐ-UBND ngày 20/6/2005 của UBND tỉnh Lào Cai là tiếp nối các quyết định về dự án này trước đó, tiếp nối về phương thức sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng hạ tầng, đã được UBND tỉnh Lào Cai xác định, lựa chọn trước thời điểm Nghị định 181/NĐ-CP ngày 29/10/2004 có hiệu lực. Như vậy QĐ 1485/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lào Cai là đúng tinh thần pháp luật, không giống như nhận định của kiểm sát viên Hiệp trong vụ án trước đó.

Ghi nhận của phóng viên cũng cho thấy, đến thời điểm hiện tại thì cơ chế tài chính như ban đầu đã được UBND tỉnh Lào Cai áp dụng là cơ chế duy nhất, xuyên suốt quyết định sự thành công của dự án nhằm nhanh chóng nâng cấp hạ tầng, quy hoạch phố thị Sa Pa. Chủ đầu tư là UBND huyện Sa Pa không thể sắp xếp tài chính thực hiện dự án nếu cơ chế đổi đất lấy hạ tầng không được áp dụng.

Và cũng để bắt kịp tình hình phát triển theo quy hoạch chung xây dựng đô thị hiện đại (đô thị loại IV), tỉnh Lào Cai cũng đã có điều chỉnh cần thiết để phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Tháng 9/2011, tỉnh Lào Cai có QĐ số 2361/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu đồi thông thị trấn Sa Pa với quy mô 63ha. Trong 63 ha theo quy hoạch đồi thông thì ranh giới thực hiện dự án xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa - Bến xe khách thị trấn Sa Pa vẫn được giữ nguyên, còn lại mở rộng thêm 33 ha hiện chưa triển khai dự án. Như vậy khẳng định rằng, phạm vi ranh giới thực hiện dự án Xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hoá - bến xe khách thị trấn Sa Pa vẫn giữ nguyên theo như dự án ban đầu đã duyệt, không có chuyện mở rộng dự án để thu hồi đất thêm như những gì người dân nghi ngại.

Thiều Khang