Từ Công Phụng

Khi đến Mỹ, nơi gia đình tôi đặt những bước chân đầu tiên là một ngôi làng nhỏ, có cái tên rất “Xì” (Spanish): Marengo, thuộc tiểu bang Iowa, một nơi chốn mà tôi nghĩ dân Mỹ cũng chỉ một số rất ít người biết đến.


Ðó là những ngày cuối Tháng Mười Hai, 1980. Ngôi làng với tuyết trắng vây phủ chung quanh, những cơn gió lạnh rít từng đêm. Vợ tôi khóc hỏi, có khi nào Mỹ giống như Việt Cộng đem chúng ta đi đày ở chỗ khỉ ho cò gáy này. Tôi vỗ về an ủi - không có chuyện đó đâu! Vài ngày sau, khi chúng tôi bắt đầu quen dần với thời tiết và giờ giấc thì hồn mới hoàn lại đôi chút.

Người bạn thăm hỏi chúng tôi đầu tiên, sau vài tháng đến vùng đất mới là Khánh Ly. Lúc bấy giờ tôi thực sự rất xúc động khi nghe lại tiếng nói của Khánh Ly sau nhiều năm dài xa cách. Khánh Ly khoe đang thâu âm 10 bài hát của tôi để làm cassette và tỏ ý muốn mời vợ chồng tôi sang Cali chơi. Thấm thoát thế mà đã 20 năm qua, ngày mà tôi hội ngộ với vợ chồng Khánh Ly-Nguyễn Hoàng Ðoan. Ðây cũng là thời điểm lần đầu tôi gặp Trần Duy Ðức tại tòa soạn báo Tay Phải hay Tay Trái gì đó của Du Tử Lê ở Quận Cam.

Trong chuyến đi này, tôi gặp lại Ðỗ Ngọc Yến, Nguyễn Ðức Quang tại tòa soạn báo Người Việt. Nói tòa soạn cho oai chứ thực sự đó chỉ là cái garage của nhà anh Ðỗ Ngọc Yến. Lúc ấy nhạc sĩ Nguyễn Ðức Quang gõ bài bằng hai ngón tay trên bàn chữ của máy Composer - IBM, rồi hì hục đánh dấu bằng tay. Thế mà với ý chí và sự kiên nhẫn, nhật báo Người Việt vươn vai lớn mạnh và trở thành mô thức của một tờ báo lớn trong cộng đồng Việt tị nạn tại hải ngoại. Sau hơn 20 năm gian truân gắn bó với tờ báo, Ðỗ Ngọc Yến và Nguyễn Ðức Quang đã lần lượt rủ nhau về bên kia thế giới. Ngày ấy, Du Tử Lê cũng làm báo. Tòa soạn báo của Du Tử Lê là phòng khách bừa bộn những giấy tờ, cắt dán xong tờ báo, gửi đi in, công việc dọn dẹp là phần của Thụy Châu.

Tôi gặp Trần Duy Ðức tại tòa soạn báo Tay Phải của Du Tử Lê. Khuôn mặt, dáng dấp trẻ trung, nhất là nụ cười vui luôn nở phía dưới đôi kính cận, Trần Duy Ðức đã để lại cho tôi một ấn tượng mạnh mẽ. Ngày ấy Trần Duy Ðức còn độc thân, vui tính, tràn đầy sức sống, vì thế lúc nào cũng sẵn sàng hướng dẫn bạn bè của Lê ở xa tới, đi tham quan Quận Cam. Tôi không biết Trần Duy Ðức viết nhạc. Ðức cũng không biết tôi là ai, cho tới khi Lê giới thiệu tôi với Ðức. Ðức khoe với tôi mới phổ xong bài thơ của Lê, tựa đề “Tan Theo Ngày Nắng Vội.” Tôi xướng âm, hát nho nhỏ và nhìn thấy nét lãng mạn trong những dòng âm thanh ấy. Khi hát to lên, những dòng âm thanh ấy quyện vào nhau và rủ nhau ngủ vùi trong ký ức của tôi và Ðức.

Chúng tôi trở thành thân quen từ đó. Hơn 20 năm qua, tôi có nhiều dịp xuống Quận Cam để cùng sinh hoạt văn nghệ với anh em. Tôi vẫn thường xuyên ghé thăm vợ chồng Ðức. Lần nào Ðức cũng khoe với tôi, những vần thơ của Lê mới được Ðức ghép nốt nhạc vào. Tôi thấy thủy chung những dòng nhạc ấy vẫn giữ được những nét lãng mạn trong thơ của Lê. Từ “Tan Theo Ngày Nắng Vội” trong những ngày đầu tôi gặp Trần Duy Ðức, cho tới “Trong Tay Thánh Nữ Có Ðời Tôi,” “Chỉ Nhớ Người Thôi Ðủ Hết Ðời,” “Dòng Suối Trăm Năm,” của những ngày tháng sau này. Trần Duy Ðức đã mang đến cho thơ Du Tử Lê hơi ấm nồng nàn của những đôi tình nhân.

Vợ chồng Trần Duy Ðức rất hiếu khách. Có một thời gian dài Du Tử Lê tá túc tại nhà Trần Duy Ðức sau cuộc tình gẫy vụn. Và căn nhà ấy đã để lại nhiều chứng tích một thời bi lụy vì tình của Lê. Khoảng hơn 10 năm trước, mỗi lần tôi xuống Quận Cam tham dự sinh hoạt văn nghệ cùng bạn bè, tôi vẫn ghé ở lại nhà Ðức. Anh em tôi lại có dịp kể lể cho nhau nghe những mẩu chuyện vụn vặt trong đời sống. Ðối với anh em, Ðức rất có tình, đối bạn bè, Ðức rất cởi mở.

Những tháng năm gần đây, khi xuống Quận Cam, tôi vẫn ghé thăm vợ chồng Ðức, nhưng không tá túc tại nhà Ðức nữa, vì từ khi ông cụ của Ðức mất, vợ chồng Ðức phải cho share phòng. Những lần ghé thăm này, tôi không được nghe những bài ca mới của Ðức. Có thể Ðức viết xong rồi để đó, cũng có thể Ðức bận rộn vì mưu sinh không có nhiều thì giờ để viết nhạc. Nhưng tôi tin một điều: Ðức không thể rời khỏi âm nhạc, dù bất cứ một lý do gì.


Rồi bỗng một hôm, trong buổi thu hình của Trung Tâm Thúy Nga, tôi nghe một bài thơ đã được Trần Duy Ðức tháp cho đôi cánh nhạc bay bổng lên trời xa. Nhạc phẩm đã gây được chú ý rộng rãi của khán thính giả khắp nơi. Lần này, không phải là bài thơ của Du Tử Lê, mà là của Ngô Tịnh Yên. Trần Duy Ðức đã diễn tả nỗi niềm u uẩn của Ngô Tịnh Yên một cách khá trọn vẹn bằng nhịp Swing sôi động. Niềm tin của tôi đã trở thành sự thật! Không có một lý do nào trong đời sống có thể tách Trần Duy Ðức ra khỏi thế giới của âm thanh.

Rốt cục, rồi anh cũng vùng vẫy thoát ra khỏi hàng rào ngăn cách để đến với âm nhạc, dù trong một khoảnh khắc. Và bản “Nếu Yêu Tôi Thì Hãy Yêu Bây Giờ,” bài hát đã mang đến cho tôi một niềm vui bất ngờ, một bài thơ đầy ý nghĩa của Ngô Tịnh Yên đã được Trần Duy Ðức gắn vào những nốt nhạc, chắp nên đôi cánh bay thật xa.

Và tôi hy vọng cuộc chơi của Ðức không phải ngừng ở đây. Sẽ có rất nhiều nốt nhạc nữa của Ðức được gắn vào những vần thơ, tháp cánh bay cao, xa mãi, xa mãi, tận ngàn sau.

THEO NV