Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright khẳng định Washington sẵn sàng tiếp quản các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine nếu điều này giúp đảm bảo lệnh ngừng bắn và chấm dứt xung đột.
Hai nhà lănh đạo Ukraine và Mỹ đă có cuộc điện đàm trong ngày 19/3, một ngày sau cuộc điện đàm của Tổng thống Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin.
Hăng tin Reuters cho hay, theo tuyên bố từ Nhà Trắng, trong cuộc điện đàm với ông Zelensky, ông Trump gợi ư rằng: "Quyền sở hữu của Mỹ đối với các nhà máy này có thể là sự bảo vệ tốt nhất cho cơ sở hạ tầng đó", cũng như có thể "rất có ích trong việc vận hành các nhà máy này với chuyên môn về điện và tiện ích của ḿnh".
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters.
Sau cuộc điện đàm, Bộ trưởng Wright nhấn mạnh Mỹ có đủ năng lực kỹ thuật để vận hành các nhà máy này mà không cần triển khai quân đội.
"Chúng tôi có chuyên môn kỹ thuật vượt trội để vận hành loại nhà máy đó", Bộ trưởng Wright nói trong cuộc phỏng vấn với Fox News.
Ông cũng khẳng định chính quyền Trump đang t́m kiếm nhiều giải pháp khác nhau để chấm dứt cuộc chiến.
Bộ trưởng Wright nhấn mạnh Tổng thống Donald Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio đang nỗ lực t́m cách chấm dứt xung đột Ukraine bằng nhiều biện pháp, nhưng thừa nhận không được báo trước về đề xuất tiếp quản nhà máy hạt nhân Ukraine.
Về phần ḿnh, Tổng thống Zelensky cho biết, trong cuộc điện đàm, ông và người đồng cấp Mỹ thảo luận chủ yếu về nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát. Ông khẳng định Kyiv sẵn sàng thảo luận về sự tham gia của Mỹ trong việc hiện đại hóa và đầu tư vào nhà máy điện hạt nhân nếu nó được trả lại cho Ukraine.
Trước chiến sự, Ukraine vận hành 4 nhà máy điện hạt nhân với tổng cộng 15 ḷ phản ứng, cung cấp 20% sản lượng điện quốc gia. Nga chiếm quyền kiểm soát Zaporizhzhia - nhà máy hạt nhân lớn nhất châu Âu - ngay từ những tháng đầu xung đột. Cơ sở này trở thành điểm nóng khi cả Moscow và Kyiv liên tục cáo buộc nhau thực hiện các hành động quân sự nguy hiểm tại đây.
Dù hiện tại Zaporizhzhia gần như không c̣n sản xuất điện, Nga thông báo với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) rằng họ có kế hoạch khôi phục hoạt động và có thể sử dụng nhà máy để cung cấp điện cho các khu vực do quân đội Nga kiểm soát.
Theo The Hill, đề xuất của ông Trump có thể liên quan đến kế hoạch trao đổi kiểm soát nhà máy điện hạt nhân với một thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine, như một điều khoản hoàn trả cho viện trợ quân sự của Washington.
Tuy nhiên, sau một cuộc họp căng thẳng tại Pḥng Bầu dục vào cuối tháng trước, thỏa thuận này đă bị tạm hoăn.
VietBF@ sưu tập