Nhà cầm quyền CSVN đang phải tính chuyện ngăn chặn hàng hóa Trung Quốc “đội lốt” Việt Nam rồi xuất cảng sang Mỹ để tránh thuế quan trừng phạt từ chính quyền Tổng Thống Trump.
Hành động gian lận xuất xứ thương mại này đă từng được CSVN dung dưỡng suốt nhiều năm qua, ngay báo chí tại Việt Nam cũng từng đề cập nhiều lần. Bây giờ, trước sự quyết liệt của Washington, Hà Nội buộc phải đối phó để tránh bị Mỹ áp đặt thuế quan đối ứng 46%.
Hăng sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời Trina Solars của Trung Quốc trong ngày khai trương một trong ba cơ sở của họ tại Việt Nam. (H́nh: Trina Solar Vietnam)
Theo một văn bản chỉ thị của nhà cầm quyền CSVN mà hăng tin Reuters có được, hàng hóa từ Việt Nam xuất cảng sang Mỹ và cả hàng hóa từ Việt Nam xuất cảng sang Trung Quốc sẽ phải kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc xuất xứ.
Trước “thuế quan trừng phạt” 46% đánh trên tất cả hàng từ Việt Nam xuất cảng sang thị trường Mỹ ngày 2 Tháng Tư vừa qua, Hà Nội đă họp khẩn, đưa ra nhiều biện pháp chống đỡ, trong đó thấy loan báo giải quyết tất cả các vấn đề mà Washington quan tâm. Trong đó, gồm cả việc ngăn chặn những ǵ gọi là gian lận thương mại.
Từ năm, bảy năm trước, báo chí tại Việt Nam đưa tin, viết phóng sự về “hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt”. Rồi ngày 4 Tháng Giêng 2023, báo Công An Thành Phố ở Sài G̣n có bản tin kư sự với tựa đề “Tràn lan hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt.” Báo này kể rằng, “Hiện nay, trên thị trường xuất hiện nhiều mặt hàng như linh kiện điện tử, hàng gia dụng được nhập khẩu ào ạt vào Việt Nam. Đặc điểm chung của loại hàng này được gia công hết sức đơn giản, nhưng khi đưa về Việt Nam lắp ráp sẽ đội lốt hàng “Việt Nam chất lượng cao” để bán ra thị trường…”
Báo này nói tiếp rằng, “Việc nhập hàng ngoại về ‘gắn mác’ hàng Việt không chỉ đẩy nhiều doanh nghiệp làm ăn chân chính trong nước trước bờ vực phá sản, mà c̣n tiềm ẩn nguy cơ hàng Việt bị áp thuế trừng phạt với mức cao từ các quốc gia nhập khẩu.”
Tờ báo kêu gọi: “Đă đến lúc các cơ quan chức năng cần phải siết chặt hoạt động cấp chứng nhận xuất xứ, áp dụng các biện pháp chế tài đủ mạnh đối với các hành vi gian lận thương mại thay v́ chỉ xử phạt hành chính.”
Khi b́nh luận về đề nghị của Tổng Bí thư Tô Lâm đưa thuế quan hai nước xuống 0% cho hàng hóa hai bên để Mỹ bỏ thuế quan đối ứng 46%, cố vấn thương mại Peter Navarro của Tổng Thống Mỹ đă nói trên đài CNBC ngày 5 Tháng Tư là thuế quan chỉ là khởi đầu nhỏ bé cần giải quyết với Việt Nam. Các vấn đề nghiêm trọng hơn trong thương mại hai nước nằm ở nhiều mảng “phi thuế quan” mà trong đó là “gian lận thương mại,” tức hàng Trung Quốc “đội lốt” hàng Việt rồi xuất qua Mỹ.
Trong các phiên họp khẩn đối phó với thuế quan đối ứng ở Hà Nội, Bộ Công Thương và Quan Thuế của Việt Nam được thúc giục gia tăng kiểm soát gian lận xuất xứ thương mại, nội trong hai tuần lễ phải đưa ra kế hoạch loại trừ các vụ trung chuyển hàng hóa bất hợp pháp. Hăng tin Reuters cho hay, dù vậy, Hà Nội phải tiến hành việc đó một cách khéo léo v́ phải tránh làm Bắc Kinh tức giận.
Trung chuyển hàng hóa bất hợp pháp trong quan hệ thương mại quốc tế được xác định là một nước chuyển hàng hóa của ḿnh đến một nước có thuế quan thấp, sau đó, tái xuất cảng sang một nước thứ ba mà không bị thêm vào đó thuế trị giá gia tăng.
Sau cuộc thương chiến Mỹ – Trung xảy ra khi ông Trump lên làm tổng thống Mỹ nhiệm kỳ đầu, không riêng ǵ các đại công ty đa quốc gia, hàng trăm công ty Trung Quốc cũng chạy tới Việt Nam và một số nước ASEAN khác mở hăng xưởng. Phụ tùng, bộ phận rời, nguyên liệu sản xuất ở Hoa Lục, mang sang Việt Nam lắp ráp hoàn chỉnh rồi xuất cảng sang các nước Tây Phương, mang nhăn hiệu “Made in Vietnam” tức hàng hóa do Việt Nam sản xuất, hưởng thuế quan nhẹ hơn nhiều so với hàng “Made in China.”
“Trung Quốc dùng Việt Nam làm nước trung chuyển để tránh thuế quan.” Ông Navarro nói như vậy trên đài CNBC. Hăng tin Reuters thuật lời một quan chức liên quan với ngoại thương cho hay trong một số trường hợp, hàng hóa Trung Quốc chỉ được chở tới cảng Việt Nam, chờ làm xong thủ tục giấy tờ hợp lệ “Made in Vietnam” là tái xuất cảng ngay.
VietBF@ Sưu tập