Đào được 5,5kg vàng, người đàn ông Trung Quốc nộp cho bảo tàng cất kín, không ngờ 6 tháng sau cân lại chỉ c̣n 4,1kg dù không có bất cứ sự gian lận nào.
Tháng 10/1970, tại một công trường xây dựng ở thôn Hà Gia, thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, dân làng đào được một b́nh gốm chứa nhiều đồ cổ và gửi cho Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây để thẩm định, nghiên cứu.
Mấy ngày sau, cũng tại địa điểm trên, một người đàn ông t́m thấy chiếc b́nh gốm có bề mặt phủ một lớp bột bạc, bên trong chứa đầy vàng và các đồ cổ khác bằng bạc và ngọc bích. Hiện vật này cũng được giao cho Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây. Kết quả thẩm định cho thấy chiếc b́nh này chứa 5,5kg vàng lá. Các chuyên gia xác định các cổ vật trong b́nh gốm đồ tùy táng của một quư tộc thuộc hoàng thất thời Đường, niên đại hơn 1.000 năm.
Sau đó, lănh đạo bảo tàng cử thêm một nhóm chuyên gia đến thôn Hà Gia để khai quật và phát hiện thêm hơn 1.000 cổ vật bằng vàng, bạc, ngọc bích, tiền xu. Họ nhận định những di vật này đều có từ thời nhà Đường. Tất cả đều được đưa về Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây để nghiên cứu và phục chế.
6 tháng sau, Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây tổ chức cuộc triển lăm "Báu vật từ Hà Gia thôn" để giới thiệu đến công chúng những ǵ họ khai quật được. Phần đông dân làng có mặt và chứng kiến một sự việc kỳ lạ khiến họ thắc mắc, nghi ngờ.
Số vàng lá được đem trưng bày. (Ảnh: Sohu)
Đó là, khi các chuyên gia của viện bảo tàng đem số lá vàng lá đào được hồi tháng 10/1070 cân lại trước khi trưng bày th́ nhận ra trọng lượng đă giảm chỉ c̣n hơn 4,1kg. Vậy hơn 1kg mất đi đâu? Câu hỏi này được dân làng đặt ra với sự hoang mang tột độ. Các nhân viên bảo tàng cũng bối rối v́ rơ ràng số vàng này được bảo vệ nghiêm ngặt, không thể có chuyện bị trộm.
Dù sao th́ sự thề thốt của nhân viên bảo tàng cũng không khiến người dân thôn Hà Gia thỏa măn, họ yêu cầu Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây đưa ra lời giải thích rơ ràng, thỏa đáng. Nhà khảo cổ học đảm nhận việc nghiên cứu số vàng này cũng bị đ́nh chỉ công tác để điều tra.
Cơ quan chức năng cử các chuyên gia từ Ban Tuyên giáo Thành ủy Thiểm Tây và Đại học Tây Bắc đến. Sau khi kiểm tra và tiến hành một số thử nghiệm, họ công bố rằng không có ai trộm vàng cả; 5,5kg lá vàng bỗng bị "ngót" mất hơn 1kg là hiện tượng b́nh thường.
Bí ẩn của sự việc được khoa học lư giải rơ ràng. Với công nghệ luyện kim thời Đường (thế kỷ VII đến đầu thế kỷ X), độ tinh khiết của vàng c̣n thấp, lẫn nhiều tạp chất, v́ thế hàm lượng vàng thực tế không cao. Mặt khác, số vàng lá này được đặt trong b́nh gốm và chôn dưới đất hàng ngh́n năm, những tạp chất trong lá vàng hấp thu lượng nước lớn khiến trọng lượng tăng lên.
Số vàng này lúc mới đưa ra khỏi b́nh gốm nặng 5,5kg, các lá vàng chưa được bóc tách và độ ẩm vẫn được giữ lại giữa chúng. Trong ṿng 6 tháng sau đó, tập vàng lá được kiểm tra rồi đưa về trưng bày trong bảo tàng ở nhiệt độ và môi trường tiêu chuẩn, lượng nước bên trong bốc hơi dần nên trọng lượng giảm đi.
VietBF@sưu tập