Hai cha con tưởng chỉ bị viêm da sau khi xuất hiện các vết đỏ lạ trên cơ thể. Không ngờ, họ cùng mắc bệnh phong - căn bệnh từng bị lăng quên.
Ba năm trước, trong lúc làm việc tại Quảng Ninh, anh V.A.C. (21 tuổi, người Mông, quê Cao Bằng) bất ngờ phát hiện một chấm đỏ đổi màu ở vùng thắt lưng. Không đau, không ngứa, anh nghĩ chỉ là vết hằn do đeo thắt lưng chật. Thế nhưng, vết đỏ ngày càng lan rộng, viền loang bằng cả ḷng bàn tay.
Đi khám tại bệnh viện địa phương, anh được chẩn đoán viêm da tiếp xúc và kê thuốc bôi, thuốc uống. Dù tuân thủ điều trị, tổn thương vẫn không thuyên giảm.
Điều trùng hợp là cha của anh - ông V.A.P. - cũng xuất hiện tổn thương da từ 3 năm trước, ban đầu là các mảng đỏ ở khuỷu tay, tê b́ khi chạm. Đầu năm nay, vùng tổn thương lan nhanh, loang lổ trên tay phải, kèm vùng da chân trái thâm tím như sắp hoại tử.
Tháng 7 vừa qua, khi đoàn bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương về khám tại địa phương, hai cha con cùng đến khám và đều được chẩn đoán mắc bệnh phong. Họ lập tức được chuyển về Hà Nội điều trị.
Các mảng đỏ trên tay bệnh nhân. Ảnh: H.A.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo h́nh thẩm mỹ và phục hồi chức năng, cho biết vợ của ông P. trước đây cũng từng có triệu chứng ngoài da nghi mắc phong, song bà đă qua đời v́ bệnh khác nên không thể xác minh.
Bác sĩ Lê Thị Mai, Trưởng pḥng Chỉ đạo tuyến, cho biết ông P. mắc phong thể nhiều khuẩn - thể bệnh có khả năng lây cao hơn và cần điều trị bằng 3 loại thuốc trong 12 tháng. Các ṿng đỏ trên da là hậu quả của phản ứng miễn dịch khi trực khuẩn xâm nhập.
Phong là bệnh nhiễm trùng mạn tính do trực khuẩn Mycobacterium leprae, có lây nhưng tỷ lệ lây nhiễm rất thấp, chỉ 1-3% nếu sống chung suốt đời.
Bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, khi để muộn, người bệnh có thể bị biến dạng chi, loét bàn chân, tổn thương mắt, mũi… gây tàn tật nặng nề.
Số người mắc phong tại Việt Nam đă giảm mạnh, chỉ hơn 45 ca mới trong năm 2024, nhưng phần lớn lại thuộc thể nhiều khuẩn, triệu chứng không điển h́nh, dễ bị chẩn đoán nhầm, thậm chí tại các bệnh viện tuyến trung ương.
Đă có những trường hợp bị chẩn đoán nhầm thành lupus ban đỏ, điều trị sai hướng, khiến t́nh trạng bệnh kéo dài và biến chứng nặng.
Hiện nay, Bệnh viện Da liễu Trung ương vẫn duy tŕ các đợt khám sàng lọc tại nhiều tỉnh thành. Thuốc điều trị phong tiếp tục được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tài trợ và cấp miễn phí. Tuy nhiên, chương tŕnh pḥng chống phong đang đối mặt với khó khăn về nhân lực và kinh phí, khiến việc sàng lọc cộng đồng không c̣n đồng bộ như trước.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn nhấn mạnh: "Bệnh phong không c̣n phổ biến nhưng vẫn âm thầm tồn tại. Sự chủ quan, thiếu kiến thức hoặc nhầm lẫn dễ khiến bệnh nhân bỏ lỡ 'thời điểm vàng' để chữa khỏi".
VietBF@ sưu tập