Tôi lầm bầm chửi thề với người bạn “Mịa tụi nó, chủ nhật rảnh rỗi nên bày việc hành hạ con người ta hay ông vào đút cho tụi họ ít tiền để đi cho xong kẻo trời tối?” Người bạn trợn mắt “Ông điên à, muốn vào tù sao? Ở đây chứ có phải là Việt Nam đâu?”.
Nếu ai hỏi tôi mỗi khi về Việt Nam sợ ǵ nhất th́ tôi luôn trả lời: “Tai nạn giao thông và ngộ độc thực phẩm”.
Hồi c̣n ở Liên Xô, qua báo chí, tôi biết rằng mỗi năm khoảng 15 ngàn người bị chết bởi tai nạn giao thông. Tôi đă rất ngạc nhiên khi so sánh trong 10 năm can thiệp quân sự tại Afganistan th́ cũng mới chỉ có 12 ngàn binh sĩ Xô Viết thiệt mạng. Té ra đường phố thời ḥa b́nh c̣n hiểm nguy hơn gấp bao lần so với chiến trường khốc liệt lúc chiến tranh.
Rồi khi về Việt Nam biết mỗi năm cũng cỡ khoảng 15 ngàn người chết v́ tai nạn giao tôi lại càng bị sốc khi đem Việt Nam so sánh về diện tích và dân số với Liên Xô.
“Giao thông Việt Nam hỗn loạn, nguy hiểm vào bậc bậc nhất thế giới” (Ảnh minh họa)
Tôi đă có dịp tới nhiều nước trên thế giới trên mọi châu lục và nhận thấy theo cảm nghĩ chủ quan rằng t́nh trạng giao thông Việt Nam hỗn loạn, nguy hiểm vào bậc bậc nhất thế giới (nghe nói bên Ấn Độ giao thông cũng khủng khiếp lắm nhưng tôi chưa đến nên chưa được chứng kiến).
Mỗi lần về Việt Nam tôi thường đi xe máy và tôi cực kỳ kinh hăi khi các xe kéo container, xe tải, xe bus chạy qua. Có thể nói không ngoa đó là những “hung thần đường phố”.
Đường xá Việt Nam chất lượng kém, ư thức tuân thủ giao thông của người dân không cao, xe chạy quá tải nhiều cày nát đường, xe không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật vẫn ngang nhiên lưu hành … khiến số lượng tai nạn giao thông tăng chóng mặt.
Có rất nhiều nguyên nhân để lư giải cho việc an toàn giao thông ở Việt Nam rất đáng lo ngại (hay nói đúng hơn là đáng sợ). Ngoài chuyện cơ sở hạ tầng kém chất lượng th́ lư do chủ yếu vẫn là do ư thức tuân thủ luật lệ giao thông của những người tham gia giao thông cực kỳ tồi tệ.
Tất nhiên việc xảy ra tai nạn giao thông là ngoài ư muốn nhưng nếu mỗi người chúng ta đều tuân thủ nghiêm túc Luật giao thông th́ sẽ hạn chế được rất nhiều những tai nạn đau ḷng.
Ở bên Mỹ, tôi có một người bạn gốc Việt lái xe tải chở hàng có thùng dài như một container 40’. Có một hôm Chủ nhật nhân tiện bạn chở hàng từ Los Angeles xuống San Diego tôi leo lên xe tải đi cùng cho vui. Trên freeway (đường cao tốc) số 5 có trạm cân – bất cứ xe tải nào dù có chở hàng hay không đều phải ghé vào ngoại trừ khi nào xếp hàng đông quá, dài lấn ra làn ngoài cao tốc th́ sẽ có đèn xanh báo được phép không phải ghé vào.
Các tài xế xe tải chấp hành rất nghiêm túc, gần đến trạm cân là tự động giảm tốc độ, đi vào làn trong cùng bên phải để nối đuôi nhau vào trạm cân (thực ra nếu không chấp hành th́ cũng không xong bởi không ghé vào trạm cân mà chạy thẳng luôn th́ sẽ có xe cảnh sát hú c̣i nhá đèn chạy đuổi theo ngay).
Cân hoàn toàn tự động, không có người ra đứng nh́n kiểm tra nhưng chỉ cần thừa trọng tải là bị bắt dỡ hàng xuống ngay băi kế bên cho đến khi nào đúng trọng lượng cho phép th́ thôi. Ngoài việc cân trọng lượng th́ trạm kiêm luôn việc kiểm tra giấy phép, tiêu chuẩn kỹ thuật…
Khi xe bắt đầu rẽ vào trạm cân, radar đă quét đọc biển số xe và qua đó các thông số về xe đă được hiện lên màn h́nh trong pḥng làm việc mà nhân viên không cần bước ra ngoài để hỏi giấy tờ của tài xế nếu không có ǵ không chuẩn.
Hôm đó xe tải của bạn tôi không thừa trọng tải nhưng nhân viên trạm cân bước ra nói “Xe của anh lâu rồi không kiểm tra kỹ thuật, anh hăy cho xe vào đây để chúng tôi kiểm tra miễn phí cho!”. Sau khi được kiểm tra th́ phát hiện có bị lỗi trong phần tay lái. Người bạn lái xe năn nỉ xin cho đi giao hàng xong rồi sẽ về sửa chữa lại nhưng không được đồng ư với lư do là với t́nh trạng kỹ thuật như vầy khi lưu thông có khả năng gây tai nạn cho những xe khác và không an toàn cho chính bản thân người lái xe.
Nhưng kiếm đâu ra tiệm sửa xe trên cao tốc đồng không mông quạnh như vầy? Thế là phải search mạng kiếm những người sửa xe lưu động vùng lân cận. Kiếm được một nơi, họ ra giá từ San Diego lên trạm cân cả đi lẫn về mất 2 tiếng, mỗi tiếng 100$, sửa mất 250$, vị chi là 450$. Không c̣n sự lựa chọn nào hơn nên đành chấp nhận.
Trong lúc chờ xe sửa chữa tới tôi lầm bầm chửi thề với người bạn “Mịa tụi nó, Chủ nhật rảnh rỗi nên bày việc hành hạ con người ta. Hay ông vào đút cho tụi họ ít tiền để đi cho xong kẻo trời tối?”
Người bạn trợn mắt “Ông điên à, muốn vào tù sao? Ở đây chứ có phải là Việt Nam đâu? Chẳng qua là tuân thủ luật lệ, bảo vệ an toàn cho xă hội thôi! Tôi đă từng nói với chủ xe là xe có vấn đề rồi, vậy mà không chịu sửa, mấy ông Việt Nam qua Mỹ lâu nhưng vẫn giữ phong cách của Việt Nam lắm, coi trời bằng vung.
Giờ thế này th́ mấy ông thiệt thôi, hàng giao trễ bị khách than phiền, thời gian tôi chờ sữa xe ở đây th́ chủ phải trả tiền ngoài giờ cho tôi, tôi chẳng mất ǵ cả, đi đâu mà vội?”
Bên Mỹ, nếu xe không kiểm tra kỹ thuật đúng thời hạn th́ sẽ không được lưu thông. (Ảnh minh họa)
Nói thêm: người bạn chở hàng cho chủ người Việt và theo thói quen cố hữu mang từ Việt Nam qua đôi khi chủ hàng vẫn biết không đảm bảo theo luật quy định nhưng vẫn động viên tài xế: “Thôi, ráng lên, có chuyện ǵ th́ Công ty chịu trách nhiệm!”.
Sau khi sửa xe xong rồi th́ có bên thanh tra đến kiểm tra lại lần nữa rồi mới dán tem cho đi. Mất bao nhiêu là thời gian, tôi là kẻ đi du ngoạn nên có bực một chút nhưng tài xế th́ rất điềm tĩnh, coi đó là chuyện b́nh thường.
Thế đấy, nói chuyện Mỹ rồi quay về chuyện Việt Nam hiện tại: Nếu luật pháp nghiêm minh và mỗi công dân đều biết tôn trọng luật pháp như trường hợp kể trên bên Mỹ th́ chắc chắn những chuyện đau ḷng như 5 người trong một gia đ́nh Việt Kiều về Việt Nam thăm nhà vào khoảng gần 1 năm trước trong Nam hoặc xe điên do người lái không có bằng lại uống rượu trong khi lái xe đâm chết 3 người ở ngoài Bắc gần đây.
VietBF © sưu tập