Các nhà nghiên cứu t́m ra cơ chế vật lư giúp lư giải tại sao cần rửa tay kỹ càng để tiêu diệt mầm bệnh do vi khuẩn và virus tạo ra.
Dù rửa tay rất hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn và virus, cơ sở vật lư phía sau đó chưa được nghiên cứu kỹ càng. Trong phát hiện công bố hôm 17/8 trên tạp chí Physics of Fluids, nhóm nghiên cứu đến từ công ty Hammond Consulting Limited mô tả mô h́nh đơn giản ghi lại cơ chế cốt lơi của hoạt động rửa tay.
Cơ quan y tế thường khuyến cáo rửa tay trong ít nhất 20 giây. Ảnh: Pinterest.
Thông qua mô phỏng việc rửa tay, các nhà nghiên cứu ước tích thời gian làm sạch các hạt như virus và vi khuẩn trên tay. Mô h́nh toán học hoạt động theo hai chiều, trong đó một bề mặt lượn sóng xê dịch qua bề mặt khác và giữa hai bề mặt có một màng chất lỏng mỏng. Bề mặt lượn sóng đại diện cho bàn tay bởi chúng khá thô ráp xét theo quy mô không gian nhỏ.
Các hạt bị kẹt trên bề mặt thô ráp của bàn tay ở những đường rănh. Nói cách khác, chúng giống như nằm ở đáy thung lũng và để chúng trôi đi, năng lượng từ ḍng nước phải đủ cao để đẩy hạt ra khỏi thung lũng. Sức mạnh của ḍng nước chảy phụ thuộc vào tốc độ chà xát bàn tay. Ḍng chảy càng mạnh càng loại bỏ hạt mắc kẹt dễ dàng hơn.
Tác giả nghiên cứu Paul Hammond ví quá tŕnh này giống như cọ vết bẩn trên áo. Chuyển động càng nhanh, chất bẩn càng có khả năng bị tẩy sạch hơn. Nếu bạn chà xát tay quá nhẹ và chậm chạp, lực tạo bởi chất lỏng không đủ lớn để vượt qua lực níu giữ các hạt, Hammond giải thích.
Hướng dẫn rửa tay thường gặp như khuyến cáo của Trung tâm kiểm soát và pḥng ngừa bệnh dịch, yêu cầu rửa tay ít nhất 20 giây dưới ṿi nước. Kết quả từ mô h́nh của Hammond và cộng sự cũng trùng khớp với khuyến cáo. Cần tích cực chà xát trong khoảng 20 giây để loại bỏ vi khuẩn và virus tiềm ẩn. Mô h́nh không cân nhắc quá tŕnh hóa học hoặc sinh học xảy ra khi sử dụng xà pḥng. Tuy nhiên, việc nắm rơ cơ chế vật lư để làm sạch hạt trên tay có thể cung cấp gợi ư giúp tạo ra những loại xà pḥng hiệu quả và thân thiện với môi trường hơn, đặt nền tảng cho nhưng nghiên cứu sâu hơn trong tương lai, theo Hammond.