Hai vấn đề lớn khiến Mỹ - Trung khó thoát ṿng xoáy căng thẳng. Theo giới chuyên gia nhận định, hai vật cản lớn khiến Mỹ - Trung khó thoát ṿng xoáy căng thẳng là vấn đề Đài Loan và hoạt động kiểm soát vũ khí.
Mỹ - Trung được cho sắp tiến hành đối thoại chiến lược để ngăn chặn căng thẳng vượt ngoài tầm kiểm soát, sau cuộc họp thượng đỉnh trực tuyến lần đầu tiên giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận B́nh.
Giới phân tích Trung Quốc nhận định, các cuộc đàm phán giải quyết căng thẳng sẽ giúp Mỹ - Trung đưa ra thêm những biện pháp mới để ngăn chặn xung đột bùng nổ. Tuy nhiên, Mỹ - Trung dường như sẽ gặp khó trong việc đạt được thỏa thuận liên quan tới các vấn đề nhạy cảm như Đài Loan và kiểm soát vũ khí hạt nhân.
Tiêm kích Đài Loan bám theo oanh tạc cơ Trung Quốc. (Ảnh: SCMP)
Ông Zhao Tong, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Chính sách toàn cầu Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh, nhấn mạnh “Bắc Kinh và Washington có mục đích khác nhau khi theo đuổi mối quan hệ chiến lược ổn định. Đối với Trung Quốc, duy tŕ mối quan hệ song phương với Mỹ là yếu tố quan trọng liên quan tới sự phát triển trong tương lai của quốc gia”.
Trong cuộc họp thượng đỉnh trực tuyến đầu tiên vào ngày 15/11, ông Biden và ông Tập cũng đă đồng thuận “tiến hành thêm các cuộc trao đổi về sự ổn định chiến lược đôi bên”.
Sau đó, hôm 15/11, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói trong hội thảo được Viện Brookings ở Washington tổ chức rằng, Mỹ - Trung sẽ cho triển khai chuỗi đối thoại cấp cao về hoạt động kiểm soát vũ khí, bên cạnh vấn đề an ninh, công nghệ và ngoại giao.
Liên quan tới vấn đề Đài Loan, ông Sullivan cho hay, “đối thoại rơ ràng và tránh hiểu lầm là khía cạnh quan trọng và cần tăng cường trong quá tŕnh hợp tác giữa quân đội hai nước, giữa các hội đồng an ninh quốc gia và giữa các nhà ngoại giao”.
“Hoạt động tăng cường đối thoại nhằm đảm bảo mọi hành lang trong quá tŕnh cạnh tranh không rơi vào xung đột”, Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Sullivan.
Trong cuộc họp trực tuyến đầu tiên, ông Biden và ông Tập nhấn mạnh sẵn sàng xây dựng và phát triển mối quan hệ song phương bền vững. Các nhà phân tích cũng cho rằng, hai nước có thể hợp tác cùng nhau trên các lĩnh vực như biến đổi khí hậu, kiểm soát dịch Covid-19 và cấm phổ biến vũ khí hạt nhân.
Cụ thể, Tân Hoa Xă đưa tin ông Tập kêu gọi Mỹ - Trung cần hợp tác mạnh mẽ hơn trong các lĩnh vực như biến đổi khí hậu, ngoại giao, an ninh, kinh tế và thương mại.
Ông Zhou Chenming, nhà nghiên cứu ở Viện Khoa học Quân sự và Công nghệ Yuan Wang tại thành phố Bắc Kinh, cho hay “Mỹ - Trung vẫn thiếu sự tin tưởng lẫn nhau”, do đó thế giới không nên kỳ vọng hai bên sẽ tạo được đột phá.
“Sự tin tưởng lẫn nhau cần được xây dựng thông qua những chuyện từ nhỏ tới lớn”, ông Zhou nhận định, Đài Loan hiện là vấn đề chính gây bất đồng giữa hai cường quốc kinh tế.
“Chuyến thăm gần đầy của các nghị sĩ Mỹ tới Đài Loan và di chuyển bằng máy bay quân sự Mỹ bị Trung Quốc xem là hành động khiêu khích nhằm thách thức các giới hạn đỏ”, ông Zhou nói.
Hồi tuần trước, một nhóm nghị sĩ đảng Cộng ḥa trong Quốc hội đă dùng máy bay của hải quân Mỹ để thực hiện chuyến thăm đảo Đài Loan. Chuyến đi này được giữ kín và không thông báo trước với báo chí. Ngay lập tức, quân đội Trung Quốc cho triển khai một cuộc diễn tập tuần tra chung thử nghiệm năng lực sẵn sàng chiến đấu gần đảo Đài Loan.
VietBF@ sưu tập