[vuitoichat]

Theo như vào lúc 12 giờ Thứ Sáu, 24 Tháng Mười Hai, trước sự chứng kiến của luật sư đại diện hai bên và đại diện Hội Đồng Quản Trị được Thượng Tọa Thích Phước Hậu, trụ trì chùa Bảo Quang, Santa Ana, vừa bàn giao chùa cho Hội Đồng Quản Trị (HĐQT) Trung Tâm Phật Giáo Người Mỹ Gốc Việt (Vietnamese American Buddhist Center Board of Directors-VABC BOD).

Từ trái, Luật Sư Teri Phạm, ông Tony Bùi, và Thượng Tọa Thích Phước Hậu với chùm chìa khóa chùa Bảo Quang, chuẩn bị bàn giao cho Hội Đồng Quản Trị Trung Tâm Phật Giáo Người Mỹ Gốc Việt. (Hình: Đỗ Dzũng)

“Tôi rất vui và yên tâm mở lại chùa cho Phật tử. Tôi mong mọi chuyện yên lành,” ông Lộc Bạch, chủ tịch HĐQT, nói với nhật báo Người Việt ngay sau khi chứng kiến thủ tục bàn giao.

Thượng Tọa Thích Phước Hậu nói: “Tôi nghe lời thầy, buông bỏ tất cả. Tôi không muốn kiện gì nữa. Ở đời ai cũng tham, tôi đây cũng tham. Ai tham thì cá nhân đó chịu. Tôi chỉ xin chịu ba lạy, không hận thù.”

“Nếu thương thầy thì bỏ đi, đừng chống đỡ. Tòa đã phán quyết vậy rồi. Nếu ai có cả triệu đô thì kiện tiếp, nhưng quý vị có sống đến lúc đó không. Gia đình anh Lộc Bạch quản trị chùa thì cũng được thôi,” vị thượng tọa nói với khoảng một chục Phật tử có mặt tại chùa.

Trước đó, Luật Sư Teri Phạm, đại diện ba bị đơn, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, và ông Tony Bùi, có hỏi: “Bây giờ tòa đã ra phán quyết rồi, nhưng một số Phật tử ở đây muốn thầy tiếp tục kiện, thầy có chắc thầy đồng ý giao chùa cho HĐQT không?”

Tuy nhiên, Thượng Tọa Thích Phước Hậu vẫn quyết định giao chùa vì “thầy đã làm hết sức mình rồi.”

Sau đó, vị thượng tọa, ông Phil Bùi, cùng luật sư của bị đơn đi lên lầu, không cho ai vào.

Sau đó, thượng tọa gom tất cả chìa khóa của chùa, cùng ông Phil Bùi đi kiểm tra chùa một lần cuối.

Luật Sư Teri Phạm giải thích: “Vì Thầy Thích Quảng Thanh giao những chìa khóa này cho Thầy Thích Phước Hậu, nên bây giờ thầy phải đưa lại cho HĐQT.”

Trong lúc đi lên lầu và đi kiểm tra, không ai được vào bên trong vì, theo luật sư, “tất cả phải còn nguyên vẹn để giao cho HĐQT.”

Một số Phật tử đòi đi theo vào bên trong, nhưng luật sư không chịu.

“Như vậy là bất công quá. Chùa này do Phật tử lập nên, bây giờ ký giấy tờ mà không cho chúng tôi chứng kiến, chưa kể là thầy đâu biết tiếng Anh,” bà Hằng Nguyễn, một Phật tử của chùa, bất bình nói. “Tôi còn nhớ vụ con ó, thầy cho chùa Khánh Hỷ, mà họ nói là thầy ăn cắp, như vậy là không đúng. Còn bây giờ, rủi sau này họ nói mất cái này cái nọ, đổ cho thầy thì sao?”

Thượng Tọa Thích Phước Hậu (bìa trái) và một số Phật tử tại chùa Bảo Quang, trước giờ bàn giao chùa. (Hình: Đỗ Dzũng/Người Việt)

Một Phật tử còn đòi luật sư phải cho coi phán quyết của tòa.

“Phán quyết có trong tòa, đây là hồ sơ công khai, quý vị có thể vào đó mà xem,” Luật Sư Teri Phạm nói.

Ông Trần Thành, cư dân Santa Ana, cho biết ông là người theo dõi vụ này lâu nay, và “biết rất rõ.”

Ông nói: “Tôi nghĩ nếu tòa ra phán quyết thì phải theo. Nếu muốn chống lại thì phải có giấy tờ.”

Phật tử Quảng Ưu lên tiếng: “Chùa này là của người tị nạn, không thể giao cho người khác được.”

Khi được hỏi về quyết định của vị thượng tọa trụ trì, ông Tony Bùi nói: “Tôi rất là phân vân. Một bên là tài sản của đồng bào. Một bên thì bảo là không phải. Nếu giao cho HĐQT, nếu sau này có chuyện gì, ví dụ chùa mất đi, tôi cảm thấy có trách nhiệm vì không ngăn chặn vụ này.”

Ông Tony cũng cho biết các thành viên HĐQT lâu nay “không tham dự họp, không ai biết họ là ai.”

Bàn giao chùa

Trước khi bàn giao chùa, Luật Sư Teri Phạm có khuyên ông Tony nên ký vào giấy tờ, nhưng ông cho biết ông không ký và sẵn sàng tiếp tục kiện, cho dù kéo dài tới năm năm.

“Tôi sống cao lắm là năm năm nữa, nên tôi sẵn sàng kiện, cho dù họ (HĐQT) có kiện lại tôi,” ông Tony Bùi tuyên bố.

Khi ký bàn giao chùa, chỉ có năm người bước vào chánh điện, đóng cửa kín, không ai được vào.

Phía bị đơn có Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, và Luật Sư Teri Phạm.

Phía nguyên đơn có ông Lộc Bạch, và Luật Sư Adina Stern, đại diện cho HĐQT.

Khoảng 20 phút sau, Thượng Tọa Thích Phước Hậu bước ra, chia tay mọi người.

Sau đó, thượng tọa đến trước tượng cố hòa thượng viện chủ, đốt nhang, lạy ba lạy, và nói: “Nam Mô A Di Đà Phật, hôm nay là ngày 24 Tháng Mười Hai, 2021, con là Thích Phước Hậu, con làm theo tâm niệm của chú con, đã hoàn mãn đời. Hôm nay là ngày con giao chìa khóa cho chùa. Trong này là giác linh Thầy Quảng Thanh, sống khôn chết thiêng. Thầy cũng về nơi này chứng kiến ngày con ra đi. Nam mô đại từ đại bi cứu khổ, cứu nạn Quan Âm Bồ Tát.”

Thượng Tọa Thích Phước Hậu lạy tượng cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh trước khi rời chùa Bảo Quang. (Hình: Đỗ Dzũng/Người Việt)

“Con ra đi, con làm hết trách nhiệm con rồi, thầy cũng hoan hỉ và tha thứ cho con, chứ không phải là con không làm. Bây giờ ai về coi và quản lý cũng được. Còn con, người tu hành, nơi nào cũng là tu. Cầu Quan Âm Bồ Tát cầu cho con sức khỏe, và con sẽ đứng lên tại Quận Cam này. Con xin làm lại từ đầu. Nam Mô A Di Đà Phật,” vị thượng tọa nói thêm.

Trước khi rời chùa, Thượng Tọa Thích Phước Hậu nói với các Phật tử có mặt: “Hôm nay là ngày ở chùa Bảo Quang lần cuối cùng. Thầy nguyện Hồng Ân Tam Bảo gia hộ cho các vị đứng trong bóng tối giúp thầy, được mọi việc thành công tốt đẹp, gia đình được bình an. Cơn bệnh hiện nay là vô thường, không biết đến lúc nào… Thì thôi xả bỏ hết các vị ơi.”

Khi được hỏi vì sao ký vào giấy giao chùa, trước khi ra về, ông Phil Bùi cho biết: “Nếu bây giờ mà kiện nữa thì tốn kém lắm. Không phải là vài chục, vài trăm ngàn. Nếu muốn, quý vị phải có bạc triệu, đó là chưa kể sẽ kéo dài lê thê.”

Khi được hỏi chuyện ông Tony Bùi không chịu ký và nói sẵn sàng theo vụ kiện, Luật Sư Stern trả lời: “Ông Tony Bùi chỉ muốn người ta chú ý thôi. Còn chuyện ông ký hay không không thành vấn đề vì tòa đã ra phán quyết, HĐQT là tổ chức quản trị chùa này.”

Chỉ vào tập hồ sơ vừa ký, bà luật sư nói thêm: “Đến giờ phút này, HĐQT đã ‘sở hữu’ (possess) ngôi chùa.”

Mặt khác, theo ông Luyến Phạm, đại diện HĐQT, cho biết: “Trong bản thỏa thuận mà hai bên ký, có điều khoản Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, và ông Tony Bùi không được đến chùa Bảo Quang trong ba năm. Như vậy, chỉ có ông Tony là không ký, sau này, tất cả mọi án phí và bồi thường ông sẽ lãnh đủ.”

Phán quyết của tòa

Hôm 17 Tháng Mười Hai, Tòa Thượng Thẩm California, Orange County đưa ra phán quyết cuối cùng liên quan đến việc quản trị chùa Bảo Quang, Santa Ana, theo đó, HĐQT được quyền quản trị ngôi chùa, bao gồm bất động sản, tài sản, tài chính, và các hoạt động khác.

Phán quyết dài 44 trang, do Chánh Án Fred Slaughter ký, có những điểm sau:

1-HĐQT có quyền điều hành và kiểm soát các tài sản và hoạt động khác nhau của chùa.

2-HĐQT có quyền điều hành và kiểm soát bất động sản tọa lạc tại địa chỉ 713 North Newhope Street, Santa Ana, California (địa chỉ chùa Bảo Quang).

3-HĐQT có quyền điều hành và kiểm soát tiền cúng dường.

4-HĐQT có quyền điều hành và kiểm soát việc sử dụng các tài sản.

5-HĐQT có quyền điều hành và kiểm soát việc bổ nhiệm sư trụ trì, nhưng không trả lời vấn đề liên quan đến bổ nhiệm vị sư.

Theo hồ sơ tòa, năm thành viên HĐQT chùa Bảo Quang hiện nay bao gồm ông Lộc Bạch, cô Christie Bạch, ông Kiệt Xuân Cao, Thượng Tọa Thích Huệ Minh, và Thượng Tọa Thích Nhuận Hùng.

Bài thơ “Về Chùa” của Thượng Tọa Thích Phước Hậu treo trên tường của viện bảo tàng bên trong chùa Bảo Quang. (Hình: Đỗ Dzũng/Người Việt)

Nguyên ủy vấn đề

Cũng theo hồ sơ tòa, khi Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, viện chủ sáng lập chùa kiêm chủ tịch HĐQT, viên tịch ngày 9 Tháng Sáu, 2019, HĐQT chỉ còn hai thành viên là ông Lộc (thư ký) và cô Christie (thủ quỹ).

Ngày 14 Tháng Mười, ông Lộc trở thành chủ tịch HĐQT, qua đề cử của cô Christie. Cũng trong ngày này, ông Kiệt trở thành thành viên thứ ba và là thư ký HĐQT, qua đề cử của ông Lộc và cô Christie.

Sau đó, HĐQT mở rộng, có thêm hai thành viên là hai vị sư nêu trên, trong vai trò hướng dẫn tinh thần.

Sau khi hòa thượng viên tịch, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, cháu của cố hòa thượng viện chủ, từ Việt Nam qua được nửa năm, được đưa vào thay thế vai trò trụ trì ngôi chùa này theo di ngôn của người quá cố.

Và chuyện tranh chấp quyền sở hữu chùa bắt đầu cho đến nay.

Ngày 21 Tháng Mười Một, 2019, HĐQT muốn kiểm tra tài sản chùa, nhưng bị một số Phật tử phản đối.

Ngày 12 Tháng Mười Hai, 2019, HĐQT mở một cuộc họp báo với mục đích “minh bạch hóa toàn bộ thông tin tài chánh, tài sản, ban điều hành hợp pháp theo luật pháp hiện hành của chùa Bảo Quang,” nhưng bất thành vì bị một số Phật tử phản đối, gây náo loạn.

Ông Luyến Phạm mở đầu cuộc họp, giới thiệu sự có mặt của Thượng Tọa Thích Nhuận Hùng và Thượng Tọa Thích Huệ Minh, lúc đó đều không sống trong chùa.

Ông Luyến nhắc lại hai điều có trong di ngôn của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh là Thượng Tọa Thích Phước Hậu sẽ giữ vai trò trụ trì, và Thượng Tọa Thích Huệ Minh sẽ là trị sự.

Trong lúc đang trình bày tiếp, ông Luyến bị ông Tony Bùi, một Phật tử của chùa, cắt ngang và nói: “Chùa đang đi sai pháp luật, HĐQT vi phạm quy định, cho nên hôm nay chúng tôi xin hỏi HĐQT đến đây với tư cách gì? Quý vị cho chúng tôi biết quý vị vi phạm điều khoản nào trong quy định để chúng tôi hợp sức cùng tất cả Phật tử cùng chấn chỉnh lại.”

Ông Tony tiếp tục nói lớn: “Xin quý vị cho biết HĐQT bao gồm những ai? Mấy người?”

Hỗn loạn tiếp tục xảy ra và cảnh sát được mời đến.

Phật tử và giới truyền thông chờ bên ngoài trong lúc hai bên làm thủ tục bàn giao chùa bên trong chánh điện. (Hình: Đỗ Dzũng/Người Việt)

Sau đó, một luật sư gởi giấy yêu cầu Thượng Tọa Thích Phước Hậu rời chùa trong vòng 30 ngày.

Phía Hòa Thượng Thích Phước Hậu nộp đơn kiện lại.

Ngày 4 Tháng Hai, 2020, ông Dương Cao Cường (tức Thượng Tọa Thích Phước Hậu), ông Phil Bùi (một Phật tử khác của chùa) và ông Tony Bùi nộp đơn kiện ông Lộc, bà Christie, và chùa Bảo Quang, cho rằng cơ sở tôn giáo bất vụ lợi này được hình thành từ tiền đóng góp của bá tánh và tiền lệ phí của Phật tử.

Đơn kiện cho rằng khi hòa thượng viên tịch, Thượng Tọa Thích Phước Hậu chính thức trở thành người kế vị, trụ trì chùa, ông Tony Bùi và ông Phil Bùi quản lý mọi việc ở chùa.

Ngày 21 Tháng Hai, 2020, HĐQT chùa nộp đơn kiện Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phi Bùi, ông Tony Bùi, và khoảng 50 người chưa có tên cụ thể.

Ngoài những tố cáo khác, đơn kiện cho rằng “Bản Quy Định (ngày 9 Tháng Ba, 1990) mà ông Tony Bùi mang ra để chất vấn về tính pháp lý của HĐQT là giả mạo vì nó không có chữ ký của các thành viên HĐQT.”

Đơn kiện cho rằng, với sự trợ giúp của một số bị cáo, Thượng Tọa Thích Phước Hậu bất chấp lệnh trục xuất, tiếp tục thực hiện các sinh hoạt ở chùa, cũng như thu gom tiền cúng dường từ Phật tử.

Nguyên đơn cũng đề nghị tòa ra lệnh cho các bị đơn không có quyền thay đổi chìa khóa chùa; không có quyền hay nhân danh đối với tài sản của chùa; không được sang nhượng, chuyển giao, cầm cố bất kỳ tài sản nào của chùa; và các bị cáo không được thu giữ tiền cúng dường của chùa.

Đến ngày 22 Tháng Ba, 2020, văn phòng Luật Sư Adina Stern, đại diện HĐQT chùa Bảo Quang, cho biết tổ chức này vừa được tòa xử có lợi thế hơn phía bên kia, nghĩa là Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, và ông Tony Bùi phải trả hơn $18,000 án phí. Đỗ Dzũng