Được ví von là 'chiếc bút thần kỳ giúp chị em lấy lại vóc dáng nhanh chóng', bút tiêm GLP-1 RA được rao bán tự do trên mạng xă hội. Tuy nhiên, theo cảnh báo chuyên gia Nội tiết, chị em cần nắm rơ sự thật trước khi lựa chọn sử dung loại bút tiêm này.
Khá bất ngờ khi nắm thông tin thuốc đồng vận thụ thể GLP-1 (GLP-1 RA) được rao bán tự do, bởi những người không có chuyên môn với mục đích giảm cân "lấy lại vóc dáng cho chị em", PGS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, BV Bạch Mai đă có những chia sẻ để mọi người hiểu rơ bản chất của loại bút tiêm này.
Các chuyên gia y tế lên tiếng cảnh báo trước việc quảng cáo, bán tràn lan bút tiêm GLP-1 Semaglutide (ảnh minh họa)
Theo PGS Quang Bảy, thuốc GLP-1 RA khởi đầu là thuốc tiêm điều trị bệnh Đái tháo đường typ 2 nhất là những người đă có bệnh tim mạch do xơ vữa. Tuy nhiên v́ thuốc cũng có tác dụng giảm cân thông qua các cơ chế tăng cảm giác no, giảm cảm giác thèm ăn, và chậm làm trống dạ dày, nên hiện được chỉ định thêm để điều trị béo ph́.
Tuy nhiên, chỉ chỉ định điều trị béo ph́ cho những người không đạt được mục tiêu giảm cân dù đă thay đổi lối sống tích cực mà chỉ số khối cơ thể (BMI) vẫn trên 25 kg/m2. Tất cả các nghiên cứu về tác dụng giảm cân của thuốc GLP-1 RA trên nền được can thiệp thay đổi lối sống tích cực. Thời gian dùng thuốc để có được tác dụng giảm cân mong muốn thường phải trên 6 tháng.
Ông Quang Bảy chia sẻ thông tin, thuốc có tác dụng tốt (giảm trên 20% cân nặng ) ở khoảng 20% số bệnh nhân, nhưng cũng có thể không có tác dụng (chỉ giảm được dưới 5% cân nặng) ở 10 – 15% số bệnh nhân. Các thuốc GLP-1 RA thế hệ mới có tác dụng giảm cân tốt hơn. Sau khi ngừng thuốc, khoảng một nửa đến 2/3 số bệnh nhân sẽ tăng cân trở lại nếu không duy tŕ tốt chế độ ăn và tập luyện
Đây là thuốc dạng tiêm (hiện cũng có dạng uống nhưng ít), tiêm dưới da hàng ngày, liều tăng dần v́ thuốc có tác dụng phụ phổ biến là nôn và buồn nôn. Ngoài ra có thể gây sỏi mật. Chống chỉ định dùng thuốc GLP-1 RA ở những người có ung thư tuyến giáp thể tủy hoặc đa u tuyến nội tiết.
Ông Bảy cho hay, hiện ở Việt Nam chỉ có duy nhất 1 thuốc GLP-1 RA được phép lưu hành là Liraglutide (Saxenda). C̣n những loại rao bán trên mạng như Semaglutide chưa được phép lưu hành (chính xác đang chờ giấy phép). Pháp luật quy định chỉ có bác sĩ mới được phép chỉ định và kê đơn loại thuốc này.
"Hiện nay do nhu cầu thuốc này trên toàn thế giới đang rất cao nên hàng giả, hàng kém chất lượng khá nhiều. Cả FDA Hoa Kỳ và Tổ chức y tế thế giới đă cảnh báo điều này", ông Bảy cho biết thêm.
Như Báo Giao thông đă thông tin, hiện trên một số trang FB cá nhân, cũng như web bán hàng xách tay vẫn rao bán tràn lan loại bút tiêm này, và nguy hiểm hơn là lời quảng cáo "giúp tiêu mỡ bụng, lấy lại vóc dáng nhanh chóng và chị em nào cũng có thể sử dụng được". Giá của bút tiêm được bán dao động từ 3,8 triệu đồng- 4/3 triệu đồng/1 bút.
Năm 2021, FDA chấp thuận dùng thuốc chữa tiểu đường Semaglutide dạng tiêm để chữa thừa cân, mở thêm cách chữa trị hiệu quả cho bệnh nhân thừa cân có BMI trên 27.
Tuy nhiên, đây là loại thuốc chưa được cho phép sử dụng tại Việt Nam.
Hiện một số quốc gia như: Canada, Úc, và một số quốc gia tại châu Á... đă cảnh báo về chất lượng của thuốc trôi nổi trên thị trường.