Tổng thống Trump và Zelensky đã có cuộc khẩu chiến và không ký kết thỏa thuận. Giống như chuyện "đấu tố" trong thể chế CS?
(Ảnh: Facebook)
Một bài báo trước đây của
The New York Times có kể lại rằng, trong một lần gặp gỡ Tổng thống Ukraine là ông Poroshenko vào nhiệm kỳ đầu của mình (2016–2020), Tổng thống Trump đã hỏi vị đồng cấp này như sau:
"Crimea là của ai?"
Rõ ràng đây là câu hỏi khá bất lịch sự giống như chuyện đùa cợt mà ông Trump không nên hỏi ông Poroshenko, và vị tổng thống của Ukraine có quyền không trả lời câu hỏi đó, vì quá vớ vẩn,
"vô lý" (nonsense). Không rõ ông Poroshenko đã trả lời ông Trump như thế nào, song để chứng tỏ mình cũng có
"lịch sự" không kém gì ông Trump, ông Poroshenko nên trả lời ông Trump qua câu hỏi này:
"Vậy, Alaska là của ai?"
Dường như trong suy nghĩ của nhiều vị nguyên thủ phương Tây, Crimea vốn là của Nga. Có lẽ vì thế mà phương Tây có phản ứng yếu ớt khi Nga cho xâm chiếm trái phép bán đảo này của Ukraine hồi năm 2014. Tổng thống Zelensky hoàn toàn có lý khi cho rằng chính cái phản ứng yếu ớt đó của phương Tây, đứng đầu là Hoa Kỳ, đã khiến cho Moscow tìm cách để lấn tới, mở ra cuộc xâm lược đẫm máu vào Ukraine hồi tháng 2/2022. Nghĩa là với Kyiv, nếu Tổng thống Mỹ lúc đó là ông Obama tỏ ra cương quyết hơn, mạnh mẽ hơn với Nga thì đã không có cái
"chiến dịch quân sự đặc biệt" kéo dài đến hôm nay của Putin.
Sự bạc nhược của Washington mới đây còn được thể hiện qua lời của Tổng thống Trump khi cho rằng vụ tập kích vào thành phố Sumy đã giết chết 34 người là tàn bạo, nhưng lại không hề nhắc đến hành động giết người của Nga dù đã thỏa thuận tạm ngưng bắn. Trump chỉ nói: "Họ đã phạm sai lầm. Toàn bộ cuộc chiến là khủng khiếp. Hàng ngàn người đã chết mỗi ngày, mỗi tuần". Nhưng ông lai không nói đích danh là ai mà chỉ dùng chữ
"họ", rõ ràng là ông Trump đang có ý nói cả Nga lẫn phía Ukraine. Và rằng cả hai nước này đều phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến khủng khiếp này.
Vậy là với ông Trump, không chỉ có kẻ xâm lược là bọn Nga có tội, mà kể cả kẻ bị xâm lược là Ukraine cũng có tội vì đã để cuộc chiến khủng khiếp này kéo dài. Thậm chí dường như chính phủ Trump còn có suy nghĩ rằng tội của Kyiv còn nặng hơn cả Moscow khi nhất quyết không chịu nhượng cho Nga 4 tỉnh vùng Donbas sáp nhập trái phép để có được hòa bình. Và với Washington, việc Nga cho tập kích vào Sumy để giết và làm bị thương hàng trăm người là đáng đời cho Kyiv.
Trump chỉ muốn Hoa Kỳ là bên trung lập trong cuộc chiến và muốn Mỹ làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình giữa Kyiv và Moscow, song với cách suy nghĩ của mình, Trump lại làm cho người ta nghĩ rằng, Hoa Kỳ đang chọn đứng về phía bọn xâm lược là Nga, chứ không phải phía bị xâm lược là Ukraine. Việc Tổng thống Trump ký gia hạn lênh trừng phạt Nga thêm một năm có lẽ chỉ để tỏ vẻ Washington không hề mềm yếu với Moscow mà thôi.
Việc đặc phái viên của Tổng thống Trump là ông Steve Witkoff nói huỵch toẹt rằng 4 tỉnh vùng Donbas nên được tính là của Nga được xem là cách thức mà Washington cho
"bật đèn xanh" cho Nga tiếp tục tăng cường tấn công dữ dội vào đây nhằm chiếm trọn vẹn vùng lãnh thổ đó mà Nga đã tuyên bố đã sáp nhập qua cuộc trưng cầu dân ý
"bù nhìn". Có thể nói quan điểm của ông Witkoff cũng chính là xuất phát từ lập trường của Tổng thống Trump, vì nếu không thì ông Witkoff đã bị Trump tống cổ cho
"về vườn" lâu rồi. Bây giờ thì hoàn toàn có thể tin rằng việc thương thảo hiện tại giữa Washington và Moscow về chuyện khai thác đất hiếm là bao gồm cả các vùng đất của Ukraine mà Nga đang chiếm đóng.
Nói thẳng ra, ruột gan của Trump lúc này chính là Kyiv nên nhượng đứt cho Nga các tỉnh vùng Donbas để nhanh chóng có được hòa bình. Ông Trump không dám nói thẳng ra điều đó là vì sợ bị Kyiv và đồng minh Âu Châu chửi vào mặt và tẩy chay, bao gồm cả tẩy chay mua vũ khí do Hoa Kỳ sản xuất, điều mà các ông trùm trong ngành kỹ nghệ mua bán vũ khí Mỹ rất lo lắng và chắc chắn họ đã tiến hành vận động hành lang với Washington để điều đó không được xảy ra.
Có tính toán gì thì tính, có muốn gì thì muốn, Tổng thống Trump không nên coi thường sức mạnh của người dân Ukraine. Và sức mạnh của họ nằm ở sự đoàn kết quân dân một lòng. Chính sức mạnh đó đã khiến cho đất nước Ukraine vẫn đứng vững cho đến giờ này trước cuộc xâm lược bạo tàn của bọn Nga. Đây là điều mà người đứng đầu quân đội Ukraine là Tướng Oleksandr Syrskyi luôn nhấn mạnh, và khẳng định rằng, sức mạnh đoàn kết của người Ukraine quan trọng hơn bất cứ thứ vũ khí nào.
Có tính gì thì tính, có muốn gì thì muốn, Tổng thống Trump cần phải nhớ rằng, người Ukraine dù luôn khao khát được sống trong hòa bình thì thứ hòa bình mà họ muốn phải là một nền hòa bình đựa trên sự công bằng, chứ không phải thứ hòa bình giả tạo chỉ có lợi cho kẻ thù. Trump cần nên biết, quan điểm của người dân Ukraine lúc này là:
"Thà có chiến tranh còn hơn có nền hòa bình đáng xấu hổ".
Người ta vẫn còn nhớ hàng vạn người dân Ukraine lên tiếng ủng hộ Tổng thống Zelensky sau cuộc gặp của ông với Tổng thống Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm 28/2 mà đã kết thúc với cuộc đấu khẩu dữ dội giữa hai người. Tại cuộc gặp đó, ông Trump lớn tiếng chỉ trích ông Zelensky rằng ông này đang
"đánh cược với Thế Chiến thứ 3" và rằng,
"Ukraine phải đạt được thỏa thuận với Nga, nếu không Mỹ sẽ rút khỏi việc tham dự vào cuộc chiến và Ukraine phải tự chiến đấu một mình". Nghĩa là với ông Trump, Putin là người muốn hòa bình, còn Zelensky chỉ muốn có chiến tranh.
Một lần nữa, những người ủng hộ cuộc chiến chính nghĩa của Ukraine phải đặt ra câu hỏi, liệu
"Trump là bạn hay thù?"