Hăng th́ thúc hối nhân công làm gấp, hăng th́ giảm ngày hoạt động. T́nh h́nh sản xuất và xuất cảng từ Việt Nam đang không b́nh thường.
Theo các bản tin của Reuters và South China Morning Post, chính phủ Mỹ tạm hoăn thuế quan đối ứng 46% cho Việt Nam ba tháng, đồng thời hạ xuống chỉ c̣n 10% trong khi chờ đợi kết quả của các cuộc đàm phán song phương về một thỏa hiệp thương mại, ảnh hưởng sản xuất công nghệ tại nước này.
Nhân công vận chuyển sản phẩm làm tại hăng điện tử Heesung Electronics ở Hải Pḥng. (H́nh: Nhạc Nguyễn/AFP/Getty Images)
Trước t́nh thế như vậy, một số hăng xưởng sản xuất xuất cảng được các nhà nhập cảng thúc giục gia tăng sản lượng càng nhiều càng tốt để chuyển vận sang thị trường Mỹ trước hạn kỳ 90 ngày qua đi. Nhưng đồng thời lại có những công ty chỉ cho công nhân làm 3 ngày một tuần v́ đơn hàng của họ đă bị đối tác hoặc giảm số lượng, hoặc thậm chí hủy bỏ.
Việt Nam nổi lên như một trong những trung tâm sản xuất và cung cấp nhiều loại sản phẩm dân dụng cho thị trường Mỹ cũng như một số thị trường khác trên thế giới khi rất nhiều nhà đầu tư sản xuất tại Hoa Lục bỏ chạy sang Việt Nam để tránh thuế quan trừng phạt của Washington, thời ông Donald Trump vào ngồi tại Ṭa Bạch Ốc nhiệm kỳ đầu hồi năm 2016.
Bây giờ, ông Trump quay lại ở nhiệm kỳ 2, đánh một trận thuế quan đối ứng với gần hết các đối tác thương mại trên thế giới mà Việt Nam là một trong những đối tác bị dập nặng nhất. Hệ quả, dù được tạm hoăn chờ đàm phán giữa hai chính phủ, từ nhà nhập cảng ở Mỹ, đến các nhà sản xuất tại Việt Nam cũng không biết chắc chắn chiều hướng kinh doanh sẽ xoay chuyển thế nào.
Reuters dẫn lời Calvin Nguyễn của công ty vận chuyển hàng hóa WeDo Forwarding nói các hăng xưởng “thay đổi kế hoạch sản xuất, nhân công được chia ca làm” 3 ngày một tuần v́ đơn đặt hàng bị hoăn lại. Ông dẫn hoạt động sản xuất của ba công ty may quần áo, làm giày dép và cả nông sản cũng đều thay đổi kế hoạch ở những lănh vực xuất cảng khác nhau v́ cái lệnh “đối ứng” mới chỉ tạm hoăn.
Năm công ty khác được khảo sát cho biết họ phải tiến hành các biện pháp giảm chi phí sản xuất ở Việt Nam, đồng thời, nhiều công ty ngoại quốc cũng đă ngừng ư định đầu tư ở nước này. Việt Nam là nơi mà các nhà sản xuất giày dép và quần áo thể thao nổi tiếng thế giới như Nike, Addidas, Gap, thiết lập hàng trăm cơ xưởng sản xuất rồi xuất cảng sang Mỹ và các thị trường khác.
Reuters dẫn một cuộc khảo sát 183 nhà đầu tư Âu châu tại Việt Nam của Pḥng thương mại Âu châu từ ngày 4 đến ngày 9 Tháng Tư 2025, thấy rằng hầu hết các công ty đều tính cắt giảm sản xuất trước t́nh h́nh bị thuế quan đối ứng, từ cắt giảm số lượng nhân công đến thu hẹp hoạt động sản xuất.
Về sản xuất điện tử, lănh vực tượng trưng cho khu vục xuất cảng trị giá hàng chục tỉ đô la sang thị trường Mỹ với hăng đầu tư nổi tiếng nhất như Samsung, lại tạm thời thúc đẩy gia tăng sản xuất trước khi cái lệnh thuế quan đối ứng bị áp đặt. Reuters dẫn lời công nhân của hăng này cho biết. Nhưng hăng điện tử LG, nhà đầu tư Hàn Quốc khác, sản xuất hàng gia dụng ở Hải Pḥng, lại hoăn sản xuất tủ lạnh.
Nhiều báo tại Việt Nam đưa tin công ty LG hoăn quyết định mở rộng đầu tư tại Việt Nam để sản xuất “ḷ vi sóng” (microwave oven) ở đây. Một phát ngôn viên của công ty cho biết họ theo dơi t́nh h́nh để điều chỉnh uyển chuyển t́nh h́nh sản xuất.
Cuộc khảo sát thấy rằng ở khu vực sản xuất công nghệ tại Hải Pḥng, công ty bị ảnh hưởng đến tin tức thuế đối ứng 46% nhiều nhất là hăng điện tử Pegatron, đầu tư của Đài Loan. Công ty này là gia tăng sản xuất khi có tin tạm dừng thuế đối ứng. “Nhà kho của họ ở Mỹ sẽ đầy ngập sản phẩm sản xuất tại Việt Nam” trước khi t́nh h́nh thuế quan có thể thay đổi.
Mới đây, chính phủ Mỹ tăng thuế quan với hàng hóa Trung Quốc tới 245% trong khi Trung Quốc hủy bỏ xuất cảng các kim loại đất hiếm mà kỹ nghệ Mỹ cần cho kỹ nghệ tiên tiến cả dân sự lẫn quân sự. Việt Nam xuất cảng sang thị trường Mỹ nhiều nhất trong khi nhập cảng nguyên vật liệu từ Trung Quốc nhiều nhất nên bị kẹt trong cuộc thương chiến giữa Hoa Lục và Washington v́ bị coi là “sân sau” của Bắc Kinh.
VietBF@ Sưu tập