Sáng ngày 30/6/2025, tấm biển “Phường Sài Gòn” - nơi đặt trụ sở mới của phường Sài Gòn sau khi sáp nhập chính thức được mở, nhiều người dân đã đến check-in, chụp hình kỷ niệm khoảnh khắc này. Cái tên “Sài Gòn” trở lại sau 50 năm, chỉ khác là trước đây mang tên thành phố, bây giờ mang tên phường.
Phường Sài Gòn mới chính thức hoạt động từ ngày 01/7/2025, đặt địa điểm tại trụ sở uỷ ban Quận 1 cũ trên đường Lê Duẩn. Phường có diện tích hơn 3.000 km2 với dân số hơn 47.000 người trên cơ sở sáp nhập của phường Bến Nghé, một phần phường Đa Kao và một phần phường Nguyễn Thái Bình.
Phường Sài Gòn nằm trên phần diện tích chủ yếu của thành Sài Gòn xưa, được bao quanh bởi hai con sông Sài Gòn và kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Nơi có nhiều các địa điểm nổi tiếng như Thảo Cầm Viên, Nhà thờ Đức Bà, Nhà hát thành phố, bùng binh Lê Lợi, đường Nguyễn Huệ, UBND thành phố hay còn gọi là Tòa đô chánh Sài Gòn trước đây…
Tên gọi và địa danh “Sài Gòn” xuất hiện từ thế kỷ 17 khi người Việt mở cõi xuống phía nam. Đến thời pháp thuộc thì chính thức được đặt tên Sài Gòn năm 1862 và trở thành thủ phủ của xứ Nam Kỳ. Thời Việt Nam Cộng Hòa từ năm 1954 đến năm 1975, gọi là Thủ đô Sài Gòn hoặc Đô thành Sài Gòn. Từ ngày 2/7/1976 đổi tên là TP.HCM.
Trước năm 1975, Sài Gòn từng được ví là “Hòn ngọc Viễn Đông”, là thành phố nổi tiếng, phồn hoa đô hội và rất phát triển trên mọi lãnh vực từ kinh tế, văn hoá, âm nhạc, quy hoạch đô thị… Sau khi những người cộng sản chiếm được miền nam, Sài Gòn tan hoang, hàng triệu người phải rời bỏ không sống được dưới chế độ mới. Họ phải rời bỏ quê hương nhưng cái tên Sài Gòn vẫn còn in sâu trong ký ức của hàng triệu người con xa xứ.
Ngày nay, đa số người dân đều gọi thành phố với cái tên ngắn gọn và thân thương là Sài Gòn, còn cái tên TP.HCM chỉ là trên giấy tờ hành chính mà thôi.
Việc đặt tên phường mới sau sáp nhập là Sài Gòn cũng có nhiều ý kiến khác nhau. Có người cho rằng, đặt tên Sài Gòn trở lại dù là tên phường thôi cũng được, còn hơn không đặt. Còn có người nói rằng, tên Sài Gòn phải đặt cho thành phố như xưa mới xứng tầm. Còn bạn nghĩ sao về tên gọi này?
Võ Tuấn