Một nhóm nhà khoa học thuộc Đại học Victoria (Canada) vừa công bố kết quả nghiên cứu cho thấy đứt gãy Tintina từng được cho là 'ngủ yên' suốt hơn 40 triệu năm, thực chất vẫn còn hoạt động và có khả năng gây ra trận động đất lớn tại vùng Yukon, Tây Bắc nước này.
Đứt gãy tưởng “ngủ yên” 40 triệu năm Tintina nay được phát hiện có thể gây động đất mạnh 7,5 độ richter. (Nguồn: SciTechDaily)
Đứt gãy này kéo dài khoảng 1.000 km, chạy cắt chéo vùng lãnh thổ và đã từng trượt ngang tới 450 km trong lịch sử hình thành. Nhờ dữ liệu địa hình có độ phân giải cao thu thập từ vệ tinh, máy bay và thiết bị bay không người lái, các nhà khoa học phát hiện đoạn dài 130 km gần thành phố Dawson mang dấu vết của nhiều trận động đất lớn từng xảy ra trong kỷ Đệ tứ - giai đoạn bắt đầu từ 2,6 triệu năm trước đến nay.
Nhà nghiên cứu chính Theron Finley cho biết: “Chúng tôi quan sát thấy những địa hình có niên đại 2,6 triệu năm bị đứt gãy dịch ngang 1.000 m; các địa hình 132.000 năm tuổi bị lệch 75 m. Tuy nhiên, những địa hình 12.000 năm tuổi lại không có sự dịch chuyển nào”. Điều này chứng tỏ đứt gãy Tintina từng trải qua nhiều trận động đất lớn và hiện đang tích lũy năng lượng địa chất ở tốc độ khoảng 0,2 đến 0,8 mm mỗi năm.
Ông Finley cảnh báo, nếu lượng năng lượng tích tụ trong 12.000 năm qua được giải phóng, khu vực có thể hứng chịu một trận động đất vượt quá 7,5 độ richter. Điều này sẽ gây rung chấn mạnh tại thành phố Dawson, ảnh hưởng đến các tuyến đường huyết mạch và cơ sở hạ tầng khai thác mỏ. Nguy cơ sạt lở đất tại hai điểm nằm gần khu vực nghiên cứu vốn đã bất ổn là Moosehide và Sunnydale cũng sẽ tăng lên đáng kể nếu bị kích hoạt bởi địa chấn.
Mặc dù khu vực trung tâm Yukon nằm trong phạm vi tính toán của Mô hình nguy cơ động đất quốc gia (NSHM) của Canada, đứt gãy Tintina chưa được công nhận là nguồn đứt gãy riêng biệt. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng những phát hiện mới sẽ sớm được tích hợp vào mô hình NSHM, từ đó góp phần điều chỉnh các tiêu chuẩn xây dựng và tăng cường khả năng ứng phó động đất cho cộng đồng địa phương.