Nhiều loài cây từng bị coi là cỏ dại, rậm rạp và đáng chặt bỏ đã trở thành “mỏ vàng” nhờ giá trị dược liệu và kinh tế. Người dân núi rừng giờ săn lùng, trồng thay vì phá bỏ, vì cây có thể tạo nguồn thu lên tới cả triệu đồng mỗi kg.
Hoàng liên gai được ví như “vàng xanh”
Hoàng liên gai, còn có tên gọi là hoàng mù hay gai nhím, từng bị người dân chặt bỏ vì mọc um tùm và có gai nhọn gây nguy hiểm. Nhưng giá trị của nó chỉ thực sự được biết đến khi giới khoa học phát hiện loài cây này chứa hoạt chất berberin – chất có khả năng kháng khuẩn mạnh, đặc biệt hiệu quả trong điều trị rối loạn tiêu hoá, tiêu chảy và bệnh lỵ trực trùng.
Theo y học cổ truyền, hoàng liên gai có vị đắng, tính hàn, chuyên dùng để thanh nhiệt, giải độc, đặc biệt hiệu quả trong điều trị các bệnh về đường ruột. Tại Trung Quốc, bột berberin chiết xuất từ loài cây này có giá lên đến hơn 1 triệu đồng mỗi kg, mở ra tiềm năng lớn về xuất khẩu và phát triển dược liệu.
Từ chỗ bị bỏ hoang, hiện nhiều nông dân ở các huyện vùng cao như Sa Pa, Bát Xát (Lào Cai) đã bắt đầu trồng hoàng liên gai theo hướng kiểm soát. Không chỉ là nguồn thu mới, loại cây này còn được đánh giá là thân thiện môi trường vì phù hợp với sinh thái rừng.
Cây từng bị xem là "vô dụng", giờ đây lại trở thành "vàng xanh" với tiềm năng y học và kinh tế lớn.
Cát sâm – “vàng trong đất” của người miền núi
Cát sâm, còn được gọi là sâm chuột, sâm trâu hay sâm nam, vốn mọc hoang ở nhiều vùng núi phía Bắc như Tuyên Quang, Lào Cai, Hà Giang. Rễ của cây chứa nhiều hoạt chất quý, đặc biệt là alcaloid – có tác dụng bổ phổi, lợi tiểu, trị ho và suy nhược cơ thể.
Cát sâm được Đông y coi như vị thuốc bổ dưỡng, giúp tăng cường thể trạng, nâng cao sức đề kháng và bồi bổ khí huyết. Điều đáng chú ý là cây này dễ sống, có thể mọc tốt trên đất cằn, phù hợp với khí hậu khắc nghiệt và có thể trồng xen với cây rừng.
Nhiều người dân đã tận dụng loại cây này để trồng thương phẩm. Thị trường hiện mua củ tươi với giá từ 220.000 đến 260.000 đồng/kg. Nếu trồng với diện tích 1 ha, có thể thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm, chưa kể cây ít sâu bệnh và dễ chăm sóc.
Với tiềm năng kinh tế rõ rệt, cát sâm đang trở thành “vàng trong đất” – một hướng đi mới cho phát triển dược liệu vùng cao.