Tổng thống Trump sẽ đón tiếp các lănh đạo Armenia và Azerbaijan tới Nhà Trắng tham dự "hội nghị thượng đỉnh ḥa b́nh lịch sử" nhằm chấm dứt xung đột.
"Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev sẽ cùng tôi tham dự lễ kư kết thỏa thuận ḥa b́nh chính thức tại Nhà Trắng", Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xă hội Truth Social ngày 7/8.
Cuộc xung đột giữa Armenia và Azerbaijan đă kéo dài hàng thập kỷ liên quan vùng lănh thổ Nagorno-Karabakh. Tháng 9/2023, Azerbaijan mở chiến dịch quân sự thu hồi Nagorno-Karabakh từ lực lượng ly khai thân Armenia, chấm dứt gần ba thập kỷ lănh thổ bị chia cắt. Ba tháng sau, Armenia và Azerbaijan ra tuyên bố chung về ư định đàm phán hiệp ước ḥa b́nh.
Hai nước đă tổ chức các cuộc đàm phán nhằm đưa tới giải pháp ḥa b́nh, trong đó có cuộc đàm phán tháng trước tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), nhưng vẫn chưa tạo được bước đột phá nào.
"Hai quốc gia này giao tranh suốt nhiều năm, khiến hàng ngh́n người thiệt mạng. Nhiều lănh đạo đă nỗ lực chấm dứt cuộc chiến, nhưng không thành công, cho đến tận bây giờ, khi có chính quyền Trump. Chính quyền của tôi đă tiếp xúc với cả hai bên trong thời gian khá dài", Tổng thống Mỹ nêu thêm, nhấn mạnh rằng ông "rất tự hào về những lănh đạo dũng cảm này v́ đă làm điều đúng đắn". "8/8 sẽ là ngày lịch sử đối với Armenia, Azerbaijan, Mỹ và thế giới".
Từ trái qua phải: Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan. Ảnh: AFP
Người đứng đầu Nhà Trắng cũng cho biết Mỹ sẽ kư các thỏa thuận song phương với cả hai nước "để cùng theo đuổi cơ hội kinh tế nhằm khai thác hoàn toàn tiềm năng của khu vực Nam Kavkaz".
Armenia và Azerbaijan hồi tháng 3 đă thống nhất về văn bản thỏa thuận ḥa b́nh toàn diện. Tuy nhiên Azerbaijan sau đó đưa ra loạt yêu cầu mới, trong đó có việc Armenia phải sửa đổi hiến pháp để từ bỏ tuyên bố chủ quyền đối với Karabakh.
Hiện chưa rơ Armenia có đáp ứng những yêu cầu này hay không. Ông Trump không nêu chi tiết văn bản thỏa thuận mà hai nước sẽ kư kết tại Nhà Trắng.
Thủ tướng Pashinyan và Tổng thống Aliyev từng gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị châu Âu tại Albania hồi tháng 5. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa khi đó kêu gọi hai nước nhanh chóng kư kết thỏa thuận ḥa b́nh.