Nhạc sĩ Mặc Thế Nhân (1939 – 8 tháng 8 năm 2025), tên khai sinh Phan Công Thiệt, vừa qua đời vào lúc 4 giờ chiều ngày 8 tháng 8, hưởng thọ 86 tuổi. Ông là một nhạc sĩ nhạc vàng nổi tiếng và cũng từng là ký giả tại miền Nam Việt Nam trước năm 1975.
Trong sự nghiệp sáng tác, ông dùng nhiều nghệ danh khác nhau: Nhã Uyên, Phan Trần, Trùng Dương khi viết nhạc; Mộng Thu và Giáng Ái Sĩ khi làm báo. Nhiều ca khúc của ông vẫn được yêu mến cho đến hôm nay như: “Em Về Với Người”, “Cho Vừa Lòng Em”, “Mùa Xuân Cưới Em”, “Trả Tôi Về”, “Ru Em Tròn Giấc Ngủ”, và chuỗi mười ca khúc “Tương Tư”.
Cuộc đời và sự nghiệp
Ông sinh năm 1939 trong một gia đình trung lưu tại Gò Vấp, tỉnh Gia Định. Bút danh “Mặc Thế Nhân” được ông giải thích là “góp giọt mực cho đời” chứ không phải nghĩa đen như nhiều người lầm tưởng.
Năm 13 tuổi, ông đã tham gia văn nghệ học đường. Đến năm 17 tuổi, ông theo học nhạc tại Trường Ca Vũ Nhạc Phổ Thông Sài Gòn với các nhạc sĩ Thẩm Oánh, Hùng Lân, Nguyễn Cầu, Nguyễn Quý Lãm và Xuân Bình. Sau hai năm thụ học, ông gia nhập ban Hoa Niên và cộng tác với ban đàn dây Xuân Bình, trình diễn trên làn sóng truyền thanh.
Song song đó, ông thành lập và điều khiển các ban văn nghệ Thông Tin Quận I, Tổng hội Sinh viên – Học sinh Đô thành, và ban Luân Vũ, phục vụ các chương trình lưu động của chính quyền. Ông cũng dạy nhạc lý tại một trường tư thục và hướng dẫn luyện thanh cho một số ca sĩ trẻ.
Nhạc phẩm đầu tay của ông, “Trăng Quê Hương”, ra mắt năm 1958. Bên cạnh sáng tác, ông còn là ký giả tân nhạc – kịch trường, cộng tác với nhật báo Lẽ Sống, tuần báo Bình Dân dưới bút danh Mộng Thu và Giáng Ái Sĩ. Ông cũng là kịch sĩ trong ban kịch Hải quân Việt Nam Cộng Hòa.
Bước sang thập niên 1970, ông thực hiện loạt băng nhạc Nhã Ca và mở lớp nhạc tại khu Đa Kao, Quận Nhất, Sài Gòn. Sau 1975, ông tiếp tục sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Những nhầm lẫn đáng nhớ
Bài “Cho Vừa Lòng Em” ban đầu có tên “Cho Em Vừa Lòng”, là sáng tác tâm đắc của ông nhưng chưa gây chú ý. Sau khi nhờ nhạc sĩ Nhật Ngân sửa lời, tác phẩm được ký tên Phan Trần (Phan Công Thiệt – Trần Nhật Ngân) và trở nên nổi tiếng. Ba ca khúc khác cũng ký tên Phan Trần là “Một Lần Dang Dở”, “Cho Người Vào Cuộc Chiến” và “Cánh Bướm Đa Tình”.
Một số ca khúc khác từng bị nhầm lẫn về tác giả:
“Ngày Xuân Vui Cưới” là của Quốc Anh, không phải của Mặc Thế Nhân.
“Trả Lại Anh” thực chất là bài “Trả Lại” của Mạc Phong Linh – Dạ Cầm.
“Chuyện Buồn Tình Yêu” thực chất là “Chia Ly” của Đỗ Lễ.
Dấu ấn trong lòng người yêu nhạc
Ca khúc “Em Về Với Người” (1971) đã trở thành tác phẩm gắn liền tên tuổi ông và là một trong những bài nhạc vàng bất hủ. Năm 2011, trong chương trình Paris By Night 103 – Tình Sử Trong Âm Nhạc Việt Nam, Trung Tâm Thúy Nga đã dành một thước phim đặc biệt để tri ân ông và ca khúc này, như một lời nhắc nhớ về đóng góp của ông cho ký ức âm nhạc của nhiều thế hệ.
Xin được gửi lời thành kính phân ưu đến gia đình và người thân của nhạc sĩ Mặc Thế Nhân. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho nền tân nhạc Việt Nam. Những giai điệu và ca từ của ông sẽ mãi sống trong trái tim người yêu nhạc, như một phần ký ức đẹp không thể phai mờ.