Chỉ vài tháng sau sinh, người phụ nữ 29 tuổi bất ngờ có chỉ số triglyceride tăng vọt tới 16 mmol/L, gấp gần 10 lần mức bình thường, dù các chỉ số sức khỏe khác đều ổn định.
Máu nhiễm mỡ (hay mỡ máu cao) là tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid trong máu. Ảnh: Freepik.
Bác sĩ Dương Minh Tuấn, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), chia sẻ trường hợp một bệnh nhân nữ 29 tuổi, cao 1,56 m, nặng 56 kg, chức năng gan, thận và đường huyết bình thường. Tuy nhiên, bệnh nhân bị rối loạn mỡ máu nặng, khiến chị lo lắng về khả năng sinh thêm con.
Trong lần mang thai đầu, ở tuần thứ 20, xét nghiệm cho thấy chỉ số triglyceride của chị tăng khoảng 5 mmol/L. Vì nghĩ đây chỉ là thay đổi nội tiết thai kỳ, bác sĩ sản khoa khuyên điều chỉnh chế độ ăn, không dùng thuốc vì chống chỉ định với phụ nữ có bầu. Chị kiêng khem cẩn thận, tăng 14 kg trong thai kỳ và sinh con trai khỏe mạnh nặng 3 kg.
Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau sinh, kiểm tra lại, triglyceride tăng vọt lên tới 16 mmol/L (mức bình thường dưới 1,7 mmol/L), dù các chỉ số khác đều bình thường. Khi con được 10 tháng, chị ngừng cho bú và bắt đầu điều trị bằng thuốc hạ mỡ máu Lipanthyl 200 mg.
"Uống thuốc hôm trước thì hôm sau mất sữa hoàn toàn, đó là trải nghiệm ám ảnh", bệnh nhân chia sẻ.
Suốt hai năm qua, chị duy trì thuốc đều đặn, vì mỗi lần ngừng, chỉ số mỡ máu lại tăng nhanh, có lúc lên 10-12 mmol/L. Khai thác thêm, bác sĩ phát hiện cả bố mẹ bệnh nhân cũng bị mỡ máu, nhưng ở mức nhẹ, dễ kiểm soát.
Theo bác sĩ Dương Minh Tuấn, rối loạn mỡ máu có yếu tố di truyền phức tạp, không chỉ do một gene mà là sự kết hợp của nhiều gene. Trong cùng một gia đình, mức độ biểu hiện có thể khác nhau, thậm chí rất nặng ở người trẻ. Đáng lo ngại, triglyceride cao thường âm thầm, không gây triệu chứng rõ ràng nhưng nếu vượt quá 10-11 mmol/L, bệnh nhân có nguy cơ viêm tụy cấp. Với phụ nữ mang thai, nội tiết tố nhau thai càng làm tình trạng này trầm trọng, ảnh hưởng cả mẹ và thai nhi.
Hiện nay, fibrate (như Lipanthyl) là thuốc chuẩn để hạ triglyceride, song lại chống chỉ định với phụ nữ mang thai và cho con bú. Do đó, việc mang thai vẫn có thể, song cần được chuẩn bị và theo dõi chặt chẽ.
"Trước khi mang thai, người bệnh cần ngừng thuốc một thời gian, đưa triglyceride về mức an toàn nhờ chế độ ăn hợp lý, tập luyện và có thể bổ sung omega-3 theo hướng dẫn. Trong thai kỳ, tuyệt đối không dùng fibrate nếu chưa có chỉ định đặc biệt, thay vào đó kiểm soát chế độ ăn, theo dõi định kỳ. Sau sinh, chỉ khi cai sữa mới được dùng lại thuốc", bác sĩ Dương Minh Tuấn khuyến cáo.
Trường hợp bệnh nhân trên là lời nhắc rằng tăng triglyceride không chỉ do lối sống, mà có thể xuất phát từ di truyền và cơ địa. Quan trọng là phát hiện sớm, kiểm soát chặt và đồng hành cùng bác sĩ, để phụ nữ vẫn có thể bước vào thai kỳ an toàn, ngay cả khi mang trong mình bệnh lý mỡ máu.
VietBF@ sưu tập